Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kröger en Piri over de aanpak van de inhumane situatie bij Aanmeldcentrum Ter Apel

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid), mede namens de
Minister van Defensie (ontvangen 26 september 2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2021–2022, nr. 4066.

Vraag 1

Klopt het bericht dat in het kabinet is afgesproken dat gemeenten in totaal 20.000
statushouders moeten huisvesten, dat elke veiligheidsregio 225 extra crisisnoodopvang
plekken realiseert en dat uiteenlopende projecten worden opgezet om de opvangcrisis
te bestrijden?1 In hoeverre is dit additioneel ten opzichte van eerdere verzoeken die in juli zijn
gedaan?

Antwoord 1

Het kabinet heeft met de gemeenten afgesproken dat gemeenten zich inspannen om 20.000
statushouders te huisvesten. Met betrekking tot het verzoek van het Kabinet aan de
Veiligheidsregio’s om 225 extra crisisnoodopvang plekken te realiseren gaat het inderdaad
om een additioneel verzoek. Wat betreft het huisvesten van 20.000 statushouders moeten
gemeenten voldoen aan de taakstelling die zij hebben gekregen. Zoals opgenomen in
de bestuurlijke afspraken gaat het hier om het huisvesten van minstens 15.300 statushouders
in gemeenten in de tweede helft van 2022, dit is onderdeel van reeds bestaande taakstelling
uitplaatsing vergunninghouders plus de reeds aanwezige achterstand. Daarnaast is het
streven om in totaal meer dan 20.000 statushouders te huisvesten in de tweede helft
van 2022, dit is inclusief de reeds afgesproken, maar nog niet gerealiseerde versnelling
van 7500 statushouders. Daarmee wordt vooruitgelopen op de naar verwachting fors hogere
taakstelling in het eerste half jaar van 2023.

Vraag 2

Kunt u aangeven in hoeverre en op welke termijn met de genoemde maatregelen de huidige
inhumane situatie rond Aanmeldcentrum Ter Apel wordt bestreden? Klopt onze veronderstelling
dat de genoemde maatregelen vooral op middellange termijn extra opvangplekken opleveren,
maar dat de actuele schrijnende nood er niet mee wordt opgelost?

Antwoord 2

De afspraken die het kabinet heeft gemaakt met de Veiligheidsregio’s zien op het realiseren
van crisisnoodopvangplekken op de korte en middellange termijn. Daarnaast is afgesproken
om gezamenlijk toe te werken naar een situatie waarin per 10 september 2022 geen mensen
meer buiten in schrijnende situaties voor het terrein voor het aanmeldcentrum in Ter
Apel moesten overnachten. Om die reden is alle inzet erop gericht om deze situatie
te beëindigen. Met dank aan het Ministerie van Defensie en de gemeente Hogeland is
op 10 september 2022 het voorportaal op het terrein van de Marnewaard in gebruik genomen.
De locatie is bedoeld om de personen op te vangen totdat zij terecht kunnen in Ter
Apel voor de registratie, waarna zij zullen worden ondergebracht in opvanglocaties
elders in het land. De afgelopen tijd hebben onder meer het COA, de Veiligheidsregio’s
en het Rode Kruis hard gewerkt om genoeg opvangplekken te realiseren. De afgelopen
twee weken zijn er vaak genoeg plekken gerealiseerd zodat mensen niet gedwongen buiten
hoefden te slapen. Het blijft een uitdaging om genoeg opvang plekken te blijven realiseren.
De recente afspraken komen bovenop de inspanningen die reeds geleverd worden, niet
alleen qua crisisnoodopvang, maar ook de in gebruik name van twee cruiseschepen als
opvanglocatie in de gemeente Velsen en in de gemeente Amsterdam. Deze cruiseschepen
zijn ingericht op ieder ruim 1.000 opvangplekken.

Vraag 3

Klopt het dat het toezicht op alleenstaande kinderen (AMV’s) op dit moment zowel binnen
als buiten de poort in Aanmeldcentrum Ter Apel zeer beperkt is? Wat gaat u doen om
er vandaag nog voor te zorgen dat deze kinderen de juiste bescherming krijgen?

Antwoord 3

Op het terrein voor het aanmeldcentrum in Ter Apel heeft het COA eerder sanitaire
voorzieningen geplaatst en gezorgd voor het schoonmaken van de voorzieningen.

Vraag 4

Worden op dit moment adequate praktische maatregelen genomen, zoals bijvoorbeeld extra
mobiele sanitaire voorzieningen, het verstrekken van hygiëneproducten, kookvoorzieningen
en het voorzien in beddengoed, schone kleding en dergelijke? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

De afgelopen tijd hebben onder andere COA, de Veiligheidsregio’s en het Rode Kruis
hard gewerkt om genoeg opvangplekken te realiseren. Hierdoor hebben de afgelopen nachten
geen mensen gedwongen buiten geslapen voor de hekken van het aanmeldcentrum in Ter
Apel.

De Nederlandse krijgsmacht ondersteunt al bij de opvang van ontheemden en asielzoekers.
Op de militaire locaties Marine Etablissement Amsterdam, Walaardt Sacré Kamp te Huis
ter Heide, Legerplaats De Harskamp en de Willem-Lodewijk van Nassaukazerne te Zoutkamp
worden momenteel asielzoekers respectievelijk ontheemden tijdelijk gehuisvest. Aanvullend
op deze ondersteuning, realiseert Defensie extra tijdelijke vooropvang te Zoutkamp.
Deze tijdelijke huisvesting is op 10 september jl. gerealiseerd.

Vraag 5

Klopt het bericht dat u ervan uitgaat dat ook komende nacht nog asielzoekers buiten
zullen slapen?2 Bent u het met ons eens dat geen dag langer kan worden volstaan met wat nu al gedaan
wordt en dat bijvoorbeeld humanitaire inzet van de Nederlandse krijgsmacht serieus
moet worden overwogen? Zo ja, bent u bereid om de Nederlandse krijgsmacht te vragen
zich nu al voor te bereiden op het bieden van adequate hulp als een verzoek daartoe
van de Veiligheidsregio wordt gedaan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord op vraag 5

Bij de beantwoording is de actualiteit meegenomen.