Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sjoerdsma, Agnes Mulder, Kuzu, Teunissen, Jasper van Dijk, Brekelmans, Van der Lee, Sylvana Simons en Piri over het bericht dat waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) al 5 maanden gevangen zitten in Oost-Oekraïne en inmiddels veroordeeld zijn tot 13 jaar gevangenschap

Antwoord van Minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 2 november 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat twee Oekraïense OVSE-stafleden tot meer dan tien
jaar veroordeeld zijn door illegitieme tribunalen in de niet-erkende Volksrepubliek
Loehansk?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Heeft u met bondgenoten zicht op de omstandigheden waarin deze gevangenen worden vastgehouden
en of zij toegang hebben tot medische zorg?

Antwoord 2

Het is op dit moment niet bekend waar de gevangenen worden vastgehouden.

Vraag 3

Op welke manier wordt er druk gezet op Rusland – lid van de OVSE – om deze waarnemers
en een derde gedetineerde (er zit nog één waarnemer vast) vrij te laten?

Antwoord 3

Naast het Voorzitterschap en de Secretaris-Generaal van de OVSE, hebben ook de EU
en gelijkgezinde landen in OVSE-kader herhaaldelijk de veroordelingen onaanvaardbaar
genoemd en Rusland opgeroepen tot onmiddellijke vrijlating.

Vraag 4

Hoe heeft het kunnen gebeuren dat lokale waarnemers niet op tijd zijn geëvacueerd
rond de tijd van de invasie op 24 februari jl.?

Antwoord 4

Lokale medewerkers van de Special Monitoring Mission zijn, voor zover mogelijk en
voor zover zij dat wensten, binnen Oekraïne in veiligheid gebracht. Zij konden, voor
zover de veiligheidssituatie dat toeliet, op vrijwillige basis aansluiten bij de konvooien
die de missie organiseerde om medewerkers in veiligheid te brengen. Niet alle medewerkers
hebben daar gebruik van willen maken. De SMM-medewerkers die naar andere landen zijn
gevlucht zijn merendeels vrouw. Onder de op 24 februari afgekondigde Staat van Beleg
was het volwassen mannen niet toegestaan het land te verlaten.

Vraag 5

Bent u bereid de situatie van de drie waarnemers in OVSE-verband op te brengen?

Antwoord 5

Ja. Nederland heeft reeds samen met EU-partners de berechting en veroordeling van
de betrokken waarnemers veroordeeld en hun vrijlating geëist, alsmede de vrijlating
van de derde gedetineerde OVSE-medewerker.

Vraag 6

Wilt u met uw Turkse ambtsgenoot in overleg treden om de vrijlating van deze drie
waarnemers mee te nemen in de mogelijk volgende gesprekken tussen Turkije, Rusland
en Oekraïne?

Antwoord 6

De penibele omstandigheden van de drie lokale OVSE medewerkers hebben de volle aandacht
van SG OVSE, die in nauw overleg met het Oekraïense Ministerie van BZ tracht hun vrijlating
te bevorderen. Nederland steunt de OVSE in de verantwoordelijkheid die de organisatie
als voormalig werkgever neemt. Waar opportuun nemen we dit ook in bilaterale gesprekken
op.

Vraag 7

Wilt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 7

Ja.