Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Madlener over het stopzetten van het programma file-aanpak 2018-2021

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 2 maart 2022).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 1873.

Vraag 1

Is de berichtgeving juist dat u op advies van het Directoraat-generaal Mobiliteit
(DGMo) heeft besloten dat het Programma file-aanpak 2018–2021 niet wordt verlengd
en dat de financiering wordt stopgezet? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 1

Nee. Het besluit om het Programma File-aanpak 2018–2021 niet te verlengen is genomen
voor het einde van 2021. Dit in het licht van eerder in dat jaar gestelde prioriteiten
ten aanzien van het instandhoudingsbudget voor de jaren 2022 en 2023, zoals opgenomen
in de ontwerpbegroting 2022. Ik ben over dit besluit na mijn aantreden – begin januari
– geïnformeerd. Het Programma File-aanpak 2018–2021 betrof een eenmalige impuls-financiering
van totaal € 86 mln. voor kortetermijnmaatregelen die de filegroei hebben afgevlakt.
De (vrijwel) volledige benutting van het budget valt samen met het einde van de (geplande)
vierjarige looptijd van het programma. Het Programma File-aanpak 2018–2021 is daarmee
per 2022 afgelopen.

Vraag 2

Is tevens de berichtgeving dat daarmee de financiering voor de tijdelijke maatregelen
wordt stopgezet juist? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Heeft u de Kamer hierover geïnformeerd? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet en wanneer
dacht u dit te gaan doen?

Antwoord 3

De Kamer is onder meer in maart 2018 (Kamerstuk 31 305, nr. 240) geïnformeerd over de opzet van het programma File-aanpak 2018–2021. In deze Kamerbrief
is destijds aangegeven tot een pakket van maatregelen te komen dat op korte termijn
de bereikbaarheidsknelpunten zou moeten aanpakken. Dit pakket betrof een impuls in
aanvulling op de reguliere werkzaamheden van Rijkswaterstaat, met deels incidentele
en deels structurele effecten. Zo zijn de afgelopen jaren kleinschalige infrastructurele
maatregelen doorgevoerd, zoals de verbreding van een verbindingsboog in knooppunt
Oudenrijn en een aantal kleine aanpassingen bij het Prins Clausplein en zijn een aantal
maatregelen structureel, zoals het langer openstellen van spitsstroken. In de begroting
van het Mobiliteitsfonds voor 2022 (Kamerstuk 35 925 A, nr. 1) is zichtbaar gemaakt dat de financiering, behoudens een relatief klein bedrag voor
afronding van enkele werkzaamheden, per ingang van dit jaar stopt.

Vraag 4

Bent u zich ervan bewust dat automobilisten nog steeds dagelijks in de file staan?

Antwoord 4

Ik ben mij hiervan bewust. Hoewel het aantal files sterk is afgenomen sinds het begin
van de coronacrisis, is de verwachting dat na verruiming van de coronamaatregelen
de filedruk weer zal toenemen. Om de filedruk te beperken en bereikbaarheid te bevorderen
maakt het Ministerie van IenW gebruik van een breed pakket aan maatregelen. Verkeersmanagementmaatregelen,
zoals de inzet van weginspecteurs en bergers bij incidenten, zijn hier een onderdeel
van. De inzet op verkeersmanagementmaatregelen is na het aflopen van de file-aanpak
op hetzelfde niveau als in 2018. Andere instrumenten die worden ingezet om files aan
te pakken of tegen te gaan zijn: de aanleg en verbreding van Rijkswegen, investeringen
in de kwaliteit van het wegennet en de verkeerssystemen (denk hierbij aan geleiderails
of signalering boven de weg), regionale afspraken met werkgevers over thuiswerken
en spreiden van mobiliteit over de dag en over de week, en publiekscampagnes zoals
VanAnaarBeter.

Vraag 5

Beseft u dat, zodra u de financiering stopzet, dit het ontslag betekent voor tientallen
weginspecteurs, frontofficemedewerk(st)ers en een klein aantal adviseurs?

Antwoord 5

De tijdelijke aard van het programma File-aanpak 2018–2021 hield in dat de betrokken
medewerkers en adviseurs bij de start van de File-aanpak 2018–2021 een tijdelijke
aanstelling hebben gekregen. Een deel van deze tijdelijke aanstellingen loopt later
af dan de File-aanpak 2018–2021, de desbetreffende contracten worden niet tussentijds
opgezegd. Bij de betrokkenen was overigens bekend dat deze tijdelijke aanstelling
mogelijk niet in een vast dienstverband omgezet zou worden. Desalniettemin kan ik
mij goed voorstellen dat het stoppen van een tijdelijk dienstverband een teleurstelling
zal zijn.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de noodzaak van deze medewerkers nog altijd relevant is, aangezien
zij bijdragen aan betere aanrijtijden en een snellere afhandeling van incidenten,
en daarmee op veiligheid en doorstroming? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

De weginspecteurs en frontofficemedewerk(st)ers vervullen een belangrijke taak in
het zorgen voor de verkeersveiligheid en doorstroming. Met het aflopen van de file-aanpak
vervalt de tijdelijke extra capaciteit en gaat het geboden serviceniveau naar het
niveau van voor de impuls van de File-aanpak 2018–2021. De bestaande capaciteit van
voor de impuls blijft beschikbaar. Daarbij hanteert het Ministerie van IenW een breed
instrumentarium om de veiligheid en bereikbaarheid te borgen, zie ook het antwoord
op vraag 4.

Vraag 7

Beseft u dat het stopzetten van dit programma volstrekt tegenstrijdig is met de verwachting
van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), namelijk dat het wegverkeersvolume
5–10% hoger zal liggen dan voor de coronacrisis (2019)?1

Antwoord 7

De prognose is inderdaad dat het wegverkeersvolume op termijn zal toenemen. Het Ministerie
van IenW zet dan ook een breed instrumentarium, zoals genoemd in het antwoord op vraag
4, in om de bereikbaarheid te borgen.