Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Ginneken over het bericht «Rover verrast door mogelijke weigering van Interrail op de ICE»

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 24 maart
2023).

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat mensen met een zogeheten Interrail pas komende zomer inderdaad
geen gebruik kunnen maken van ICE-treinen richting Duitsland?1

Antwoord 1

De NS heeft mij laten weten dat deze berichtgeving niet klopt en betreurt dat dit
zo naar buiten is gekomen. NS heeft haar eigen berichtgeving aangepast in lijn hiermee.
Wel heeft de NS een pakket aan tijdelijke beheersmaatregelen in ontwikkeling om de
topdrukte in de ICE treinen richting Duitsland van afgelopen zomer in de zomerperiode
van 2023 te voorkomen en ervoor te zorgen dat iedereen veilig en prettig kan reizen.
Daarbij wordt naar verschillende scenario’s gekeken. NS verwacht medio april meer
duiding hierop te kunnen geven.

Vraag 2

Zo ja, wat is uw appreciatie van dit nieuws?

Antwoord 2

Het is mijn ambitie om het internationaal treinvervoer van en naar Nederland te verbeteren.
Ik zie daarom graag dat er wordt ingezet op het bieden (en uitbreiden) van vervoerscapaciteit,
zodat er aan de groeiende vraag naar treinreizen richting Duitsland kan worden voldaan.
De capaciteit op het spoor en van treinen is echter niet onbeperkt en kan ook niet
altijd op de korte termijn zomaar worden uitgebreid.

Vraag 3

Is de NS voornemens Interrail op meer internationale treinen ongeldig te verklaren?

Antwoord 3

Het is een gezamenlijk voornemen van NS en DB om de geldigheid van Eurail/Interrail
passen op andere internationale treinen tussen Nederland en Duitsland niet ter discussie
te stellen.

Vraag 4

Hoeveel mensen maken gebruik van een Interrail pas op Nederlandse internationale treinen?

Antwoord 4

Dergelijke cijfers zijn bij mijn ministerie en bij NS niet bekend. NS beschouwt dit
als één van de vrij reizen-kaarten en houdt daarom geen specifieke administratie voor
de Interrail pas bij.

Vraag 5

Heeft de NS reizigersorganisaties geconsulteerd over deze stap? Zo nee, waarom niet?
Zo ja, wat was het advies?

Antwoord 5

Mijn ministerie vervult geen formele rol binnen het consultatieproces tussen vervoerders
en reizigersorganisaties. Desgevraagd hebben NS en Rover mij geïnformeerd dat op 31 oktober
2022 Rover is geïnformeerd over de ervaringen van NS en DB van afgelopen zomer, de
noodzaak om maatregelen te nemen, alsook de destijdse denkrichtingen over maatregelen.
Naar aanleiding van de berichtgeving van 3 februari jl. is wederom contact geweest.
Daarbij gaf NS aan de gezamenlijke maatregelen van NS en DB nog in voorbereiding te
hebben om de topdrukte van afgelopen zomer in 2023 te voorkomen. Rover heeft toen
NS laten weten nauw betrokken te willen worden en mee te willen blijven denken over
de inzet van het pakket aan tijdelijke maatregelen om topdrukte in ICE-treinen komend
jaar te voorkomen. Rover geeft desgevraagd aan geen adviesaanvraag van NS ontvangen
te hebben en op hoofdlijnen door NS over het pakket van maatregelen in een LOCOV thema-sessie
op 14 maart jl. geïnformeerd te zijn. Het is aan NS om de leden van het LOCOV te informeren
over besluiten ten aanzien van beheersmaatregelen.

Vraag 6

Zijn er andere spoorvervoerders (dan de NS) die grensoverschrijdende en internationale
verbindingen aanbieden en die Interrailers toegang weigeren?

Antwoord 6

Ja. De Frecciarossa-trein van Trenitalia tussen Milaan en Parijs is bijvoorbeeld uitgesloten
voor Eurail/Interrail pashouders, net als de Ski- en Zonthalys en de seizoentreinen
van Eurostar. Daarnaast zijn er verscheidene treindiensten waar een extra toeslag
bovenop de Eurail/Interrail pas nodig is, waarna deze pas als geldig vervoersbewijs
wordt geaccepteerd. Ook dient een Eurail/Interrail houder regelmatig (tegen kosten)
een zitplaats te reserveren. Dit is in de regel vaak van toepassing op hogesnelheidsverbindingen,
intercity’s en (lokale) trajecten bediend door private partijen. De Eurostar en Thalys
zijn voorbeelden van treindiensten van en naar Nederland waarvoor een extra toeslag
wordt betaald. Op de Franse TGV-treinen dient een Eurail/Interrail houder bijvoorbeeld
altijd tegen kosten een zitplaats te reserveren. Dergelijke afspraken worden door
vervoerders gemaakt in samenspraak met Eurail.

Vraag 7

Vindt u het weren van Interrailers op ICE-verbindingen een drempelverhogende of -verlagende
werking heeft op het gebruik van internationaal treinverkeer? Hoe verhoudt zich dat
tot het Europese actieplan dat internationaal personenvervoer per trein moet stimuleren,
o.a. door inzet op laagdrempelige toegang voor reizigers?

Antwoord 7

Net zoals de leden van uw Kamer zou ik het liefst zien dat de het internationale treinvervoer
kan voldoen aan de (groeiende) capaciteitsvraag. In de praktijk is dit echt niet altijd
mogelijk, omdat er belemmeringen of limieten zijn om het internationale treinvervoer
nu al verder te laten groeien. Ik werk- in lijn met het Europese actieplan – samen
met Europese buurlanden, vervoerders en beheerders daarom hard aan het wegnemen van
de belemmeringen en stimuleren van het gebruik van internationale treinen. Tegelijkertijd
is het aan individuele vervoerders om maatregelen te nemen en daarbij rekening te
houden met de bedrijfseconomische afwegingen, levertijden en personeelsbeleid.

Eurail/Interrail is een mooi voorbeeld van het stimuleren van treingebruik, waarbij
het voor meer mensen mogelijk wordt om eenvoudig per trein op vakantie te gaan. Daarnaast
maken veel jongeren via Interrail kennis met de mogelijkheden die het Europees spoornetwerk
te bieden heeft. Gemak van reizen hoort op één te staan bij dergelijke (eerste) ervaringen
met internationaal treinreizen.

Vraag 8

Wat zijn de bestaande en voorgenomen afspraken rond het gebruik van Interrail in de
huidige en toekomstige Hoofdrailnetconcessie?

Antwoord 8

Als concessieverlener reguleert mijn ministerie de tarieven van beschermde kaartsoorten
(waaronder binnenlandse enkele reizen tweede klas vol tarief, en de binnenlandse maand-
en jaar(traject)kaarten tweede klas). Voor overige reizen, zoals Eurail/Interrail,
bepaalt de NS zelf de tarieven en kaartsoorten die zij hanteert. Vervoerders kunnen
zich via uitgever Eurail aansluiten bij Eurail/Interrail en hebben de vrijheid om
in overleg met Eurail maatregelen te nemen om vraag en aanbod te reguleren. Dit uitgangspunt
ben ik ook voornemens te hanteren voor de nieuwe Hoofdrailnetconcessie.

Vraag 9

Welke maatregelen treft NS om reserveren aan te moedigen onder Interrailers in ICE
treinen?

Antwoord 9

NS moedigt reizigers die een ticket voor ICE-treinen boeken via NS International aan
om daar een stoelreservering bij te kopen. Reizigers die hun ticket via NS of DB bestellen,
krijgen daarnaast gedurende het boekingsproces een dringend advies te zien om een
zitplaats te reserveren zodra er drukte op de trein wordt verwacht.

Vraag 10

Wat zijn de mogelijkheden om, en obstakels bij, het verhogen van de frequentie naar
deze bestemmingen?

Antwoord 10

Op de middellange termijn is een verhoging van de frequenties naar Duitse bestemmingen
met hogesnelheidsmaterieel te verwachten. DB heeft nieuw ICE-materieel besteld dat
in 2024/2025 op het spoor komt. Dat levert een mogelijke verhoging van de reizigerscapaciteit
op door de inzet van langere treinen, met een mogelijke frequentieverhoging in een
later stadium.

Verder wordt er momenteel gewerkt aan infrastructurele knelpunten en beschikbare capaciteit
op het spoor. Zo wordt Amsterdam Centraal verbouwd om aan de verwachte reizigersgroei
te kunnen voldoen en wordt er een extra derde spoor aangelegd aan de Duitse kant van
de grens tussen Zevenaar en Oberhausen. Wanneer het derde spoor wordt opgeleverd biedt
dit mogelijkheden voor versnelling op het traject, eventuele frequentieverhoging en
het ontstaan van nieuwe treinverbindingen.

Vraag 11

Wat is de stand van zaken van het onderzoek naar het eventueel laten doorrijden van
de ICE naar Frankfurt richting München?2

Antwoord 11

Onderzoek naar het eventueel laten doorrijden van de ICE Amsterdam-Frankfurt naar
München wordt uitgewerkt door Eurolink, een samenwerkingsverband van verschillende
Europese spoorpartners. ProRail is hier één van de initiatiefnemers van met de steun
van mijn ministerie. Hoewel het onderzoek nog loopt, zijn er de eerste signalen dat
door laten rijden van de ICE International naar München mogelijk is in de nabije toekomst
wat betreft de infrastructuur. Infrabeheerders constateren in samenwerking met het
Oostenrijkse SCHIG dat meer doorgaande treinpaden naar München mogelijk worden. Momenteel
rijden er zeven treinen per dag op het traject Amsterdam-Frankfurt. NS International
heeft ook de ambitie uitgesproken om deze rechtstreekse verbinding tussen Amsterdam
en München aan te willen bieden en kijkt daar nu serieus naar samen met DB.