Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Sjoerdsma over wederom desinformatie verspreidt bij uitzending Ongehoord Nieuws

Antwoord van Staatssecretaris Uslu (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), mede namens
de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ontvangen 3 april 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Ongehoord Nieuws verspreidt alweer desinformatie, in
«woud van aannames»» van 9 februari 2023?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat in de uitzending van Ongehoord Nieuws van 31 januari
2023 is gesteld dat er een causaal verband bestaat tussen corona-vaccinaties en oversterfte
in Nederland en dat deze stelling volgens expert epidemiologen aantoonbaar onjuist
is?

Antwoord 2

Ik ben bekend met de uitzending van Ongehoord Nieuws van 31 januari 2023. Het is vanuit
wetenschappelijk oogpunt belangrijk om zorgvuldig onderscheid te maken tussen correlatie
en causaliteit. Pas wanneer een causaal verband, is aangetoond kan men spreken over
een oorzaak-gevolg relatie. Op dit moment is er wereldwijde wetenschappelijke consensus
over de veiligheid en effectiviteit van de COVID-19-vaccins. Omdat het onderzoeken
van de redenen en oorzaken van oversterfte erg belangrijk is, wordt onderzoek daarnaar
nog verder gestimuleerd.

Vraag 3

Onderkent u het gevaar van het verspreiden van dergelijke desinformatie voor de volksgezondheid?

Antwoord 3

In de Kamerbrief over de Rijksbrede strategie effectieve aanpak van desinformatie
staat onder meer dat des- en misinformatie schadelijke effecten kunnen hebben op onder
andere de volksgezondheid. Daarbij is het uitgangspunt op dit moment dat het bestempelen
van desinformatie als zodanig en het factchecken primair geen taak is van overheden.2

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het feit dat omroep Ongehoord Nederland zich schuldig blijft maken
aan de verspreiding van desinformatie, ondanks dat hen al twee keer eerder een sanctie
is opgelegd door de NPO op basis van onafhankelijk onderzoek van de Ombudsman voor
het verspreiden van desinformatie?

Antwoord 4

Het is niet aan mij om te beoordelen of de uitingen die zijn gedaan in de uitzending
van Ongehoord Nieuws kwalificeren als desinformatie. De NPO heeft tweemaal een sanctie
opgelegd aan Ongehoord Nederland in verband met onvoldoende bereidheid tot samenwerking.
In de eerste sanctie verwijst de NPO in zijn sanctiebesluit naar het rapport van de
NPO Ombudsman. In dat rapport wordt geconcludeerd dat Ongehoord Nederland de journalistieke
code van de NPO op bepaalde punten niet heeft nageleefd.

Vraag 5

Onderschrijft u, binnen de grenzen die onze persvrijheid van de politiek vraagt, de
conclusie dat voor de verspreiding van dergelijke schadelijke desinformatie geen ruimte
zou mogen bestaan op de Nederlandse publieke omroep?

Antwoord 5

In het licht van mijn verantwoordelijkheid als bewindspersoon voor media is van belang
dat het media-aanbod van publieke omroepen voldoet aan hoge journalistieke en professionele
kwaliteitseisen, zoals voorgeschreven in artikel 2.1, lid 2 onder e van de Mediawet.
Het is echter niet aan mij om een oordeel te geven over de inhoud van afzonderlijke
programma’s of uitlatingen die daarin worden gedaan. Het Commissariaat voor de Media
is als toezichthouder belast met het toezicht op de naleving van de Mediawet.

Vraag 6

Kunt u uiteenzetten welke stappen u voornemens bent om te nemen om de verspreiding
van dergelijke schadelijke desinformatie een halt toe te roepen?

Antwoord 6

Ik verwijs u hiervoor naar de Kamerbrief over de Rijksbrede strategie effectieve aanpak
van desinformatie.3 In deze Kamerbrief staat beschreven welke stappen de rijksoverheid voornemens is
te nemen om desinformatie aan te pakken.