Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Baudet en Dekker over de militaire steun aan Oekraïne

Antwoord van Minister Ollongren (Defensie), mede namens de ministers van Buitenlandse
Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 27 maart
2023)

Vraag 1

Kunt u een overzicht verstrekken van uitgevoerde, voorgenomen en/of verzochte leveringen
van militaire steun aan Oekraïne? Kunt u voor elke afzonderlijke levering aangeven
welke procedures, voorwaarden en bedragen hieraan verbonden zijn? Wordt deze steun
geschonken, verkocht, uitgeleend of anderszins ter beschikking gesteld?

Antwoord 1

Het kabinet informeert uw Kamer via de periodieke Kamerbrief «update leveringen militaire
goederen aan Oekraïne» over alle geleverde militaire steun aan Oekraïne.1

De militaire steun van Nederland aan Oekraïne betreft een donatie.2

Vraag 2

Welke overwegingen liggen aan deze leveringen van militaire steun ten grondslag en
wie heeft het initiatief tot deze steun genomen? Kunt u uw antwoord toelichten en
per levering beantwoorden?

Antwoord 2

Rusland voert al ruim een jaar een illegale aanvalsoorlog tegen Oekraïne. Op basis
van artikel 51 van het VN-Handvest heeft Oekraïne het recht zich te verdedigen tegen
de Russische agressie. Nederland en een brede coalitie van bondgenoten en partnerlanden
stellen, in nauwe samenwerking binnen onder meer het International Donor Conference Centre (IDCC) en de Ukraine Defense Contact Group (UDCG), Oekraïne door de militaire steun hiertoe in staat. De Oekraïense behoefte
is leidend. Dat geldt voor elke afzonderlijke levering.

Vraag 3

Kunt u voor elke afzonderlijk uitgevoerde, voorgenomen en/of verzochte levering van
militaire steun aan Oekraïne aangeven of er sprake is van (mogelijke) onrechtmatigheden,
zoals schendingen van het oorlogsrecht, illegale doorverkoop en wanprestaties (zoals
het niet terugleveren van materieel)? Indien er sprake is van onrechtmatigheden, kunt
u toelichten waaruit deze onrechtmatigheden bestaan, welke bedragen en entiteiten
hiermee gemoeid zijn en welke stappen hierop zijn ondernomen?

Antwoord 3

Zoals recent is aangegeven in de Kamerbrief terug- en vooruitblik na een jaar Russische
oorlog in Oekraïne van 20 februari 2023 zijn er op dit moment geen signalen dat geleverd
materieel op ongewenste wijze wordt ingezet.3

Tegelijkertijd moet rekening gehouden worden met de mogelijkheid dat een deel van
deze goederen verloren gaat in de gewapende strijd of anderszins op ongewenste plekken
terecht komt. Om deze onvermijdelijke risico’s te mitigeren, wordt elke leverantie
zorgvuldig, maar gezien de omstandigheden versneld getoetst aan de EU-wapenexportcriteria
door de Minister van Buitenlandse Zaken waarna door de Minister voor Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingssamenwerking al dan niet een exportvergunning wordt afgegeven.
Daarnaast wordt bij elke levering een eindgebruikersverklaring ondertekend door de
Oekraïense autoriteiten waarin zij verklaren de enige gebruiker van de goederen te
zijn en deze in te zetten in lijn met de principes van het internationaal humanitair
oorlogsrecht en enkel ten behoeve van zelfverdediging.

Vraag 4

Kunt u garanderen dat Oekraïne de gemaakte afspraken met betrekking tot de levering
van militaire steun nakomt? Zo ja, waarom wel? Zo nee, hoe beoordeelt u dit en hoe
gaat u ervoor zorgen dat u deze garantie wel kunt geven?

Antwoord 4

Oekraïne is verwikkeld in een oorlog tegen Russische agressie. Als gesteld onder vraag
drie wordt elke leverantie zorgvuldig, maar gezien de omstandigheden versneld getoetst
aan de EU-wapenexportcriteria door de Minister van Buitenlandse Zaken waarna door
de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking al dan niet een
exportvergunning wordt afgegeven. Daarnaast wordt bij elke levering een eindgebruikersverklaring
ondertekend door de Oekraïense autoriteiten waarin zij verklaren de enige gebruiker
van de goederen te zijn en deze in te zetten in lijn met de principes van het internationaal
humanitair oorlogsrecht en enkel ten behoeve van zelfverdediging. Er zijn op dit moment
geen signalen dat geleverd materieel op ongewenste wijze wordt ingezet.

Vraag 5

Kunt u uitsluiten dat de inzet van Nederlandse militairen of dienstplichtigen in de
toekomst ook onder de militaire steun aan Oekraïne zal vallen? Kunt u dit toelichten?

Antwoord 5

Nederland zet militairen in voor de militaire steun aan Oekraïne. Nederlandse militairen
leveren een significante bijdrage aan de training van Oekraïense militairen, waaronder
via de operatie Interflexen de EU Military Assistance Mission(EUMAM). Daarnaast leveren Nederlandse militairen specialistische opleidingen en trainingen,
zoals rij- en vaaropleidingen, medische training en training op het gebied van ontmijning
en de bediening van drones. Voorts ondersteunen Nederlandse militairen bij het onderhoud-
en de instandhouding van aan Oekraïne geleverd militair materieel De trainingen aan
Oekraïense militairen vinden plaats op diverse locaties buiten Oekraïne, inclusief
in Nederland.

Vraag 6

Kunt u, conform artikel 68 van de Grondwet, inzage geven in alle gegevens en correspondentie
verband houdende met de uitgevoerde, voorgenomen en/of verzochte levering van militaire
steun aan Oekraïne? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Het kabinet informeert uw Kamer via de periodieke Kamerbrief «update leveringen militaire
goederen aan Oekraïne» over alle geleverde militaire steun aan Oekraïne. De operationele
veiligheid blijft echter te allen tijde leidend in de afweging uw Kamer in het openbaar
te informeren. Dit om de veiligheidsbelangen van Nederland, Oekraïne, partnerlanden
en/of betrokken bedrijven te waarborgen.

Vraag 7

Kunt u in de beantwoording van deze vragen alle militaire steun betrekken die op enigerlei
wijze bestemd is voor Oekraïne en hier dus ook doorleveringen via derde partijen in
meenemen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Het kabinet informeert uw Kamer via de periodieke Kamerbrief «update leveringen militaire
goederen aan Oekraïne» over alle geleverde militaire steun aan Oekraïne.

Vraag 8

Kunt u deze vragen volledig, afzonderlijk van elkaar en zo spoedig mogelijk beantwoorden?

Antwoord 8

Ja.