Schriftelijke vragen : 9000 vroegtijdige doden per jaar ten gevolge van fijnstof (PM2,5) uit onder andere de landbouw

Vraag 1

Klopt het dat er in Nederland jaarlijks 9.000 mensen vroegtijdig sterven door de gevolgen
van fijnstof (PM2,5), en dat meer dan de helft van dit fijnstof te relateren is aan
ammoniak?1, 2

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de landbouw met bijna 90% aandeel van de ammoniakuitstoot een grote bijdrage levert aan het luchtkwaliteitsprobleem?3, 4, 5

Vraag 3

Erkent u dat de stikstofproblematiek daarmee niet alleen een natuurdiscussie is, maar
ook een gezondheidsdiscussie? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Kunt u een schatting maken van hoeveel winst geboekt kan worden in levensjaren en
het terugdringen van vroegtijdige sterfte door middel van het terugdringen uit ammoniakemissies?
Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Kunt u een schatting maken van hoe groot de jaarlijkse financiële schade is door de
impact die fijnstof (PM2,5) heeft op onze gezondheid? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Kunt u aangeven of het nog steeds zo is dat verbeteringen in de luchtkwaliteit voornamelijk
komen door emissiereducties in de industrie en het verkeer, terwijl de invloed van
de landbouwsector toeneemt, zoals in 2016 het geval was?6

Vraag 7

Kunt u aangeven waarom de uitstoot van ammoniak sinds 2005 nauwelijks is verminderd
ondanks het toenemend gebruik van stalsystemen vanaf die tijd?

Vraag 8

Hoeveel van het fijnstof in steden zoals Amsterdam is volgens u gemiddeld te relateren
aan ammoniak dat bijvoorbeeld komt uit de landbouw? Hoeveel is te relateren aan industrie
en verkeer?

Vraag 9

Bent u op de hoogte van het advies van onze Gezondheidsraad uit 2018 dat met elke
vermindering van 5 µg/m3 PM2,5 in de lucht, er gemiddeld drie maanden levensduurverlenging is te behalen?
Op welke manier bent u sinds 2018 omgegaan met de aanbevelingen uit dit advies?7

Vraag 10

In hoeverre hebben de nieuwe normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor
fijnstof volgens u gevolgen voor de landbouw en de stikstofaanpak, en de emissiereductieplannen
voor industrie en verkeer?

Vraag 11

Bent u bereid om zo spoedig mogelijk een reductie van ammoniak en stikstofoxiden te
bewerkstelligen waardoor de veiligere grens van PM2,5 van 5 µg/m3, conform de WHO-richtlijn, bereikt kan worden? Zo ja, hoe gaat u dat aanpakken en
welk tijdspad ziet u hiervoor? Zo nee, waarom niet?

Vraag 12

Bent u van mening dat deze voldoende zijn om het aantal te voorkomen doden door een
slechte luchtkwaliteit ook echt zoveel mogelijk te voorkomen? Zo nee, waarom niet?
Zo ja, kunt u toelichten waarom?