Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ceder, Van der Staaij en Peters over het bericht dat enkele tientallen christenen in Noord-Korea standrechtelijk zijn geëxecuteerd

Antwoord van Minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 9 mei 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat enkele tientallen christenen in Noord-Korea standrechtelijk
geëxecuteerd zijn na een inval in hun samenkomst? Heeft u manieren om dergelijke berichten
zelf na te gaan?1

Antwoord 1

Ja. Manieren om dergelijke berichten zelf na te gaan zijn beperkt. Nederland heeft
geen ambassade in Pyongyang, er zijn momenteel geen EU ambassades meer open in Pyongyang
en ook de VN heeft geen toegang meer tot het land. De informatiepositie, zoals voor
veel landen en organisaties, is zeer beperkt. Wel heeft Ministerie van Buitenlandse
Zaken contact met NGO’s en mensenrechtenorganisaties. Maar ook voor hen gelden dezelfde
beperkingen.

Vraag 2

Zijn er manieren om hierover opheldering te vragen bij Noord-Korea, hetzij door Nederland,
hetzij in Europees verband? Bent u bereid dit te doen?

Antwoord 2

De dialoog met Noord-Korea verloopt moeizaam, mede vanwege de door Noord-Korea zelf
verkozen geïsoleerde positie. De directe contacten zijn beperkt. Echter, in voorkomende
gevallen zal Nederland altijd in bilateraal verband mensenrechtenschendingen adresseren.
Daarnaast bepleit Nederland in EU- en VN-verband voor verbetering van de mensenrechtensituatie
in Noord-Korea.

Vraag 3

Veroordeelt Nederland deze moordpartij en bent u ook bereid op te roepen tot een veroordeling
hiervan namens de Europese Unie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Zie onder 1. Zo mogelijk trekt Nederland met de overige LS op.

Vraag 4

Bent u bekend met het rapport over de situatie van gelovigen in Noord-Korea van de
Amerikaanse Commissie voor Internationale Religieuze Vrijheid? Zo ja, passen de gemelde
executies in het beeld van de situatie dat dit rapport schetst volgens u?

Antwoord 4

Ja. Het beeld in het rapport van deze commissie (waarbij voorbeelden uit het verleden
worden aangehaald) wordt bevestigd in het jaarlijkse rapport van het VS Department
of State en het tweejaarlijkse Duitse «Bericht der Bundesregierung zur weltweiten
Lage der Religionsfreiheit». De gemelde executies passen in dat beeld.

Wegens de ontoegankelijkheid van Noord-Korea kunnen berichten waaraan in vraag 1 wordt
gerefereerd niet worden bevestigd. Ook het VS rapport baseert zich expliciet op bronnen
als Open Doors.

Vraag 5

Welke mogelijkheden ziet u om al dan niet in Europees verband Noord-Korea ertoe te
bewegen de extreme onderdrukking van gelovigen te beëindigen?

Antwoord 5

Dat zijn er heel weinig, gegeven de isolationistische koers van Noord-Korea. Het kabinet
zet vooral in op steun aan het mandaat van de «Special Rapporteur on the situation
of human rights in the Democratic People’s Republic of Korea», die in zijn laatste
rapport, van maart 2022 een pessimistisch beeld schetst. Nederland steunt – tezamen
met de EU en haar lidstaten en andere gelijkgezinden – de rapporteur in de uitoefening
van zijn lastige taak, o.a. door actieve betrokkenheid bij de aanvaarding van zijn
rapport door de Mensenrechtenraad, resp. de Algemene Vergadering van de VN.

In een door de EU ingediende resolutie heeft de Mensenrechtenraad in zijn laatste
zitting steun uitgesproken voor het mandaat en erop aangedrongen dat de rapporteur
toegang krijgt tot Noord-Korea. De resolutie steunde ook het mandaat van het kantoor
van het OHCHR kantoor voor «accountability» in Seoul.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat deze extreme onderdrukking van gelovigen de noodzaak onderstreept
om snel een nieuwe Europese speciaal gezant voor de vrijheid van religieuze overtuigingen
aan te stellen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u ondernemen om de Europese Commissie
hiertoe te bewegen?

Antwoord 6

Ja. Mij is verzekerd dat een benoeming aanstaande is.

Vraag 7

Kunt u aangeven op welke manier u uitvoering geeft aan de motie Van der Staaij en
Ceder die de regering verzoekt om in Europees en verder internationaal verband het
onrecht in Noord-Korea tegen te gaan en te verkennen welke mogelijkheden er zijn verantwoordelijken
voor mensenrechtenschendingen onder druk te zetten of ter verantwoording te roepen?2

Antwoord 7

Het kabinet houdt uiteraard grote zorgen over de situatie in Noord-Korea. Nederland
kiest er voor met name in EU-verband de mensenrechtenschendingen te adresseren. De
door de EU ingestelde sancties van Noord-Koreaanse personen en entiteiten, direct
betrokken bij de mensenrechtenschendingen, zijn op dit moment daarvoor de meest geëigende
instrumenten.