Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Beckerman over terugtreden aannemer bij sloop-nieuwbouw in het kader van de versterkingsoperatie in Groningen

Antwoord van Staatssecretaris Vijlbrief (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen
6 december 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat de eigenaar van een onveilige woning in het centrum
van Loppersum na jaren wachten op de sloop-nieuwbouw van zijn woning nu te horen heeft
gekregen dat de aannemer zich terugtrekt?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat de aannemer dit doet omdat de overheidsinstelling Nationaal
Coördinator Groningen (NCG) na al die jaren nog geen duidelijkheid geeft over budget
en planning en slecht communiceert? Herkent u dat het voor aannemers die elders ook
goede opdrachten kunnen krijgen zonder zekerheid erg moeilijk is om voor de NCG te
werken?

Antwoord 2

Nee. De aannemer heeft aan de NCG aangegeven dat hij om andere redenen deze opdracht
teruggeeft. Het uitgangspunt is dat aannemers, de NCG en bewoners goede afspraken
met elkaar maken voordat de opdrachtverlening aan de aannemer plaatsvindt.

Vraag 3 en 4

Herkent u dat de woningeigenaar al in 2018 heeft aangegeven dat zijn gezin onderdoor
is gegaan aan het wonen in een kapot en onveilig huis en het moeten strijden om herstel?

Herkent u dat de strijd, de boosheid en stress een negatieve invloed hebben gehad
op het functioneren van de woningeigenaar als vader, als partner, als professional,
op zijn humeur, zijn mentale gezondheid en de wijze waarop hij in het algemeen in
het leven staat?

Antwoord 3 en 4

Ja. Ik herken dat een moeizaam verlopend versterkingstraject negatieve invloed kan
hebben op de mentale gesteldheid van bewoners. Daar wil ik iets aan doen. In mijn
brief van 23 november jl. (kenmerk 2022D49408) heb ik uw Kamer geïnformeerd over mijn aanpak van het welzijn van bewoners in het
aardbevingsgebied.

Vraag 5 en 6

Is het u bekend dat juist om deze reden terecht is gekomen bij de Commissie Bijzondere
Situaties?

Herkent u dat de Commissie Bijzondere Situaties er is voor mensen die dringend hulp
nodig hebben? Herkent u dat het doel is om samen een oplossing te vinden waarmee mensen
weer verder kunnen?

Antwoord 5 en 6

De gemeente heeft, op het moment dat dit mogelijk was, dit adres bij NCG voorgedragen
om met prioriteit op te pakken. Het adres is toegewezen aan het programma Versterking
Bijzondere Situaties (VBS) van de NCG.

Vraag 7 en 8

Zo ja, hoe kan het dat er na tweeënhalf jaar onderdeel te zijn van deze regeling geen
oplossing is, hij niet verder kan en er nu nieuwe vertraging optreedt door het terugtreden
van de aannemer?

Wat gaat u doen om te zorgen dat er wel een dringend nodige oplossing komt?

Antwoord 7 en 8

Met de aanmelding bij het programma Bijzondere Situaties is de versterking met prioriteit
opgepakt door de NCG. Er ligt inmiddels een versterkingsadvies voor dit adres en het
uitvoeringsontwerp ligt bij de gemeente voor de vergunningaanvraag. Het terugtrekken
van de aannemer kan tot vertraging leiden. Er wordt echter zo snel als mogelijk een
voorstel gedaan voor een vervangende aannemer.

Vraag 9

Kunt u zich voorstellen hoe groot de mentale klap is nu een commissie die moet zorgen
dat mensen verder kunnen na mentale klappen van de overheid ook weer faalt in haar
aanpak?

Antwoord 9

Ja. Zie mijn antwoord op de vragen 3 en 4.

Vraag 10

Herkent u dat deze woningeigenaar en andere gedupeerden vast komen te zitten en geen
regie meer hebben door deze gang van zaken?

Antwoord 10

Het teruggeven van een opdracht door een aannemer in een dusdanig laat stadium is
een uitzonderlijke situatie. Dit neemt niet weg dat ik ook zie en hoor over vele moeizaam
verlopende versterkingstrajecten die en zware wissel trekken op het welzijn van bewoners.

Vraag 11

Herkent u dat de situatie van deze woningeigenaar symbool staat voor problemen van
veel meer gedupeerden in het mijnbouwgebied?

Antwoord 11

Het teruggeven van een opdracht door een aannemer in een dusdanig laat stadium is
een uitzonderlijke situatie. Dit neemt niet weg dat ook ik zie en hoor over vele moeizaam
verlopende versterkingstrajecten die een zware wissel trekken op het welzijn van bewoners.

Vraag 12

Herkent u dat het wanhopig maakt dat zelfs in het centrum van Loppersum mensen ruim
10 jaar na de aardbeving bij Huizinge nog zo ver van een veilig huis zijn?

Antwoord 12

Ja. Ik herken dit onder meer uit mijn werkdagen in Groningen. Het blijft mijn hoogste
prioriteit om bewoners zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden.

Vraag 13

Is het u bekend dat dit niet de eerste keer is dat aannemers in Groningen besluiten
opdrachten terug te geven omdat het werken in opdracht van de overheidsinstelling
NCG voor veel problemen zorgt?

Antwoord 13

Ja. Het is mij bekend dat een beperkt aantal aannemers zich heeft teruggetrokken uit
projecten. De NCG is met deze aannemers in gesprek om te achterhalen wat de redenen
zijn voor de besluiten om opdrachten terug te geven. Het teruggeven van een opdracht
door een aannemer in een dusdanig laat stadium, zoals het geval is in Loppersum, is
gelukkig een uitzondering.

Vraag 14

Herkent u dat de Kamer vorig jaar aan de bel trok toen bekend werd dat aannemers de
versterkingsopdracht van 90 woningen terug gaven?1

Antwoord 14

Ja.

Vraag 15

Hoe gaat het met deze groep bewoners die vorig jaar langer moesten wachten doordat
aannemers de opdrachten teruggaven? Hoe ver zijn zij inmiddels in hun traject? Hoe
waarderen deze bewoners het traject?

Antwoord 15

Na het opnemen en beoordelen bleek dat de betreffende 90 woningen in aanmerking kwamen
voor sloop-nieuwbouw. In het programma Bouwimpuls heeft de NCG met de aannemers de
afspraak gemaakt dat zij enkel de bouwkundige versterking realiseren van bestaande
woningen. De adressen zijn daarom vanuit het programma Bouwimpuls verplaatst naar
het reguliere versterkingstraject bij de NCG. De NCG en de gemeente pakken de uitvoering
van deze adressen versneld op en in de communicatie met bewoners is hiervoor expliciet
aandacht.

Vraag 16

Hoe vaak hebben aannemers in de versterkingsoperatie opdrachten teruggegeven?

Antwoord 16

Zie mijn antwoord op vraag 13. Het exacte aantal wordt niet centraal geadministreerd.

Vraag 17

Herkent u dat er veel signalen zijn waarbij aannemers een begroting maken die niet
wordt goedgekeurd door de NCG?

Antwoord 17

Ik herken de signalen dat begrotingen worden afgekeurd. De NCG beoordeelt begrotingen
op marktconformiteit. Bij excessieve afwijkingen wordt overlegd met de betreffende
aannemer over de afwijkingen. Op basis hiervan vindt al dan niet een bijstelling plaats.
Dit is maatwerk per aannemer.

Vraag 18

Herkent u dat er signalen zijn dat de NCG ook tijdens versterking en sloop-nieuwbouw
facturen van aannemers niet of vertraagd betaald?

Antwoord 18

Ja. De NCG betaalt in meer dan 95% de van de gevallen de facturen van aannemers binnen
de termijn van 30 dagen. De NCG streeft ernaar dat alle aannemers op tijd worden betaald.

Vraag 19

Herkent u dat het bewoners tot wanhoop drijft wanneer er vertraging optreedt in vaak
al langslepende trajecten?

Antwoord 19

Ja. Zie mijn antwoord op de vragen 3 en 4.

Vraag 20

Herkent u voorts dat er ook in trajecten die zijn gestart om de versterkingsoperatie
te versnellen alsmede in trajecten die zijn gestart om bewoners meer te ontzien en
te steunen vertraging ontstaat vanwege gedoe om geld?

Antwoord 20

Ja. Om dergelijke complexe situaties te voorkomen heeft de NCG een knelpuntenpot om
knelpunten op te lossen en lopende projecten verder te brengen.

Vraag 21

Heeft u gesprekken gehad met aannemers over het werken voor de NCG? Zo nee, bent u
bereid om met aannemers in gesprek te gaan om te horen welke problemen zij ervaren
en welke kansen zij zien voor verbetering?

Antwoord 21

Ik ben bereid om hierover met aannemers in gesprek te gaan. In een van mijn werkdagen
in Groningen begin 2023 zal ik hier invulling aan geven. De NCG voert daarnaast geregeld
gesprekken met aannemers. Dit vindt op projectniveau plaats, en tijdens evenementen
zoals de door de NCG georganiseerde bouwtafels.

Vraag 22

Hoe gaat u zorgen dat vertraging door toedoen van de NCG wordt geminimaliseerd? Welke
stappen heeft u daar reeds voor gezet? Welke stappen gaat u zetten?

Antwoord 22

De NCG heeft stappen gezet om vertraging in het versterkingsproces te minimaliseren.
Zo werkt de NCG met het Meerjarenversterkingsplan (MJVP). Het MJVP creëert samenhang
in de versterkingsoperatie, maakt de benodigde capaciteit voor de komende jaren inzichtelijk
en biedt continuïteit richting aannemers. Dit heeft de NCG de afgelopen tijd gedaan
door bijvoorbeeld te werken met een inkoopkalender en via het plan Vergroten Uitvoeringscapaciteit.
Ik kijk momenteel met de NCG kritisch naar de processen om vertragende factoren te
identificeren en op te lossen.

Vraag 23

Kunt u deze vragen voor het wetgevingsoverleg Groningen beantwoorden?

Antwoord 23

Ja.