Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Eppink over het bericht dat er mogelijk wolven uitgezet zijn in Nederland

Antwoord van Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) (ontvangen 9 februari
2022).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van dit bericht in De Stentor?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u verklaren hoe wolven in Nederland terecht zijn gekomen?

Antwoord 2

De Factfinding studie2 die vorig jaar is uitgevoerd door Wageningen Environmental Research (Kamerstuk 33 576, nr. 251) geeft aan dat wolvenpopulaties zich de laatste decennia op natuurlijke wijze uitbreiden.
Daarbij is een Centraal-Europese populatie ontstaan met een origine in Noordoost-Polen.
Deze populatie breidt zich via Duitsland verder uit in westelijke richting, waarbij
zich recentelijk ook achtereenvolgens in Denemarken, Nederland en België wolven uit
deze populatie hebben gevestigd. Genetisch onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat veruit
de meeste van de waargenomen wolven in Nederland afkomstig zijn uit de Centraal-Europese
populatie. Tot nu toe zijn twee individuen waargenomen die afkomstig waren uit een
andere regio, namelijk uit de Alpiene wolvenpopulatie die vanuit Italië, Zwitserland
en Frankrijk groeit.

Vraag 3

Bent u van mening dat wolven voor Nederlandse burgers, waaronder dierenbezitters,
een probleem of gevaar vormen? Waarom wel of niet?

Antwoord 3

Ik begrijp de zorgen die bij schapenhouders en andere burgers leven. Zo lang wolven
mensen zien als een potentiële bedreiging of toppredator, zullen wolven de confrontatie
met mensen blijven mijden. Er zijn meldingen van wolven die opvallend gedrag vertonen.
In veel gevallen is dat niet gevaarlijk. Het aantal incidenten in onze westerse leefomgeving
is blijkens de Factfinding studie gering en het risico om als mens gebeten te worden
door een wolf is klein. Voor de periode 2002–2020 is in Europa, waar ruim 15.000 wolven
leven, zeven keer een bijtincident met mensen vastgesteld. In Nederland is sinds de
terugkeer van de wolf geen melding bekend van een aanval op mensen.

Dit is in lijn met hetgeen uit draagvlakmeting naar voren is gekomen, namelijk dat
het maatschappelijk draagvlak voor de hervestiging van de wolf relatief groot is (Kamerstuk
33 576, nr. 219). Tevens meent een groot percentage van de Nederlanders dat wolven geen bedreiging
vormen voor mensen.

Voor dieren kan er wel sprake zijn van gevaar. Wolven kunnen leren dat onvoldoende
goed beschermd vee, met name schapen, een geschikte voedselbron is. Door het treffen
van preventieve maatregelen kan dit gevaar beperkt worden.

Vraag 4

Bent u van mening dat de kans reëel is dat er wolven in Nederland uitgezet zijn? Kunt
u uitleggen waarom wel of niet?

Antwoord 4

Ik acht deze kans zeer klein. Er is tot nu geen enkele aanwijzing dat wolven in Nederland
uitgezet zijn. Uit de Factfinding studie blijkt bovendien dat de meeste in Nederland
waargenomen wolven genetisch tot hun oorspronkelijke roedel zijn te herleiden. Van
de wolven waarvoor dat niet mogelijk was, bestaat genetisch geen twijfel dat die dieren
uit bestaande populaties in de regio, zoals beschreven in antwoord op vraag 1, afkomstig
zijn.

Vraag 5

Is het volgens u legaal of illegaal om als burger hetzij overheidsinstantie wolven
uit te zetten in Nederland?

Antwoord 5

Artikel 3.34 eerste lid van de Wet natuurbescherming verbiedt het uitzetten van dieren,
dat geldt ook voor wolven.

Vraag 6

Kunt u uiteenzetten wat de straf is voor het illegaal uitzetten van wolven in Nederland
als burger of overheidsinstantie?

Antwoord 6

Het uitzetten van een wolf is een overtreding van artikel 3.34 eerste lid van de Wet
natuurbescherming. Artikel 1a, aanhef en onder 2° van de Wet op de economische delicten
stelt dat overtreding van artikel 3.34, eerste lid, van de Wet natuurbescherming een
economisch delict vormt. Artikel 2 van Wet op de economische delicten geeft aan dat
het opzettelijk uitzetten van een wolf een misdrijf is. De strafmaat die hierop is
gesteld is een gevangenisstraf van maximaal 2 jaar, een taakstraf of een geldboete
van de vierde categorie (maximaal 22.500,– euro). Hierbij kunnen tevens bijkomende
straffen en maatregelen worden opgelegd. Het is aan de rechter om de hoogte van de
straf te bepalen.

Vraag 7

Heeft u enige kennis over de stelling dat het Ministerie van Landbouw, Natuur, en
Voedselkwaliteit hetzij een andere overheidsinstantie een ontheffing heeft verleend
op het verbod op uitzetten van wolven in Nederland? Zo ja, wanneer en aan welke persoon,
personen, instanties of organisaties?

Antwoord 7

Er is geen ontheffing afgegeven voor het uitzetten van wolven in Nederland.

Vraag 8

Kunt u uiteenzetten op welke manier burgers in Nederland zich kunnen beschermen tegen
wolven?

Antwoord 8

Zoals ik bij vraag 3 heb aangegeven is het risico om als mens gebeten te worden door
een wolf klein. Extra bescherming van mensen is derhalve niet nodig, maar net als
bij confrontatie met andere wilde dieren is voorzichtigheid geboden, zoals ook in
de studie is opgenomen.

Dierhouders dienen hun dieren, vooral schapen en geiten, wel te beschermen. De beste
manier om aanvallen van een wolf op vee te voorkomen is om preventieve maatregelen
te nemen. Hierbij kan gedacht worden aan het ’s nachts op stal zetten van vee of het
afzetten van een gebied met stroomrasters van voldoende hoogte. Meer informatie hierover
is voor veehouders te vinden op de website van BIJ12. Een betere begeleiding en voorlichting
van veehouders om de gewenste preventieve maatregelen ook deugdelijk te plaatsen is
hierbij van belang. Dit is primair een taak voor de provincies. De provincie kan veehouders
ook helpen met het tijdelijk uitlenen van wolfwerende noodrasters op het moment dat
een wolf daadwerkelijk in de buurt is.

Vraag 9

Kunt u inschatten wat het behoud van wolven kost voor Nederland? Bijvoorbeeld schade
door overlast van wolven en materiële kosten voor bescherming van eigen dieren tegen
wolven?

Antwoord 9

De door de provincies uitgekeerde tegemoetkoming in de schade bedroeg in de periode
2015–2021 ongeveer 164.000 euro voor wolvenschade op een totaal van meer 151 miljoen
euro aan schade-uitkeringen voor door alle diersoorten veroorzaakte schade. Diverse
provincies hebben aan dierhouders subsidie verstrekt, ten behoeve van de aanschaf
van preventieve maatregelen, en hebben wolfwerende materialen in bruikleen uitgegeven.
De kosten hiervoor bedragen tot nu toe ongeveer 533.000 euro.

De komst van de wolf kent ook opbrengsten, zoals meer toeristische bedrijvigheid in
en rond natuurgebieden waar de wolf voorkomt, alsook meer biodiversiteit en een evenwichtiger
ecosysteem. De totale kosten en opbrengsten worden niet bijgehouden en zijn derhalve
niet nader in te schatten.

Vraag 10

Kunt u elke vraag afzonderlijk beantwoorden en binnen de gebruikelijke beantwoordingstermijn
van drie weken?

Antwoord 10

Ja.