Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Rudmer Heerema en Brekelmans over de berichten ‘Nederlands standpunt Russische sporters’, ‘Aziatische sluiproute voert Russische sporters wellicht alsnog naar Olympische spelen 2024’ en ‘De boycot treft de Russische topsport en daarmee de pr-machine van Vladimir Poetin’

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport), mede namens de Minister van
Buitenlandse Zaken (ontvangen 5 april 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten: «Nederlands standpunt Russische sporters», «Aziatische
sluiproute voert Russische sporters wellicht alsnog naar Olympische spelen 2024»,
en «De boycot treft de Russische topsport en daarmee de pr-machine van Vladimir Poetin»?1, 2, 3

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het Russische regime de internationale sportprestaties van Russische
sporters misbruikt voor binnenlandse propaganda?

Antwoord 2

Het is duidelijk dat het Russische regime veel waarde hecht aan internationale sportprestaties
van Russische sporters.

Vraag 3

Deelt u de mening dat wanneer Oekraïense sporters in de frontlinie moeten vechten
terwijl Russische sporters, vaak in dienst van het Russische Ministerie van Defensie,
kunnen blijven trainen en ook nog wedstrijden kunnen doen, er van eerlijke sport geen
sprake is?

Antwoord 3

Het is verschrikkelijk dat het nodig is dat Oekraïners, onder wie ook sporters, hun
land moeten verdedigen in de oorlog tegen Rusland en dat er Oekraïense atleten overleden
zijn in deze strijd. Dit is van een andere orde dan eerlijke sport.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat er nog steeds Russische sporters actief zijn op internationale
sporttoernooien in Nederland (bijvoorbeeld het ABN Amro Open)?

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5

Klopt het dat de Nederlandse overheid de visa uitgeeft om Russische sporters in staat
te stellen om in Nederland te verblijven voor deelname aan internationale sporttoernooien?
Hoeveel Russische sporters hebben sinds de aanval op Oekraïne een visum gekregen om
in Nederland deel te kunnen nemen aan sportwedstrijden?

Antwoord 5

Ja. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft tussen 24 februari 2022 en peildatum
28 februari 2023 in totaal twee kort verblijf visa verstrekt aan aanvragers met de
Russische nationaliteit die bij hun aanvraag als bestemming Nederland en als verblijfsdoel
«sportwedstrijd» hebben opgegeven. Het gaat om twee visa die beide in juli 2022 zijn
verstrekt, voor twee afzonderlijke sportevenementen. De visa zijn cf. de relevante
Europese wet- en regelgeving afgegeven, te weten de Schengen visumcode en de Visum
Facilitatie Overeenkomst (VFA) met Rusland. De VFA werd op 9 september 2022 volledig
opgeschort4. Bij de opschorting van deze overeenkomst publiceerde de Europese Commissie richtsnoeren
over de visumafgifte aan Russen5. Deze richtsnoeren bevatten geen specifieke restricties voor Russische sporters.

Vraag 6

Deelt u de mening dat als we andere landen zoals Frankrijk vragen om geen Russische
sporters toe te laten, wij als Nederland zelf ook het goede voorbeeld moeten geven?
Bent u daarom bereid om de visumverstrekking aan Russische sporters op te schorten
zolang Rusland de verderfelijke oorlog in Oekraïne voert? Mochten hier juridische
belemmeringen zijn, wilt u met de grootst mogelijke spoed met voorstellen komen om
deze belemmeringen weg te nemen zodat Russische sporters uit Nederland geweerd kunnen
worden?

Antwoord 6

Het is niet zo dat ik andere landen, zoals Frankrijk, heb gevraagd om geen Russische
sporters toe te laten.

Het kabinet heeft duidelijk stelling genomen tegen de deelname van Russische sporters
aan landentoernooien zoals de Olympische Spelen, ook onder neutrale vlag. Onder geen
beding mag sport een vehikel worden voor Russische propaganda. Het is echter niet
zo dat sporters die over de Russische nationaliteit beschikken per definitie zijn
uitgesloten van deelname op individuele basis aan alle sporttoernooien. Wanneer een
sporter met de Russische nationaliteit wordt uitgenodigd kan deze ook een visum aanvragen.
Iedere visumaanvraag wordt op zijn merites beoordeeld en getoetst aan de voorwaarden
uit de Schengenvisumcode. Daarbij wordt ook getoetst op de duur en doel van het verblijf.
Dat moet de aanvrager met onderliggende documenten kunnen onderbouwen. Als het reisdoel
sport is, wordt dat doorgaans aangetoond met een (gepersonaliseerde) uitnodiging van
de organisatie die het sportevenement organiseert. Er wordt geen visum verstrekt als
de aanvrager het doel van het verblijf niet voldoende kan aantonen, bijvoorbeeld omdat
een dergelijke uitnodiging ontbreekt. Dat betekent in de praktijk dat eventuele visumafgifte
voor Russische sporters direct volgt uit het geldende uitnodigingsbeleid. Er is geen
sprake van apart visumbeleid voor deze categorie aanvragers.