Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kröger, Bromet en Van der Lee over door de Nederlandse regering erkende MTCS-certificaten voor Maleisisch hout

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 7 oktober
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3357.

Vraag 1

Bent u bekend met de in Maleisië aangespannen rechtszaak door houtkapbedrijf Samling
tegen de inheemse ngo «SAVE Rivers» en inheemse leiders, naar aanleiding van de melding
op de website van SAVE Rivers over twee bij Malaysian Timber Certification Scheme
(MTCS) formeel ingediende klachten van inheemse gemeenschappen met betrekking tot
door de Nederlandse regering erkende MTCS-certificaten?1

Antwoord 1

Ja, ik ben hiermee bekend.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat het bedrijf Samling in voornoemde rechtszaak – een
Strategic Lawsuit Against Public Participation (SLAPP)2 pur sang – circa 1 miljoen euro aan schadevergoeding eist van SAVE Rivers en inheemse
leiders?

Antwoord 2

Ik ben ervan op de hoogte dat een rechtszaak is aangespannen door het bedrijf Samling
en dat er een schadevergoeding van circa 1 miljoen euro wordt geëist.

Vraag 3

Bent u van mening dat de Malaysian Timber Certification Council (MTCC) hiermee een
effectieve klachtenprocedure toepast, conform criterium 2.5 van het Nederlandse houtinkoopbeleid,
dat voorschrijft dat conflicten over bosbeheer en -gebruik, arbeidsomstandigheden
en sociale voorzieningen worden opgelost?

Antwoord 3

Of een effectieve klachtenprocedure is toegepast kan ik niet beoordelen. Ik zal TPAC
verzoeken om, naar aanleiding van de door mij ontvangen signalen over MTCS, in gesprek
te gaan met PEFC International3 over de signalen en de wijze waarop deze zijn opgepakt. Dit staat los van de hierboven
genoemde rechtszaak.

Vraag 4

Welke stappen neemt u om genoemde rechtszaak te stoppen, opdat in overeenstemming
met de eisen van het Nederlandse houtinkoopbeleid belanghebbenden een dergelijk significant
conflict oplossen?

Antwoord 4

Zoals hiervoor benoemd zal ik TPAC vragen om, naar aanleiding van de door mij ontvangen
signalen over MTCS, in gesprek te gaan met PEFC International over de signalen en
de wijze waarop deze zijn opgepakt. Voor de volledigheid hecht ik er aan op te merken
dat Nederland zich niet mengt met de interne rechtsgang in andere landen. Dat laat
onverlet dat de ambassade het verloop van de rechtszaak in de gaten houdt.

Vraag 5

Heeft de MTCC de Nederlandse regering voorafgaand aan het verlopen van de vijfjarige
erkenningstermijn tijdig verzocht om een herbeoordeling, mede gezien het feit dat
de MTCC in 2020–2021 een nieuwe standaard heeft aangenomen die reeds wordt toegepast?4 Zo ja, waarom heeft er nog geen herbeoordeling plaatsgevonden? Zo nee, werd de erkenning
van MTCS per 18 januari 2022 effectief ingetrokken c.q. opgeschort?

Antwoord 5

Nee, de Malaysian Timber Certification Counsil (MTCC) heeft de Nederlandse regering
niet verzocht om een herbeoordeling. De MTCC is daartoe ook niet verplicht. MTCS is
in 2021 door de Programme for the Endorsement of Forest Certification
International (PEFC International), een mondiaal keurmerk voor duurzaam bosbeheer, goedgekeurd
(«endorsed») als landensysteem binnen PEFC. MTCS hout wordt alleen geleverd met een
PEFC keurmerk en is niet herkenbaar als MTCS. MTCS is toegelaten tot het Rijksinkoopbeleid,
zolang PEFC International is toegelaten tot het Rijksinkoopbeleid. PEFC International
is in april 2020 door TPAC positief beoordeeld.

Vraag 6

Heeft de Toetsingscommissie Inkoop Hout (TPAC) van de overheid op basis van de klachtenprocedure
van Stichting Milieukeur het expliciete mandaat van de regering om lopende erkenning
van een certificeringssysteem te schorsen? Zo ja, op welke gronden kunnen belanghebbenden
een dergelijke corrigerende interventie bewerkstelligen?

Antwoord 6

TPAC handelt op basis van de TPAS en de TPAC User Manual. Conform deze stukken beperkt
TPAC zich tot het op verzoek van het Ministerie van IenW uitbrengen van advies aan
de Staatssecretaris van IenW. Een eventuele uitsluiting van een certificeringssysteem
in het kader van het Rijksinkoopbeleid is ter beoordeling van de overheid zelf.

Vraag 7

Bent u bereid tot een onmiddellijke schorsing van MTCS, zoals gevraagd door een Maleisische
delegatie van inheemsen die van 11 tot en met 13 mei een bezoek aan Nederland bracht,
een verzoek dat ook is benadrukt door vier Nederlandse ngo’s in een brief aan u van
22 april 2022? Zo ja, welke status heeft het hout met MTCS-label dat na januari 2022
naar Nederland verscheept is?

Antwoord 7

TPAS en de TPAC User Manual beschrijven welke stappen van toepassing zijn. Zoals benoemd
zal ik TPAC verzoeken om in gesprek te gaan met PEFC International over de signalen
en de wijze waarop deze zijn opgepakt. Pas na dat gesprek wordt bezien of eventuele
volgende stappen genomen moeten worden.

Vraag 8

Bent u bekend met het in december 2020 door de Internationale Tropisch Hout Organisatie
(ITHO) geaccepteerde projectvoorstel voor duurzaam bosbeheer en bosherstel in de Upper
Baram Forest Area (UBFA), dat een van de laatste resterende boscomplexen in Sarawak
vormt – met een vitale rol voor biodiversiteit, leefomgeving van inheemse gemeenschappen
en als klimaatbuffer? Bent u ermee bekend dat, naast een bijdrage van de deelstaatregering
van Sarawak aan bovengenoemd voorstel, ook door vier andere financiers reeds een bijdrage
is toegezegd? Bent u bereid het openstaande bedrag op het projectbudget (USD 258.045,40
ofwel 27,6% van het totale ITHO-budget) te financieren?5

Antwoord 8

Voor de beantwoording van deze vraag is overleg geweest met het Ministerie van LNV.
Dit projectvoorstel is bekend. Het projectvoorstel is geaccepteerd door de Internationale
Tropisch Houtraad, het hoogste orgaan van de ITHO, het uitvoerend orgaan van de Internationale
Tropisch Houtovereenkomst waar Nederland en de andere EU-lidstaten partij in zijn.

Naast de verplichte contributie kunnen aangesloten partijen aanvullende vrijwillige
bijdragen aan de ITHO leveren voor de uitvoering van projecten. Ook hebben andere
partijen, waaronder een niet-gouvernementele organisatie, bijdragen toegezegd aan
het projectvoorstel. Er wordt geen aanleiding gezien om het openstaande bedrag te
financieren.

Vraag 9

Was artikel 3.13 in het inkoopbeleid geldig gedurende de loopduur van de erkenning?
Of klopt de stelling van de TPAC dat hun het mandaat was ontnomen om te monitoren
en actie te ondernemen conform dit artikel?

Antwoord 9

Zoals ook aangegeven in het antwoord op vraag 6 handelt TPAC op basis van de TPAS
en de TPAC User Manual. Conform deze stukken handelt TPAC alleen op mijn verzoek en
heeft het binnen het Rijksinkoopbeleid geen eigenstandige bevoegdheid om te handelen.