Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Werner over het nieuwsitem in Hart van Nederland d.d. 11 februari 2022

Antwoord van Staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
18 maart 2022).

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de Zilverlijn en het schrijfmaatje van het Nationaal
Ouderenfonds per 1 maart 2022 verdwijnen?1

Antwoord 1

Ja, ik ben hiervan op de hoogte.

Vraag 2

Wat vindt u hiervan?

Antwoord 2

Ik kan mij voorstellen dat het besluit om te stoppen met de Zilverlijn een lastige
afweging is geweest en dat dit bij ouderen en vrijwilligers tot enige onrust heeft
geleid. Voor ouderen is persoonlijk contact, een luisterend oor, iemand om lief en
leed mee te delen van groot belang voor het persoonlijk welbevinden. Dit geldt zeker
voor ouderen die aan huis gebonden zijn. Het Ouderenfonds heeft echter een andere
inhoudelijke richting gekozen met betrekking tot hun inzet voor de aanpak van eenzaamheid
onder ouderen, waarbij juist dit persoonlijke contact beter terugkomt. Het Ouderenfonds
wil meer via de lokale communities eenzaamheid tegengaan en niet meer via een wekelijks/tweewekelijks
één-op-één telefoontje.

De richting die het Ouderenfonds kiest is te begrijpen. Het stimuleren van meer activiteiten
en contacten in de buurt en daar een netwerk opbouwen met mensen die kunnen omzien
naar elkaar sluit (ook) aan bij de aanpak van Eén tegen eenzaamheid. Het gaat daarbij
om een zelfstandige keuze van het Ouderenfonds, waar VWS geen rol in heeft. Er blijven
wel andere telefoonmogelijkheden over voor ouderen, zoals de Luisterlijn en lokale
varianten. Uiteindelijk vraagt de aanpak van eenzaamheid een gevarieerd aanbod van
interventies. Met het programma Eén tegen eenzaamheid werk ik o.a. aan lokale coalities
met veel verschillende partijen die voor ouderen een gevarieerd aanbod aan contact,
activiteiten en zingeving bieden. Het voorkomen van eenzaamheid (preventie) maakt
onderdeel uit van dit gevarieerde aanbod.

Vraag 3

Waarom is het feit dat de Zilverlijn gaat stoppen pas bekend gemaakt op donderdag
27 januari 2022, een maand voordat het zal stoppen?

Antwoord 3

Het Ouderenfonds heeft met een brief op 27 januari jl. de vrijwilligers en ouderen
geïnformeerd. De ouderen zijn daarbij gewezen op alternatieven, zoals bijvoorbeeld
de Luisterlijn en lokale telefoondiensten zoals belcirkels. De vrijwilligers worden
bedankt voor hun inzet. Het Ouderenfonds zet zich in om deze vrijwilligers te koppelen
aan andere projecten en diensten binnen het Ouderenfonds. Het stoppen met de Zilverlijn
en de wijze waarop dat bekend is gemaakt is een zelfstandige beleidskeuze geweest
van het Ouderenfonds waarin VWS geen rol heeft gespeeld.

De teleurstelling onder een deel van de ouderen en vrijwilligers is begrijpelijk,
echter een eerdere vooraankondiging had aan deze teleurstelling waarschijnlijk niets
verminderd.

Vraag 4

Vindt u niet dat dit laat is voor zowel de ouderen die er gebruik van maken als ook
voor de vrijwilligers van beide projecten?

Antwoord 4

Zie antwoord op vraag drie.

Vraag 5

Klopt het dat het verschil met de Luisterlijn is dat het initiatief bij de Zilverlijn
bij de vrijwilligers ligt en dat ouderen gebeld worden?

Antwoord 5

Ouderen worden via de Zilverlijn op een vast afgesproken dagdeel gebeld door één van
de getrainde vrijwilligers. De Luisterlijn is voor ouderen 24/7 beschikbaar. Ouderen
kunnen hier op ieder gewenst tijdstip zelf contact mee leggen.

Vraag 6

Deelt u ook het punt dat juist voor ouderen die aan huis gekluisterd zijn door ouderdom
of een beperking, het een keer per week gebeld worden door een vrijwilliger een sociale
activiteit is?

Antwoord 6

Zoals aangegeven vraagt de aanpak van eenzaamheid een gevarieerd aanbod van interventies.
Het stimuleren van meer activiteiten en contacten in de buurt en daar een netwerk
opbouwen met mensen die kunnen omzien naar elkaar is belangrijk bij de aanpak van
eenzaamheid. Voor ouderen die geholpen zijn door telefonisch contact blijven gelukkig
diverse andere telefoondiensten beschikbaar. In veel gemeenten weten ouderen de weg
te vinden naar de lokale welzijnsorganisaties waar eveneens belservice-diensten worden
aangeboden. Dat varieert van beeldbellen tot belcirkels.

Vraag 7

Klopt het dat er meer dan 1.000 ouderen gebruik maken van de Zilverlijn?

Antwoord 7

De Zilverlijn bedient circa 620 ouderen.

Vraag 8

Begrijpt u dat de preventieve aanpak waar het Nationale Ouderenfonds voor kiest geen
directe oplossing is juist voor de groep ouderen die gebruikt maakt van de Zilverlijn?

Antwoord 8

Zie antwoord op vraag 6.

Vraag 9 en 10

Klopt het dat u de Zilverlijn en schrijfmaatje subsidieert of heeft gesubsidieerd?
Zo ja, hoe groot bedraagt de jaarlijkse subsidie?

Wat betekent het stopzetten van de Zilverlijn en schrijfmaatje voor de jaarlijkse
subsidiering (vraag 7)?

Antwoord 9 en 10

Ik heb de Zilverlijn en Schrijfmaatje niet gesubsidieerd. Het stopzetten heeft derhalve
geen consequenties met betrekking tot subsidiëring.

Vraag 11

Bent u bereid in overleg te gaan met het Nationale Ouderenfonds over de ontstane situatie?

Antwoord 11

Het Ouderenfonds zet zich in tegen eenzaamheid onder ouderen en heeft zich aangesloten
bij de Nationale Coalitie tegen eenzaamheid. Ik heb geregeld overleg met het Ouderenfonds
en heb ook over deze beslissing gesproken. Ik blijf in gesprek over initiatieven en
activiteiten die betrekking hebben op de aanpak van eenzaamheid.