Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Wassenberg en Vestering over een sneltest voor het detecteren van vogelgriep onder in het wild levende dieren

Antwoord van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens de
Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 12 oktober 2022).

Vraag 1

Kent u het bericht «Dierenambulance ontdekt sneltest vogelgriep en redt daar talloze
dieren mee: «Het begon als een grapje»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de Dierenambulance De Ronde Venen gebruikmaakt van Sars-cov-2-sneltesten
(corona) en influenza (A/B)-sneltesten om vogelgriep onder in het wild levende dieren
op te sporen en op deze manier snel vast te stellen of een dier opgevangen moet worden
of niet? Zo ja, wat is uw eerste reactie hierop?

Antwoord 2

Medewerkers van de Dierenambulance De Ronde Venen hebben het Ministerie van LNV geïnformeerd
over hun ervaringen met het gebruik van sneltests voor SARS-CoV-2 en influenza bedoeld
om corona- respectievelijk griepinfecties aan te tonen bij mensen. Deze tests zijn
niet gevalideerd voor gebruik bij dieren. Ik begrijp de wens van dierenhulporganisaties
om dergelijke testen, die binnen enkele minuten uitslag kunnen geven of een dier besmet
is met vogelgriep, te kunnen gebruiken. Ik zie ook wel kansen voor het gebruik van
een sneltest, mits de uitkomsten daarvan betrouwbaar zijn. Het is belangrijk om ook
de risico’s van het gebruik ervan te zien, zeker als de eigenschappen van de tests
niet bekend zijn, zoals nu het geval is. In de omgang met van vogelgriep verdachte
vogels is het advies altijd persoonlijke beschermingsmaatregelen te nemen en verdenkingen
moeten altijd gemeld worden bij de NVWA. Het gebruik van een sneltest bij een verdachte
vogel ontslaat een persoon niet van die plicht.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoe betrouwbaar de corona- en influenzasneltesten zijn voor het opsporen
van vogelgriep en hoeveel mogelijk vals positieve uitslagen er zijn? Indien dit niet
bekend is, bent u bereid om een pilot te financieren waarin onafhankelijke wetenschappers,
virologen, dierenartsen en dierenambulances onderzoeken hoe effectief en betrouwbaar
het gebruik van corona- en influenzasneltesten is bij het opsporen van de vogelgriep
en wat de mogelijke voor- en nadelen zijn van deze methode? Zo nee, waarom niet? Zo
ja, per wanneer?

Antwoord 3

De influenzasneltesten zijn gevalideerd om A/B-influenzavirussen in mensen aan te
tonen, die van corona voor het aantonen van infecties met SARS-CoV-2 bij mensen. Hoe
betrouwbaar de testen zijn voor het opsporen van influenzavirussen in vogels of zoogdieren
is niet bekend. De testen zijn daar niet voor gevalideerd. In het beste geval kunnen
deze testen een influenzavirus aantonen, maar zij kunnen geen onderscheid maken tussen
verschillende varianten van (vogel)griep of tussen hoogpathogene en laagpathogene
virussen. Een sneltest zal ook fout-positieve en -negatieve uitslagen geven. Een PCR
is op dit moment de geëigende test om met grote zekerheid vogelgriep aan te tonen
of uit te sluiten.

Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft Wageningen Bioveterinary
Research (WBVR), het nationaal referentielaboratorium voor vogelgriep, gevraagd om
in kaart te brengen welke sneltesten er op de markt zijn, en vervolgens de testkarakteristieken
van een aantal ervan te onderzoeken. Dat kan bijdragen aan de beoordeling van de bruikbaarheid
van deze testen bij vogels of zoogdieren.

Vraag 4

Deelt u de mening dat een sneltest voor vogelgriep een maatschappelijke meerwaarde
heeft, omdat het niet alleen helpt om meer dieren te redden, maar ook omdat het bijdraagt
aan het beter en sneller in kaart brengen van de omvang en het gevaar van vogelgriep
onder in het wild levende dieren voor mensen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Ik begrijp de behoefte van de medewerkers van dierenambulances en wildopvang aan een
test die snel en betrouwbaar kan aantonen of een dier vogelgriep heeft. Ook voor het
in kaart brengen van de omvang, de impact en de risico’s van vogelgriep onder wilde
vogels kan een betrouwbare sneltest mogelijk een nuttige aanvulling zijn. Een sneltest
kan echter geen onderscheid maken tussen verschillende varianten virussen en tussen
hoog- en laagpathogene virussen, wat bij vogelgriep relevant is. Bovendien kan in
het laboratorium de genetische samenstelling van het virus bepaald worden, wat van
belang is voor de monitoring op het ontstaan van mogelijk zoönotische varianten. Daarom
zie ik een beperkte meerwaarde voor het gebruik van sneltests.

Vraag 5

Kunt u deze vragen zo snel mogelijk beantwoorden en in ieder geval vóór het commissiedebat
Zoönosen en Dierziekten de datum 13 oktober 2022?

Antwoord 5

U ontvangt de antwoorden hierbij.