Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bisschop over de ammoniakuitstoot van bronnen buiten de landbouw

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat), mede namens
de Minister voor Natuur en Stikstof (ontvangen 14 februari 2023). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 1246.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitkomst van wetenschappelijk onderzoek naar de relatieve
bijdrage van de ammoniakemissie bij verbrandingsprocessen?1

Antwoord 1

Ik heb kennis genomen van de uitkomst van het wetenschappelijke onderzoek naar de
relatieve bijdrage van verbrandingsprocessen aan de ammoniakemissie. De daarvoor aangewezen
taakgroepen van de Emissieregistratie wegen de implicaties van wetenschappelijke publicaties
mee die relevant zijn voor de emissies in Nederland. Ik heb het RIVM, als eindverantwoordelijke
voor de Emissieregistratie, gevraagd de conclusies van dit artikel te spiegelen aan
de huidige inzichten van de Emissieregistratie. In de beantwoording van de verdere
vragen zal ik hier nader op ingaan.

Vraag 2

Hoe waardeert u de conclusie dat ook in Europa de ammoniakemissie bij verbrandingsprocessen
onderschat wordt?

Antwoord 2

Op dit moment is niet bekend of de ammoniakemissie bij verbrandingsprocessen in Europa
wordt onderschat. Het RIVM zal deze studie daarom internationaal onder de aandacht
brengen.

Vraag 3

Hoe verhoudt de volgens wetenschappers relatieve bijdrage van ammoniakemissie uit verbrandingsprocessen van ongeveer 44 procent ten opzichte van de totale
ammoniakemissie in Europa zich tot de relatieve bijdrage van 13 procent in 2021 zoals
die voor Nederland door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is vastgesteld?

Antwoord 3

De relatieve bijdrage van verbrandingsprocessen aan de gemiddelde ammoniakemissie
in Europa zal altijd anders zijn dan in Nederland, door verschillen in bijvoorbeeld
activiteiten en landgebruik. De cijfers die uit dit onderzoek komen, zijn niet een-op-een
te relateren aan de situatie in Nederland, aangezien een groot deel van ons land door
landbouw gekenmerkt wordt. De landbouw heeft in Nederland met 87% het grootste aandeel
in de ammoniakemissie (bron: Emissieregistratie). 13% van de ammoniakemissie is afkomstig
van andere bronnen, dit gaat om meer dan alleen verbrandingsprocessen.

Er is volgens het RIVM op dit moment geen aanleiding om de cijfers uit de Emissieregistratie,
als het gaat om ammoniakemissies uit verbrandingsprocessen, bij te stellen. Het verschil
in relatieve bijdragen van ammoniakemissie kan volgens het RIVM verklaard worden doordat
in de studie de focus is gelegd op stedelijk gebied. In stedelijk gebied is het aannemelijk
dat het aandeel van ammoniakemissie uit verbrandingsprocessen hoger ligt dan het landelijk
gemiddelde.

Vraag 4

Deelt u de inschatting dat ook voor Nederland mogelijk sprake is van onderschatting
van de ammoniakemissie uit verbrandingsprocessen en van de relatieve bijdrage ten
opzichte van ammoniakemissies uit de landbouw?

Antwoord 4

Het RIVM heeft mij laten weten dat er momenteel geen aanleiding is om te veronderstellen
dat er in Nederland sprake is van onderschatting van ammoniakemissies uit verbrandingsprocessen
of dat de relatieve bijdrage ten opzichte van ammoniakemissies uit de landbouw verandert.

In de Emissieregistratie wordt op dit moment rekening gehouden met ammoniakemissies
uit verbrandingsprocessen uit verkeer en biomassaverbranding, zoals door houtstook.
Het gaat om ruim 3% van de totale landelijke ammoniakemissie (bron: Emissieregistratie).
Het artikel benoemt ook ammoniakemissies uit steenkoolverbranding. Het RIVM gaat na
of dit implicaties heeft voor de Nederlandse ammoniakemissies uit steenkoolverbranding.
Hierover verwacht ik in mei dit jaar meer te horen, nadat het RIVM de studie in internationaal
verband heeft besproken. Een eerste voorlopige inschatting is dat er geen bijstelling
van emissies uit steenkoolverbranding nodig zal zijn. Indien blijkt dat dit toch het
geval is, zal ik Uw Kamer hierover informeren.

Vraag 5

Bent u voornemens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) te vragen
de huidige emissiefactoren van bronnen buiten de landbouw te spiegelen aan de resultaten
van en de analyse in het genoemde onderzoek en de Kamer hierover te informeren?

Antwoord 5

Het RIVM heeft de huidige emissiefactoren van bronnen buiten de landbouw gespiegeld
aan de resultaten van en de analyse in het genoemde onderzoek. Het RIVM laat weten
dat er momenteel geen aanleiding is om de ammoniakemissiefactoren voor verkeer en
biomassaverbranding te herzien aangezien de huidige waardes actueel zijn.

Zoals in antwoord op vraag 4 benoemd gaat het RIVM na of de conclusies uit het artikel
implicaties hebben voor de Nederlandse ammoniakemissies uit steenkool. Indien er aanleiding
is om de emissiefactor voor steenkoolverbranding aan te passen, zal ik u hier nader
over informeren.

Vraag 6

Deelt u de mening dat een zo accuraat mogelijke inschatting van ammoniakemissies belangrijk is voor een effectieve stikstofaanpak?

Antwoord 6

Ja, ik deel deze mening.

Vraag 7

Is het mogelijk dat een onderschatting van de ammoniakemissie bij verbrandingsprocessen
en een overschatting van de relatieve bijdrage van ammoniakemissies uit landbouwbronnen mede een verklaring is van de modelmatige onderschatting
van de ammoniakconcentraties in de westelijke kustgebieden en de modelmatige overschatting
van de ammoniakconcentraties in oostelijke gebieden (zonder correctie op basis van
ruimtelijke kalibratie)?

Antwoord 7

Er is volgens het RIVM geen aanleiding om te veronderstellen dat in Nederland sprake
is van onderschatting van ammoniakemissies uit verbrandingsprocessen en dit vormt
om die reden ook geen verklaring voor modelmatige over- of onderschattingen.