Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Werner over het bericht ‘Omroepen: er moet snel iets gebeuren met ON, na ‘beschamende’ uitzending’

Antwoord van Staatssecretaris Uslu (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 31 oktober
2022).

Vraag 1

Deelt u de mening dat Ongehoord Nederland (ON) met de «beschamende» uitzending van
15 september jl. duidelijk een grens over is gegaan en dat voor dit soort geluiden
geen plek zou moeten zijn in het omroepbestel?1

Antwoord 1

Het is niet aan mij om dat te beoordelen. De redactionele onafhankelijkheid van publieke
omroepen is een groot goed, als Staatssecretaris voor media laat ik mij niet uit over
de inhoud van de programmering.

Vraag 2

Deelt u de mening dat er maatregelen moeten worden genomen en dat het nu lijkt alsof
de bestuurlijke moed ontbreekt om dit te doen?

Antwoord 2

Het is in eerste instantie aan de NPO Ombudsman en het Commissariaat voor de Media
om de uitzending te toetsen aan respectievelijk de journalistieke code van de NPO
en de Mediawet. Beide instanties hebben aangegeven bezig te zijn met een onderzoek
naar de desbetreffende uitzending.

Vraag 3

Klopt het dat voorafgaand aan de toelating van ON, net zoals met elke omroep die toe
wil treden tot het publieke omroepbestel, gesprekken zijn geweest over de voorwaarden
die gelden om onderdeel te zijn van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) en dat ON
daarvoor heeft getekend? Hebben die gesprekken plaatsgevonden en heeft ON deze voorwaarden
ondertekend? Hoe luiden die voorwaarden precies?

Antwoord 3

Ongehoord Nederland heeft een aanvraag voor een voorlopige erkenning ingediend. Het
Commissariaat voor de Media, de NPO en de Raad voor Cultuur hebben over deze aanvraag
geadviseerd. Omdat alle genoemde instellingen kanttekeningen plaatsen bij het verder
positieve advies over de toelating van Ongehoord Nederland, heeft mijn voorganger
Ongehoord Nederland per brief gevraagd naar de bereidheid van Ongehoord Nederland
om zich te conformeren aan de journalistieke code van de NPO en de Mediawet. Ongehoord
Nederland heeft in antwoord hierop laten weten zich te conformeren aan de Mediawet
en alle interne gedragscodes, beleidslijnen en bindende besluiten van de NPO en het
Commissariaat voor de Media. Er zijn geen aanvullende voorwaarden gesteld aan de erkenning
van Ongehoord Nederland. De Mediawet biedt daartoe ook geen ruimte.

Vraag 4 en 5

Wie is er verantwoordelijk om te toetsen of omroepen zich aan de voorwaarden, waarvoor
ze hebben getekend, houden?

Wat is aanleiding om de voorwaarden te toetsen? Vindt dit structureel plaats of ook
naar aanleiding van incidenten? Zijn er mogelijkheden om het toetsingsproces eerder
in gang te zetten?

Antwoord 4 en 5

Er zijn geen aanvullende voorwaarden gesteld aan de omroepen die een erkenning hebben
gekregen. Het Commissariaat voor de Media houdt toezicht op de Mediawet. De NPO Ombudsman
kan toetsen aan de journalistieke code van de NPO. Daarnaast kan de NPO toetsen of
omroepen zich aan bindende besluiten van de NPO houden.

Vraag 6

Herkent u het beeld dat in het artikel wordt geschetst waarbij iedereen naar elkaar
(ver)wijst en niemand de verantwoordelijkheid neemt om deze uitzending te beoordelen
en eventuele maatregelen te nemen?

Antwoord 6

Nee dat beeld herken ik niet.

Vraag 7

Worden de beelden uit de «beschamende» uitzending momenteel onderzocht om te beoordelen
en eventueel maatregelen te nemen?

Antwoord 7

Zowel de NPO Ombudsman als het Commissariaat voor de Media hebben aangegeven onderzoek
te doen naar de uitzending.

Vraag 8

Welke maatregelen zijn er mogelijk en wie kan die nemen?

Antwoord 8

Zie de antwoorden op vraag 10 tot en met 13.

Vraag 9

Wie had bevoegdheden om destijds te beslissen dat PowNed haar vaste zendtijd kwijtraakte,
waardoor PowNews Flits niet meer kon worden uitgezonden?2

Antwoord 9

De NPO is als coördinerend orgaan verantwoordelijk voor de coördinatie van het media-aanbod.
In het geval van PowNews Flits heeft de NPO besloten dit programma niet meer te programmeren.

Vraag 10

Welke taken én bevoegdheden heeft de NPO Ombudsman met betrekking tot de «beschamende»
uitzending van ON?

Antwoord 10

De NPO Ombudsman kan toetsen of de uitzending van Ongehoord Nieuws voldoet aan de
journalistieke code van de NPO. Naar aanleiding van de vele klachten die zijn binnengekomen
heeft de NPO Ombudsman laten weten de uitzending inderdaad te onderzoeken.

Vraag 11

Welke taken én bevoegdheden heeft het Commissariaat voor de Media met betrekking tot
de «beschamende» uitzending van ON?

Antwoord 11

Het Commissariaat houdt als onafhankelijk toezichthouder toezicht op de Mediawet.
Als het Commissariaat vaststelt dat een omroep de Mediawet heeft overtreden, kan het
Commissariaat een sanctie opleggen.

Vraag 12

Welke taken én bevoegdheden heeft de NPO met betrekking tot de «beschamende» uitzending
van ON?

Antwoord 12

De NPO kan een sanctie opleggen indien een omroep zich niet houdt aan bindende besluiten
van de NPO of wanneer een omroep onvoldoende bereid is tot samenwerking binnen het
publieke bestel. Daarnaast is de NPO als coördinerend en sturend orgaan verantwoordelijk
voor de plaatsing van het media-aanbod. Indien een programma niet langer aan de criteria
van de NPO voldoet, kan de NPO ertoe overgaan om een programma niet langer te programmeren.

Vraag 13

Welke taken én bevoegdheden heeft u zelf met betrekking tot de «beschamende» uitzending
van ON?

Antwoord 13

Ik heb als Staatssecretaris voor media geen rol in de beoordeling van de uitzending.
Vrijheid van meningsuiting, en persvrijheid in het bijzonder, is een groot goed. Daarbij
past een zeer terughoudende rol van de overheid als het gaat om de inhoud van programmering.
De Mediawet bevat verschillende controlemechanismen die ervoor zorgen dat de NPO of
het Commissariaat voor de Media kunnen ingrijpen indien een omroep over de schreef
gaat.