Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Laan over het bericht 'Brede welvaart verder onder druk door slechtere gezondheid'

Antwoord van MinisterDijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 15 juni
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 222.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Brede welvaart verder onder druk door slechtere gezondheid»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met de bevinding van bovengenoemd artikel dat vrouwen afgelopen jaar
op meer welvaartdimensies erop achteruit zijn gegaan dan mannen, waaronder gezondheid,
maatschappelijke betrokkenheid en persoonlijke ontwikkeling?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Herkent u deze uitkomst van het onderzoek?

Antwoord 3

In de monitor Brede welvaart en de Emancipatiemonitor komen de onderwerpen maatschappelijke
betrokkenheid en persoonlijke ontwikkeling niet voor, maar wordt wel periodiek gekeken
naar zaken als welzijn, ervaren gezondheid, en arbeid en vrije tijd. Uit de monitor
Brede Welvaart 2022 blijkt echter dat er in de veranderingen tussen 2019 en 2021 geen
afwijkende ontwikkelingen tussen mannen en vrouwen hebben plaatsgevonden.2

Vraag 4

Is het vaker voorgekomen dat vrouwen significant zwaarder getroffen worden dan mannen
in crisistijden, zoals de coronacrisis?

Antwoord 4

In het iets verdere verleden was dit op de arbeidsmarkt wel het geval: als de arbeidsmarkt
krap was, nam de arbeidsparticipatie van vrouwen toe en waren vrouwen welkom. Als
er niet zoveel vraag naar arbeid was, nam de arbeidsparticipatie van vrouwen weer
af. Uit de Emancipatiemonitor 2016 bleek echter dat dit in de voorafgaande jaren niet
het geval was geweest. Tijdens de recessie tussen 2001 en 2005, en tijdens de jaren
volgend op de kredietcrisis van 2008, was er wel sprake van een stagnatie in de groei
van arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid van vrouwen, maar bij mannen
was sprake van een achteruitgang3. Het verschil tussen mannen en vrouwen nam dus af. Dit beeld lijken we wat betreft
arbeid en economische zelfstandigheid ook te zien tijdens de coronacrisis. Zo steeg
de netto arbeidsparticipatie van vrouwen tussen april en september 2021 harder dan
van mannen.4 Ook de economische zelfstandigheid van vrouwen is het afgelopen jaar gestegen, terwijl
die van mannen gedaald is.5

Onderstaande tabel geeft een weergave van de vergelijking tussen de monitor Brede
Welvaart 2019 en 2022. Uit de vergelijking van deze cijfers blijkt niet dat vrouwen
tijdens de coronacrisis zwaarder getroffen zijn dan mannen, uitgezonderd voor het
doen van vrijwilligerswerk.

Tabel 1: Vergelijking Statline-indicatoren Brede Welvaart (bron: CBS Statline)

 

2019

2021

Δ

M

V

M

V

M

V

Welzijn

 
 
 
 
 
 

Tevredenheid met het leven

87,1

87,6

83,3

84

– 3,8

– 3,6

Persoonlijk welzijn

65

61,9

68,9

63,5

3,9

1,6

Gezondheid

 
 
 
 
 
 

Ervaren gezondheid

81,2

76,3

82,2

78,8

1

2,5

Arbeid en vrije tijd

 
 
 
 
 
 

Percentage hoogopgeleid1

30,9

30,9

34,1

34,3

3,2

3,4

Nettoarbeidsparticipatie

74,1

66

74,3

66,5

0,2

0,5

Langdurige werkloosheid1

1,2

1,4

0,9

0,9

– 0,3

– 0,5

Tevredenheid met werk

78,2

77,7

78,9

79

0,7

1,3

Tevredenheid met reistijd woon-werkverkeer1

78,9

84,5

83,7

85

4,8

0,5

Tevredenheid met vrije tijd

72,9

75,4

75,9

76,4

3

1

Wonen

 
 
 
 
 
 

Tevredenheid met de woning

87,3

87,8

85,3

86

– 2

– 1,8

Samenleving

 
 
 
 
 
 

Vrijwilligerswerk

46,9

48,3

38,8

39

– 8,1

– 9,3

Vertrouwen in mensen

63,9

59,8

68,5

64,1

4,6

4,3

Vertrouwen in instituties

63,1

63

66,3

67,4

3,2

4,4

Veiligheid

 
 
 
 
 
 

Slachtofferschap van criminaliteit

21,8

19,9

17,9

16,4

– 3,9

– 3,5

Milieu

 
 
 
 
 
 

Last van milieuproblemen in woonomgeving

15

15

15,8

16,1

0,8

1,1

X Noot

1

= vergelijking op basis van de Monitor Brede Welvaart 2019 en 2022.

Vraag 5

Welke verklaring geeft u aan het gegeven dat de brede welvaart zich voor vrouwen in
het afgelopen jaar negatief ontwikkeld heeft, in tegenstelling tot mannen?

Antwoord 5

Uit de vergelijking tussen de monitor Brede Welvaart 2019 en 2022 blijken de ontwikkelingen
in de brede welvaart zoals gemeten door het CBS minder negatief uit te pakken voor
vrouwen dan door het onderzoek van de Rabobank wordt geschetst (zie tabel 1). Daarbij
concludeert het CBS dat er een beperkt verschil zit tussen mannen en vrouwen in de
stapeling van gunstige uitkomsten. Hierbij zitten mannen iets vaker aan de bovenkant
van de verdeling en scoren zij significant hoger op de indicatoren ervaren gezondheid,
netto arbeidsparticipatie en het vertrouwen in mensen.

Vraag 6

Bent u van mening dat het van belang is om te weten welke oorzaken er ten grondslag
liggen aan dit verschil in ontwikkeling, met name op het gebied van gezondheid, maatschappelijke
betrokkenheid en persoonlijke ontwikkeling?

Antwoord 6

Het kabinet hecht grote waarde aan brede welvaart en laat deze periodiek meten door
het CBS, mede aan de hand van de Sustainable Development Goals (SDG’s). Relevant zijn
daarbij ook de verschillen naar achtergrondkenmerken, zoals naar gender, maar ook
naar andere kenmerken als inkomen en opleiding. Uit een vergelijking tussen de Monitor
Brede Welvaart 2019 en 2022 blijkt dat een groter percentage mannen en vrouwen de
«ervaren gezondheid» als goed bestempelt (zie tabel 1). Ook het vertrouwen in mensen,
het vertrouwen instituties, de tevredenheid met het werk en de tevredenheid met vrije
tijd6 laten voor beide groepen een positieve ontwikkeling zien. Op basis van deze resultaten
lijkt het mij daarom niet nodig nader onderzoek uit te laten voeren.

Vraag 7

Bent u van mening, net zoals de onderzoekers van de Rabobank, dat nader onderzoek
hiernaar gewenst is?

Antwoord 7

Zie antwoord op vraag 6.