Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Tjeerd de Groot over het bericht ‘Megaclaim in de maak voor schade door droogte: waterbedrijven voor 300 miljoen aangeslagen’

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 7 juni 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Megaclaim in de maak voor schade door droogte: waterbedrijven
voor 300 miljoen aangeslagen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u het eens met de vragensteller dat het onwenselijk is dat er met deze claim
een conflict lijkt te komen tussen schoon en betaalbaar drinkwater enerzijds, en de
landbouw anderzijds?

Antwoord 2

De claim komt voort uit een financiële regeling in de Waterwet om schade die ontstaat
als gevolg van vergunde onttrekking van grondwater te compenseren. Er is dus geen
sprake van een conflict.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat de mogelijke gevolgen zijn van dit soort claims voor de drinkwatervoorziening,
in het bijzonder in tijden waarin drinkwaterbedrijven al aangeven tegen de grenzen
van hun capaciteit aan te lopen?

Antwoord 3

Deze claim heeft geen gevolgen voor de drinkwatervoorziening. De drinkwaterbedrijven
kunnen blijven voldoen aan de leveringsplicht. Wel zorgt het eventueel toekennen van
een claim, na positieve beoordeling door de onafhankelijke AdviesCommissie Schade
Grondwater (ACSG), voor extra financiële lasten voor de drinkwaterbedrijven.

Vraag 4

Kunt u nader duiden wat de juridische grondslag is van deze claims?

Antwoord 4

In de financiële bepalingen van de Waterwet (hoofdstuk 7, paragraaf 3) is een regeling
opgenomen voor schade die optreedt als gevolg van vergunde grondwateronttrekkingen,
zowel voor drinkwater als andere toepassingen.

Het kan daarbij gaan om schade aan gewasopbrengst, maar ook om schade aan gebouwen,
woningen en natuur. De vergunninghouder is verantwoordelijk voor het vergoeden van
die schade.

Vraag 5

Verwacht u een toename van dit soort claims, gezien de tijd waarin we leven en waar
we door klimaatverandering waarschijnlijk steeds vaker te maken gaan krijgen met dergelijke
perioden van droogte? Is het systeem van verhaling van schade zoals dit nu gebeurt
volgens u houdbaar?

Antwoord 5

Deze regeling is bedoeld om schade als gevolg van vergunde onttrekkingen te compenseren.
Bij de beoordeling van een claim wordt vastgesteld welk aandeel van de schade aan
het gewas is toe te delen aan het neerslagtekort en welk aandeel aan de vergunde grondwateronttrekking.
De regeling is daarmee niet bedoeld om schade als gevolg van klimaatverandering en
droogte te compenseren.

Dat deze bestaande regeling meer bekendheid krijgt, kan er ook voor zorgen dat er
meer claims ingediend gaan worden bij de provincies.

Vraag 6

Bent u van mening dat de verdringingsreeks op dit moment voldoende toekomstbestendig
is, gelet op situaties zoals deze, waar er steeds vaker competitie dreigt tussen twee
belangen? Moet deze bijvoorbeeld worden aangepast, of breder inzetbaar zijn dan alleen
voor situaties van watertekort? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer kunt u deze aanpassingen
aan de Kamer doen toekomen?

Antwoord 6

Ja, de verdringingsreeks is op dit moment voldoende toekomstbestendig. De verdringingsreeks
geeft een prioriteitsvolgorde van maatschappelijke en economische behoeften die bij
watertekorten of dreigende watertekorten bepalend is voor het verdelen van het beschikbare
oppervlaktewater door de waterbeheerder.

Er is op dit moment geen aanleiding om de verdringingsreeks aan te passen. Er is,
conform de aanbeveling van de beleidstafel droogte, in 2020 een nieuwe handleiding2 opgesteld voor de nationale verdringingsreeks. Deze wordt door de zoetwaterregio’s
regionaal uitgewerkt.

Vraag 7

Voorziet u, door de hierboven aangegeven problematiek, juridische herzieningen om
te zorgen voor een systeem waarin de belangen van zowel boeren als drinkwaterbedrijven
voldoende geborgd zijn in tijden van droogte? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer
verwacht u deze herzieningen door te voeren?

Antwoord 7

Met het huidige systeem zijn de belangen van partijen die schade ondervinden door
vergunde onttrekkingen voldoende geborgd. Er is op dit moment geen intentie om dit
systeem aan te passen.

Vraag 8

Kunt u deze vragen voor het aankomende commissiedebat Water op 7 juni 2022 beantwoorden?

Antwoord 8

Ja.