Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Piri en Omtzigt over het eerdere totaal ontwijkende antwoord op de vraag hoeveel olie en andere brandstoffen Nederland uit Rusland importeert en het bericht 'Who’s Still Buying Fossil Fuels From Russia?' waaruit blijkt dat Nederland een van de koplopers is bij de import van Russische gas

Antwoord van Minister Jetten (Klimaat en Energie) (ontvangen 9 september 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Who’s Still Buying Fossil Fuels From Russia?»1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen of Rusland voor 97,7 miljard dollar aan fossiele brandstoffen heeft
geëxporteerd in de eerste 100 dagen sinds de Russische invasie in Oekraïne?

Antwoord 2

Nee. De bron van data in het artikel op de site van Visual Capitalist is het Centre
for Research on Energy and Clean Air (CREA). Om genoemd bedrag te becijferen heeft
CREA een model gebruikt, waarin publiek bekende scheepsbewegingen in de periode 24 februari
tot en met 3 juni zijn opgenomen en vermenigvuldigd met een aangenomen waarde voor
lading en prijs. De daadwerkelijke invoer van fossiele brandstoffen uit Rusland in
Nederland berust op statistieken die van de douane afkomstig zijn. Deze zijn slechts
tot en met april 2022 beschikbaar (zie antwoord op vraag 7).

Vraag 3

Kunt u bevestigen of Nederland hiervan voor een totaal van 8,2 miljard dollar aan
fossiele brandstoffen heeft geïmporteerd uit Rusland in de periode van 24 februari
tot 4 juni 2022?

Antwoord 3

Nee, zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Kunt u een maandelijks overzicht geven van de waarde van de door Nederland geïmporteerde
Russische ruwe olie, olieproducten, pijplijngas, liquid natural gas (lng) en kolen,
gedurende de periode 1 februari 2022 tot heden?

Antwoord 4

Een overzicht van de laatste stand van zaken op het vlak van geïmporteerde Russische
olie is in te zien op de website van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).2 Hierop is de meest actuele informatie beschikbaar. Hier is te zien dat de Nederlandse
import uit Rusland een grillig verloop kent. Verwacht wordt dat de import richting
5 december, als het embargo in gaat, snel zal afnemen.

Vraag 5

Kunt u verklaren waarom de statistiek over de import van Russische olie naar Nederland
op 22 juni 2022 al wel in de media heel precies bekend was, maar het kabinet ons op
28 juni 2022 geen data kon verschaffen over de import van Russische olie in maart,
april en mei 2022?3

Antwoord 5

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 is de betreffende informatie voor de afbeelding
van Visual Capitalist geproduceerd door het Centre for Research on Energy and Clean
Air (CREA). Deze data is door CREA modelmatig tot stand gekomen door publiekelijk
bekende scheepsbewegingen te monitoren over de periode 24 februari tot en met 3 juni
en deze te vermenigvuldigen met een aangenomen waarde voor lading en prijs. Deze getallen
kunnen pas geverifieerd worden als de officiële statistiek o.b.v. douanedata beschikbaar
is.

Vraag 6

Welke informatie over import van Russische olie en cijfers had het kabinet wel toen
de Kamervragen zo ontwijkend beantwoord werden?

Antwoord 6

In de beantwoording van de schriftelijke vragen gesteld door de leden Piri en Omtzigt
over de olietanker Sunny Liger (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr.
3305), die uw Kamer 28 juni jl. is toegekomen, is gebruik gemaakt van de beschikbare data
van het CBS. Zoals toegelicht in de beantwoording kan een deel van de informatie over
invoer van steenkool en olie uit Rusland niet door het CBS beschikbaar worden gesteld
vanwege concurrentiebelangen. De geheimhouding voor de statistiek Internationale Handel
in Goederen wordt jaarlijks vastgesteld. Dit is een onafhankelijk en automatisch CBS-proces
waar bewust geen directe invloed op wordt uitgeoefend vanwege spelende concurrentiebelangen.

Vraag 7

Kunt u aangeven hoe dit zich verhoudt tot dezelfde periode een jaar geleden? Is er
sprake van een afname? Kunt u dit per maand (maart 2021 en maart 2022, april 2021
en april 2022, mei 2021 en mei 2022, juni 2021 en juni 2022) heel precies aangeven?

Antwoord 7

Dit is mogelijk tot en met april 2022. De CBS statistieken voor de invoerwaarde van
ruwe aardolie en geraffineerde olieproducten tussen januari 2020 en april 2022 tonen
het volgende beeld: In het algemeen is te zien dat de import in 2022 gestegen is ten
opzichte van 2020 en 2021. Zoals al aangegeven bij vraag 4, loopt de import in al
deze jaren grillig. Naar verwachting zal de in- en export in aanloop naar het embargo
vanaf 5 december sterk afnemen.4

Vraag 8

Hoeveel olietankers met ruwe Russische olie heeft Nederland ontvangen sinds het begin
van de oorlog op 22 februari 2022 tot heden? Hoe verhoudt zich dit tot het totaal
aantal olietankers met ruwe Russische olie die door de gehele Europese Unie zijn ontvangen?

Antwoord 8

Er is op dit moment uitsluitend informatie beschikbaar via betaalde diensten die o.a.
scheepsbewegingen monitoren (Kayrros, Kpler, Refinitiv, Platts etc.).

Via Refinitiv zijn 254 scheepsbewegingen vanuit Rusland naar Nederland gemeld in de
periode tussen 22 februari en 10 juli (waarvan 154 met ruwe aardolie/stookolie en
100 met olieproducten). Het aantal scheepsbewegingen vanuit Rusland naar Europa in
dezelfde periode betrof 1.115 (waarvan 706 met ruwe aardolie/stookolie en 409 met
olieproducten).

Vraag 9

Doet het kabinet pogingen om de import van Russische energieproducten te verminderen?
Zo ja, waar bestaan die maatregelen uit?

Antwoord 9

Zoals in de Kamerbrief van 22 april 2022 is aangegeven (Kamerstuk 29 023 302, 2021–22) wil het kabinet aan het einde van dit jaar onafhankelijk worden van Russische
fossiele brandstoffen. Nederland zet zich daarom nationaal en Europees actief in om
de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in het algemeen en Russische fossiele
brandstoffen in het bijzonder zo snel en veilig mogelijk af te bouwen met behoud van
de leveringszekerheid. Nederland is voorstander van de EU oliesancties die zo zijn
ingericht dat leveringszekerheid geborgd is voor de EU lidstaten gelet op de specifieke
omstandigheden van iedere lidstaat. Deze sancties zijn van toepassing sinds 4 juni
2022 en kennen een uitgestelde werking voor oliecontracten die vóór 4 juni zijn gesloten
of voor incidentele eenmalige leveringscontracten die na 4 juni worden gesloten. Voor
beide typen contracten geldt de verplichting deze contracten afgewikkeld te hebben
uiterlijk 5 december 2022 (ruwe olie) of uiterlijk 5 februari 2023 (olieproducten).
Door deze uitgestelde werking kunnen handelsroutes worden aangepast. Daarnaast is
er een oproep gedaan aan partijen om nu reeds geen olie uit Rusland meer te betrekken.

Vraag 10

Bent u daarnaast bekend met het bericht «Vermomd als Indiase diesel stroomt de Russische
olie toch Europa in»?5

Antwoord 10

Ja.

Vraag 11

Klopt het dat in de eerste vijf maanden van 2022 in de Rotterdamse haven ongeveer
200.000 ton diesel uit India aankwam en dat dit vorig jaar in dezelfde periode nog
nul was?

Antwoord 11

Uit de tot nu toe beschikbare statistiek (t/m april 2022) van Eurostat6 blijkt dat Nederland in de eerste 4 maanden van 2022 196.000 ton diesel importeerde
uit India. Dit is een maandgemiddelde van 48.000 ton. In 2019 was het gemiddelde 66.000
ton/maand, in 2020 was dit 77.000 ton/maand en 2021 betrof dit 48.000 ton/maand.

Vraag 12

Klopt de bewering dat India goedkoop Russische olie inkoopt, die raffineert tot diesel,
en vervolgens doorverkoopt aan Europese landen? Kopen Nederlandse bedrijven deze olie
ook in?

Antwoord 12

Ten dele, landen zoals India en China maken inderdaad gebruik van import van Russische
ruwe aardolie die met korting wordt gekocht (IEA Oil Market Report, Juni 2022). Wat
er met deze Russische ruwe aardolie gebeurt is niet te traceren. Deze kan ook bestemd
zijn voor raffinage met als doel eigen gebruik of het opbouwen van een ruwe aardolievoorraad.

Nederlandse bedrijven kochten altijd al diesel uit India die deels gemaakt zal zijn
met ruwe aardolie uit Rusland. Volgens het zesde EU sanctiepakket valt dieselimport
met Indiase oorsprong buiten de reikwijdte van de sancties, ook na 2023. In de productie
van deze diesel kan voor een beperkt deel gebruik zijn gemaakt van Russische ruwe
olie. Dat laat onverlet dat het verboden is om ruwe olie of olieproducten te betrekken
van partijen waar het krachtens artikel 5 bis bis van Verordening (EU) nr. 833/2014
verboden is enige transactie mee aan te gaan, zoals Rosneft.

Vraag 13

Welke maatregelen gaat u nemen om te voorkomen dat Russische olie alsnog via India
en Rotterdam als doorvoerhaven de Europese markt invloeit?

Antwoord 13

Zoals bij het antwoord op vraag 12 vermeld, is de invoer van diesel van Indiase oorsprong
op basis van de sanctiemaatregelen tegen Rusland niet uitgesloten, ook al zou bij
de productie van deze diesel ruwe aardolie afkomstig uit Rusland gebruikt worden.
Hierbij dient vermeld te worden dat een belangrijk deel van de import niet (alleen)
voor Nederland bestemd is, maar ook voor het achterland. Zolang het olieproduct dat
India exporteert van Indiase oorsprong is, valt het niet onder de sanctiemaatregelen.
De oorsprong van goederen waarvoor sanctiemaatregelen gelden wordt vastgesteld op
basis van niet-preferentiële oorsprongsregels zoals vastgelegd in het Douanewetboek
van de Unie (Verordening (EU) Nr. 952/2013). De oorsprong van het olieproduct hangt
onder andere af van de bewerking die de gebruikte ruwe olie heeft ondergaan, alsook
de relatieve hoeveelheden van ruwe olie van verschillende oorsprong die gebruikt zijn
in het productieproces.

Wat sowieso niet is toegestaan op basis van de sanctiemaatregelen is om ruwe olie
of olieproducten zoals diesel te betrekken van Russische partijen die gesanctioneerd
zijn, ook niet als deze partijen vanuit andere landen actief zijn.

Vraag 14

Kunt u deze vragen een voor een en binnen een week beantwoorden

Antwoord 14

De vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord, maar heeft vertraging opgelopen in verband
met onder meer het reces en de tijd die het vergde om ontbrekende informatie voor
de beantwoording te verzamelen.