Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kuzu over het bericht 'Onrust in azc Katwijk na mishandeling Adam (5)'

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 10 augustus
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3530.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Onrust in azc Katwijk na mishandeling Adam (5)»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend hoe deze mishandeling heeft kunnen plaatsvinden? Zo ja, hoe is dit gebeurd?
Bent u bereid het politieonderzoek openbaar te maken wanneer deze afgerond is? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 2

Laat ik vooropstellen dat ik zeer geschrokken ben door deze gebeurtenis. In de gezinslocatie
in Katwijk en binnen het COA hebben de gebeurtenissen diepe indruk gemaakt op de bewoners
en de medewerkers. Het COA staat betrokkenen die dat wensen bij met professionele
zorg en aandacht. Ik hoop dat het jonge slachtoffer spoedig zal herstellen.

De politie is onder gezag van het OM een onderzoek gestart. In het belang van een
zorgvuldige procesgang kan ik geen mededelingen doen over wat er is gebeurd, mede
omdat het onderzoek nog niet is afgerond.

Vraag 3

Bent u bereid een onderzoek te verrichten naar de handelwijze en het beleid van het
asielzoekerscentrum (azc) in Katwijk aangaande deze gebeurtenis?

Antwoord 3

Zoals hierboven aangegeven, loopt op dit moment een strafrechtelijk onderzoek. In
het belang van een goede procesorde kan ik geen mededelingen doen over de zaak.

Vraag 4

Klopt het dat azc Katwijk nooit een aanvraag heeft ingediend voor het verblijf van
de moeder van Adam, terwijl zij dit al in 2020 hadden moeten doen?

Antwoord 4

Het is niet aan azc’s om verblijfsaanvragen in te dienen.

Vraag 5

Klopt het dat de politie geen onderzoek wil(de) uitvoeren naar de mishandeling van
Adam? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Het strafrechtelijk onderzoek van de politie loopt.

Vraag 6

Klopt het dat de politie zonder onderzoek te doen heeft verklaard dat Adam is mishandeld
door een minderjarige? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Dat is mij onbekend.

Vraag 7

Klopt het dat geen slachtofferhulp is aangeboden aan de moeder van Adam na de mishandeling
van haar zoon? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Het COA staat betrokkenen die dat wensen bij met professionele zorg en aandacht.

Vraag 8, 9 en 10

Worden gevallen van mishandeling bij azc’s geregistreerd? Zo ja, hoe vaak komt het
voor?

Worden gevallen van seksuele intimidatie en/of seksueel misbruik bij azc’s geregistreerd?
Zo ja, hoe vaak komt het voor?

Worden gevallen van drugshandel in azc’s geregistreerd? Zo ja, hoe vaak komt het voor?

Antwoord 8, 9 en 10

Bij brief van 22 juni jl.heb ik uw Kamer het WODC-rapport «Incidenten en misdrijven
door COA-bewoners 2017–2021» aangeboden.2 In dit rapport is onder meer een overzicht opgenomen van door het COA geregistreerde
incidenten op COA-locaties in de afgelopen vijf jaar. Daarnaast geeft het rapport
een overzicht van de misdrijven waarvan bewoners tijdens hun verblijf op COA-locaties
verdacht werden.

De geregistreerde incidenten op COA-locaties zijn in dit rapport uitgesplitst naar
vijf type incidenten: verbale suïcidedreiging, agressie en geweld tegen personen fysiek,
agressie en geweld tegen personen non-verbaal, agressie en geweld tegen personen verbaal
en zelfdestructieve acties. Het gaat hierbij om door het COA geregistreerde incidenten
die op COA-locaties hebben plaatsgevonden. In totaal registreerde COA in 2021 5.920
incidenten waarbij sprake was van verbale suïcidedreiging, zelfdestructieve acties
of fysieke, verbale en non-verbale agressie en geweld.

Naast incidenten op de COA-locatie kunnen bewoners ook misdrijven plegen op of buiten
de opvanglocatie. Deze geregistreerde criminaliteit bestaat uit alle misdrijven die
door de politie worden vastgelegd (in een zogenoemd proces-verbaal).

In 2021 zijn door de politie in totaal 3.990 registraties van verdachten vastgelegd,
waarbij de verdachte een vreemdeling betrof die verbleef op een COA-locatie.

265 registraties vallen onder delictcategorie mishandeling, 40 registraties vallen
onder delictcategorie seksueel misdrijf en 20 registraties vallen onder delictcategorie
Opiumwet.

In 2021 werden 2.830 zaken afgedaan door het OM waarbij de verdachte woonachtig was
op een COA-locatie ten tijde van het misdrijf.

Door de rechter in eerste aanleg werden in 2021 1.615 misdrijfzaken afgehandeld.

Vraag 11

Bent u bereid alle azc’s in Nederland door te lichten op gevallen van mishandeling,
seksuele intimidatie, seksueel misbruik en drugshandel?

Antwoord 11

Nee. Er is immers al sprake van een zorgvuldige registratie door de politie van misdrijven
en verdachten, waaronder inbegrepen bewoners van COA-opvanglocaties. In dit verband
verwijs ik nogmaals naar het WODC-rapport «Incidenten en misdrijven door COA-bewoners
2017–2021».

Vraag 12

Wat is het beleid ten aanzien van toezicht bij azc’s? Klopt het dat niet altijd adequaat
toezicht gehouden wordt waardoor incidenten zoals mishandeling kunnen plaatsvinden?

Antwoord 12

Op opvanglocaties is 24 uur per dag en 7 dagen per week beveiliging aanwezig. Tevens
is overdag en in de avonduren COA-personeel aanwezig. Daarmee is voldoende begeleiding
en toezicht aanwezig op de locatie.

In zijn algemeenheid wil ik daarbij aangeven dat de veiligheid op en rondom een opvanglocatie
een gezamenlijke inspanning betreft van zowel medewerkers als bewoners. Desondanks
kunnen incidenten plaatsvinden.

Vraag 13

Bent u van mening dat Nederland voldoet aan de nationale en internationale bepalingen
omtrent omgang en behandeling van vluchtelingen? Zo ja, waarom wel? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 13

Ja. Het Nederlandse asielbeleid is gebaseerd op meerdere verdragen en wetten, waaronder
het Vluchtelingenverdrag, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, en de
Vreemdelingenwet. Europese regelgeving, waaronder begrepen de Opvangrichtlijn en Procedurerichtlijn,
is in nationale regelgeving geïmplementeerd. Toepassing van deze wet- en regelgeving
wordt door een onafhankelijke rechter getoetst.

Vraag 14

Kunt u begrijpen dat door dergelijke gebeurtenissen asielzoekers zich onveilig voelen?

Antwoord 14

Het merendeel van de bewoners van de COA-locatie in Katwijk geeft volgens het COA
aan zich niet onveilig te voelen nu. Desondanks kan ik begrijpen dat het voorval bij
sommige bewoners wél tot onrust leidt. Het COA blijft hierover met bewoners in gesprek.

Vraag 15

Bent u bereid acties te ondernemen om de veiligheid van bewoners van het azc te waarborgen
en dergelijke situaties te voorkomen in de toekomst? Zo ja, welke concrete acties
gaat u hiervoor ondernemen en wanneer gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 15

Tot nu toe is er geen aanleiding geweest om aanvullende maatregelen te nemen op het
gebied van veiligheid. Mochten er signalen bij het COA binnenkomen dat de veiligheid
van bewoners in het geding is, dan zal het COA uiteraard maatregelen treffen.