Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Graaf over de ernstige bezorgdheid bij de gemeenteraad van Hoeksche Waard over de toegenomen verkeersdrukte, het sluipverkeer en de daarmee afgenomen veiligheid van de inwoners op de wegen in en rondom Hoeksche Waard

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 5 april 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met de ernstige bezorgdheid bij de gemeenteraad van Hoeksche Waard over
de toegenomen verkeersdrukte, het sluipverkeer en de daarmee afgenomen veiligheid
van de inwoners op de wegen in en rondom Hoeksche Waard? Wat is uw reactie op deze
ernstige bezorgdheid?1

Antwoord 1

De regionale zorgen over de hinder door de afsluiting van de Haringvlietbrug en de
Heinenoordtunnel in verband met renovatiewerkzaamheden zijn bekend. Begin februari
heb ik in de gemeente persoonlijk gesproken met bezorgde ondernemers van zowel de
Hoeksche Waard als Goeree-Overflakkee, samen met de burgemeester en de verantwoordelijke
wethouder van de Hoeksche Waard. Daarnaast is er 20 maart een vervolgoverleg geweest
met de ondernemers en gemeente.

De renovatiemaatregelen zijn grootschalig en gaan onvermijdelijk met hinder gepaard.
Daarom is aan de regio en de Tweede Kamer al meerdere malen toegezegd dat de Haringvlietbrug
en de Heinenoordtunnel niet tegelijkertijd dicht gaan door de geplande renovatiewerkzaamheden.
De werkzaamheden vinden zoveel mogelijk in verkeersluwe perioden plaats; de nachten,
weekenden en vakantieperioden. Maar het is ook noodzakelijk om buiten deze perioden
te werken. Er wordt in overleg met de provincie, de gemeenten en het waterschap een
pakket aan maatregelen ingezet om de hinder te beperken. Er komen omleidingsroutes,
specifieke verkeersveiligheidsmaatregelen, de Kiltunnel wordt tijdelijk tolvrij en
er komen aparte voorzieningen voor hulpdiensten en communicatie. Deze maatregelen
worden gezamenlijk uitgevoerd. Het feitelijke verkeer wordt gemonitord, wekelijks
geanalyseerd en bestuurlijk besproken. Van ervaringen van afsluitingen wordt geleerd
voor volgende afsluitingen.

De werkzaamheden aan de Heinenoordtunnel zijn inmiddels gestart. Tot 17 maart is de
tunnel zes weekeinden afgesloten geweest.

– Vier weekeinden verliepen volgens planning. Na korte gewenning van het verkeer was
er beperkte hinder.

– De werkzaamheden in het weekeinde van 17-20 februari liepen onverwacht uit tot halverwege
de middag van maandag 21 februari. Dat weekeinde werd asbest uit de tunnel verwijderd.
Toen na de verwijdering uit laboratoriummetingen op zondagmiddag bleek dat er toch
nog asbestsporen in de lucht aanwezig waren, duurde het langer dan verwacht om de
werkzaamheden veilig af te kunnen ronden.

– De werkzaamheden van het weekeinde van 24 februari waren al gepland tot en met de
maandag daarop. In Zuid-Holland was het toen namelijk nog voorjaarsvakantie. In Noord-Brabant
was de vakantieperiode al voorbij. Het was daardoor op maandag erg druk op de rijksweg
A16 en de provinciale weg N217.

Omdat het verkeer altijd enige tijd nodig heeft om aan gewijzigde situaties te wennen
is de verwachting dat de gemiddelde extra reistijd bij volgende afsluitingen nog iets
zal teruglopen.

Vraag 2

Hoe weegt u het feit dat hulpdiensten niet op tijd arriveren op hun bestemming, doordat
de N217 volledig vast stond? Bent u het eens dat dit soort situaties niet voor zouden
mogen komen?

Antwoord 2

Over de maatregelen om de aanrijtijden te halen zijn afspraken gemaakt met de vier
meest betrokken veiligheidsregio’s. Rijkswaterstaat is nog in overleg met het Ministerie
van VWS en de veiligheidsregio’s over de noodzaak van aanvullende maatregelen. Overigens
zijn mij geen gevallen bekend van het niet op tijd komen van een hulpdienst in de
desbetreffende weekenden.

Vraag 3

Hoe spant u zich in om het functioneren van de hulpdiensten in de Hoeksche Waard te
garanderen? Wat gaat u doen om voornoemde situaties bij komende afsluitingen van de
Heinenoordtunnel of Haringvlietbrug te voorkomen?

Antwoord 3

De werkzaamheden aan de Haringvlietbrug en de Heinenoordtunnel hebben gevolgen voor
het werkgebied van vier veiligheidsregio’s: Zuid-Holland Zuid, Rotterdam-Rijnmond,
Midden en West-Brabant en Zeeland. Met deze vier partijen heeft Rijkswaterstaat vanaf
de zomer van 2022 overleg gevoerd om de impact van de werkzaamheden op aanrijdtijden
voor brandweer en ambulances in beeld te brengen. Er is in oktober 2022 een bestuurlijk
overleg ingericht om de besluitvorming voor te bereiden. In het overleg van 8 februari
2023 is het opgestelde maatregelpakket besproken en inhoudelijk vastgesteld. De volgende
maatregelen zijn noodzakelijk bevonden om de aanrijdtijden van brandweer en ambulances
op peil te houden:

– Inzet van extra ambulances en personeel alle vier de veiligheidsregio’s;

– Tweezijdig aanrijden voor brandweer vanuit Dordrecht en Zwijndrecht;

– Dubbel alarmeren bij brandweer Midden West-Brabant.

Rijkswaterstaat is, in afstemming met het Ministerie van VWS, nog in overleg met de
veiligheidsregio’s over de noodzaak van aanvullende maatregelen.

Vraag 4

Hoe weegt u het feit dat de extreme verkeersdrukte de verkeersveiligheid ernstig heeft
doen afnemen, waardoor voetgangers en fietsers zelfs van de weg werden gedrukt op
smalle dijken?

Antwoord 4

Het doorgaande verkeer wordt grootschalig omgeleid over het hoofdwegennet. Door middel
van communicatie, afsluitingen van zijwegen en handhaving worden automobilisten gestimuleerd
om van de omleidingsroutes gebruik te maken. Dat geldt in het bijzonder voor het vrachtverkeer.
Het verkeer wordt nadrukkelijk gemonitord. In de eerste weekeinden, waarin de tunnel
voor de werkzaamheden afgesloten was, heeft toch nog veel (vracht)verkeer zijn weg
gezocht via andere dan de aangegeven routes. Dat leverde op de smalle dijkweggetjes
ongewenste situaties op. Naar aanleiding daarvan zijn door de gezamenlijke wegbeheerders
de plannen om de verkeersveiligheid op het onderliggend wegennet te borgen aangepast
voor de volgende periodes dat de tunnel zal worden afgesloten. In het weekeinde van
11 en 12 maart zijn naar aanleiding van de monitoring wegen afgesloten om te voorkomen
dat automobilisten en vooral vrachtverkeer een niet gewenste route zoeken.

Vraag 5

Hoe heeft Rijkswaterstaat geacteerd op de berichten van het college van burgemeester
en wethouders van Hoeksche Waard, waarin Rijkswaterstaat dringend wordt verzocht aanvullende
maatregelen te treffen en sneller te reageren op onvoorziene gebeurtenissen? Is dit
in lijn met uw eerdere antwoorden dat Rijkswaterstaat samen met betrokken partijen
naar oplossingen op de knelpunten en de zorgen zoekt, en waar dat kan zal mitigeren
en waar mogelijk de veroorzaakte hinder zal beperken?2

Antwoord 5

Over het maatregelenpakket en de feitelijke verkeerssituatie tijdens afsluitingen
wordt wekelijks overlegd tussen de gemeente en Rijkswaterstaat. Begin maart is afgesproken
om als wegbeheerders zo goed mogelijk te voorkomen dat het verkeer niet onnodig van
het hoofdwegennet gaat uitwijken naar het onderliggend wegennet. Deze maand werkt
Rijkswaterstaat in overleg met de gemeente het verkeersmaatregelenplan verder uit.
Daarin worden mede op basis van de evaluaties van de weekendafsluitingen de maatregelen
verder verfijnd en worden scenario’s opgesteld hoe te handelen als het verkeer zich
anders ontwikkelt dan verwacht. Ook worden afspraken gemaakt voor het geval de situatie
zich anders voordoet dan gepland (zoals bij de uitloop in verband met de asbest-werkzaamheden).
Ten slotte is afgesproken om ten behoeve van de diverse weggebruikers, ook voor de
internationale logistiek, zo breed mogelijk en gezamenlijk te communiceren.

Vraag 6

Op welke wijze kunt u vrachtverkeer eerder en beter omleiden om te voorkomen dat deze
in de Hoeksche Waard terecht komen?

Antwoord 6

Het vrachtverkeer wordt al volgens de kortste en veilige route over het hoofdwegennet
omgeleid. Deze omleidingsroutes worden ruim vóór het bereiken van de locatie met borden,
via folders, websites en de brancheorganisaties, ook in andere talen, aangeduid. Een
deel van het vrachtverkeer heeft overigens herkomst of bestemming Hoeksche Waard en
is dus niet om te leiden. Rijkswaterstaat heeft met de ondernemers en de gemeente
afgesproken om samen te kijken of er nog aanvullende wegaanduidingen nodig – zijn
om het verkeer nog beter (of eerder) te informeren.

Vraag 7

Onderschrijft u de oproep van de burgemeester van Hoeksche Waard dat de geplande afsluitingen
van de Heinenoordtunnel of Haringvlietbrug niet kunnen doorgaan, zolang de verkeersveiligheid
in Hoeksche Waard niet goed gewaarborgd is?

Antwoord 7

Met het nemen van de genoemde maatregelen moet de verkeersveiligheid worden geborgd.
Het verkeer wordt gemonitord en wekelijks geanalyseerd en besproken tussen de gezamenlijke
wegbeheerders. Als er aanleiding voor is worden aanvullende maatregelen getroffen.

De maatregelen aan de tunnels en bruggen kunnen niet uitgesteld worden, omdat als
gevolg van het grote aantal nog uit te voeren vervangings- en renovatieprojecten – die
ook veel hinder zullen veroorzaken – het netwerk de komende jaren geen ruimte biedt
om uitgestelde projecten in te passen. Bovendien vergroot uitstel de kans op het onaangekondigd
falen van de kunstwerken, wat aanzienlijk meer hinder (en kosten) zal veroorzaken
dan de huidige geplande aanpak.

Vraag 8

Wilt u deze vragen, gegeven het urgente karakter, zo spoedig mogelijk beantwoorden?

Antwoord 8

Ja.