Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Knops, Ellian en Van Nispen over het bericht 'Adviescommissie stapt op omdat minister ongeschikte notarissen benoemt'

Antwoord van Minister Weerwind (Rechtsbescherming) (ontvangen 20 januari 2023). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 1193.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Adviescommissie stapt op omdat Minister ongeschikte
notarissen benoemt»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de voltallige Adviescommissie toegang notariaat (CTN) uit protest
is opgestapt omdat u tegen het advies van de commissie in meermaals ongeschikt geachte
kandidaat-notarissen heeft benoemd?

Antwoord 2

Ja, alle leden van de CTN hebben ontslag aangevraagd. Als reden hiervoor hebben de
leden van de CTN aangegeven dat ik in enkele gevallen anders heb besloten dan de CTN
adviseerde. Er is een verschil van inzicht ontstaan tussen de CTN en het ministerie
over de wijze waarop adviezen van de CTN in de individuele besluitvorming betrokken
zijn.

Vraag 3

Zo ja, wat is de achterliggende reden dat u tegen het advies van de CTN in kandidaat-notarissen
heeft benoemd en dat de Kamer hierover niet is geïnformeerd?

Antwoord 3

Allereerst hecht ik er waarde aan te benadrukken dat het advies inwinnen van de CTN
één van de elementen is waaraan voldaan moet zijn alvorens ik een besluit neem. Het
proces van benoemingen is een met waarborgen omkleed proces en vergt een zorgvuldige
besluitvorming. Het gaat voorts om individuele besluiten die ik als Minister voor
Rechtsbescherming neem en die voor belanghebbenden vatbaar zijn voor bezwaar en beroep.

Vraag 4

In hoeveel gevallen is deze situatie aan de orde geweest, waarbij de CTN negatief
adviseerde over een benoeming van een kandidaat-notaris wegens persoonlijke ongeschiktheid
of vrees voor de integriteit van de notaris, maar de kandidaat wel is benoemd?

Antwoord 4

In 2022 zijn er door de CTN in totaal 78 adviezen gegeven, waarvan vier negatieve
adviezen. In 2022 ben ik in drie gevallen afgeweken van een negatief advies van de
CTN. Het eerste negatieve advies waarvan ik ben afgeweken dateerde uit 2017 en daarover
zijn diverse procedures gevoerd. Het tweede advies dateerde uit 2021 en het derde
betreft één van de vier negatieve adviezen van de CTN uit 2022.

In alle drie de gevallen ben ik – na het inlassen van een zienswijzefase met het oog
op de vereiste zorgvuldigheid en wettelijke verplichting en in een geval een bezwaarfase
– tot de conclusie gekomen dat benoeming verantwoord zou zijn, mede door voorzieningen
die betrokkenen hadden getroffen. De onderbouwing van de adviezen was een geschilpunt
waarover met de commissie is gesproken, maar ook over zaken als bejegening van kandidaten
door de commissie. Het afwijken van de adviezen is naar de commissie uitgebreid gemotiveerd.

Overigens heeft de bezwaarcommissie in eerdere procedures de bezwaren van (toegevoegd)
notarissen gegrond geacht vanwege motiveringsgebreken, waardoor betrokkene alsnog
werden benoemd. Mede in het licht hiervan onderneem ik, in samenspraak met de CTN
en de KNB, actie om aan de term «persoonlijke geschiktheid» (artikel 8 Wna) een nadere
invulling te geven, in samenspraak met de commissie en de KNB.

Vraag 5

Hoe vaak is in de afgelopen vijf jaren een kandidaat-notaris geweigerd op basis van
een advies van de CTN en hoe vaak is na een weigering bezwaar en vervolgens beroep
bij de bestuursrechter aangetekend?

Antwoord 5

In de afgelopen vijf jaar zijn zes kandidaat-notarissen geweigerd, onder andere op
basis van een negatief advies van de CTN. In vier gevallen is er bezwaar aangetekend
tegen deze weigering. Van deze vier gevallen zijn er drie kandidaat-notarissen na
de bezwaarprocedure alsnog benoemd.

In de afgelopen vijf jaar is één keer beroep aangetekend bij de bestuursrechter. Dit
beroep zag op de vergoeding van de proceskosten, nadat het bezwaar van betrokkene
inhoudelijk gegrond was verklaard.

Vraag 6 en 7

Bij hoeveel kandidaat-notarissen is vertraging ontstaan in de benoeming als gevolg
van het opstappen van de CTN? Kunt u garanderen dat bij alle kandidaat-notarissen
de wettelijke termijn van vijf maanden niet wordt overschreden?

Welke maatregelen gaat u nemen om te voorkomen dat benoemingsprocedures nog verdere
vertraging oplopen?

Antwoord 6 en 7

In ten minste 18 gevallen is vertraging opgetreden door het opstappen van de CTN.
Er wordt gepoogd om deze vertraging zo klein mogelijk te houden, maar ik kan niet
garanderen dat de vijf maanden termijn niet wordt overschreden.

Samen met de KNB – die ik hiervoor zeer erkentelijk ben – heb ik ervoor gezorgd dat
er per 1 december 2022 een nieuwe tijdelijke commissie is benoemd.

Inmiddels heeft er een startbijeenkomst plaatsgevonden tussen het ministerie en de
tijdelijke commissie, waarbij in kaart is gebracht welke openstaande procedures er
zijn en hoe deze in verdere behandeling genomen kunnen worden.

Er bestaat intensief contact tussen de verschillende partijen zodat deze benoemingen
zorgvuldig en voortvarend kunnen worden opgepakt. Zo heeft de tijdelijke commissie
de frequentie van de bijeenkomsten verhoogd om zo snel mogelijk de achterstanden weg
te werken en de vertraging te beperken. De verwachting is dat de effecten van de opgelopen
vertraging voor betrokkenen zeer beperkt zullen zijn.

Vraag 8

Kunt u de bevindingen van de tijdelijke commissie over de manier waarop de advisering
over kandidaat-notarissen is georganiseerd tijdig delen met de Kamer?

Antwoord 8

Ja, ik kan uw Kamer informeren aan de hand van de werkzaamheden van de tijdelijke
commissie en de nadere invulling van de term «persoonlijke geschiktheid» zoals bedoeld
in artikel 8 Wna. Gelet op de tijdelijkheid van de commissie, zal dat in 2023 sowieso
zijn beslag krijgen.