Verslag van een schriftelijk overleg : Verslag van een schriftelijk overleg over het prijsmonitoringsonderzoek en internationale vergelijking energielabels (Kamerstuk 30196-777)

Nr. 782 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld 8 februari 2022

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft een aantal vragen en opmerkingen
voorgelegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de brief
van 7 december 2021 over het prijsmonitoringsonderzoek en internationale vergelijking
energielabels (Kamerstuk 30 196, nr. 777).

De vragen en opmerkingen zijn op 12 januari 2022 aan de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties voorgelegd. Bij brief van 8 februari 2022 zijn de vragen
door de Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening beantwoord.

De fungerend voorzitter van de commissie, Martin Bosma

De griffier van de commissie, Roovers

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties en reactie van de Minister

VVD-fractie

Vraag 1

Waarom krijgen corporaties een korting, waardoor ze slechts 100 euro betalen voor
een energielabel?

Antwoord 1

Woningcorporaties betalen vaak minder voor een energielabel omdat de energieadviseur
minder lang bezig is per woning bij het labelen van een grote hoeveelheid vergelijkbare
woningen. Dit heeft te maken met de vele overeenkomsten als het gaat om afmetingen,
en aanwezige isolatie en installaties vanuit de bouw, maar ook veel renovaties en
vervangingen worden op gelijke wijze toegepast. Bovendien is dit vaak goed gedocumenteerd.
Daarnaast kan de reistijd van de adviseur over alle woningen verdeeld worden. Dit
is een marktmechanisme, waarbij de onderzoekers spreken van een korting.

Vraag 2

Kunnen gewone huiseigenaren die gebundeld een energielabel aanvragen ook deze korting
krijgen?

Antwoord 2

Bij het labelen van meerdere particuliere appartementen in een flatgebouw of meerdere
particuliere woningen in een rij kan de energieadviseur naar verwachting ook een lagere
prijs rekenen omdat de reistijd gedeeld wordt. Het is aan de energieadviseur om de
mate van vergelijkbaarheid te beoordelen en de prijs te bepalen.

Vraag 3

Welk signaal vindt de Minister dat er wordt gegeven aan huiseigenaren nu grote corporaties
wel een korting krijgen, maar gewone huiseigenaren niet? En in hoeverre helpt dit
volgens de Minister om draagvlak te creëren bij huiseigenaren om te verduurzamen?

Antwoord 3

Zoals in antwoord 1 toegelicht is er sprake van een marktmechanisme en is de prijs
van het energielabel gekoppeld aan de tijdsbesteding van de energieadviseur.

Vraag 4

In hoeverre is het aantal variabelen dat moet worden ingevoerd door Nederlandse energieadviseurs
hoger dan hun Europese collega’s?

Antwoord 4

De onderzoekers lichten toe dat de gemiddelde hoeveelheid in te vullen variabelen
per lidstaat moeilijk te achterhalen was. Ik onderzoek momenteel in hoeverre het aantal
variabelen/parameters in Nederland omlaag gebracht kan worden, zie antwoord 5.

Vraag 5

Is de Minister bereid om in kaart te brengen hoeveel tijd iedere variabele kost en
wat de effectiviteit van iedere variabele is en om een voorstel te doen om het aantal
variabelen te verlagen, waardoor de tijdsduur omlaag gaat en daarmee de hoge kosten
van het energielabel?

Antwoord 5

Eén van de vijf vervolgacties1 naar aanleiding van de vorig jaar uitgevoerde marktconsultatie en het onderzoek naar
de prijsontwikkeling en internationale vergelijking, is een onderzoek naar minder
significante parameters. In deze actie staat het aantal parameters in de bepalingsmethode
in Nederland centraal en wordt kritisch gekeken naar invoerparameters die relatief
veel tijd kosten om op te nemen en/of veel tijd kosten om uit te werken en relatief
weinig invloed hebben op de energieprestatie indicatoren. De inventarisatie heeft
tot meer dan 160 reacties geleid van energieadviseurs en de reacties worden momenteel
nader bekeken. Het vereenvoudigen of weglaten van parameters kan in de opname en uitwerking
tijdswinst opleveren en daarmee een gunstig effect hebben op de gevraagde prijzen
door energieadviseurs.

Vraag 6

Is de Minister bereid onderzoek te doen naar de hogere kosten van het energielabel
voor appartementen in Nederland ten opzichte van andere Europese landen zoals de onderzoekers
aanbevelen, en te onderzoeken waardoor de hoge kosten van het energielabel voor appartementen
omlaag kunnen gaan?

Antwoord 6

Dat het in Nederland veelal duurder is dan in andere lidstaten om een individueel
appartement te labelen is een opvallende conclusie uit het onderzoek. Ik ga deze hogere
kosten voor het labelen van appartementen onderzoeken. Het toepassen van representativiteit
in de bepalingsmethode kan hier een belangrijke rol in spelen. Daarom voer ik dit
jaar, als eerste stap, een pilot uit m.b.t. het toepassen van representativiteit bij
het labelen van grote groepen vergelijkbare woningen.

Vraag 7

Welke mogelijkheden zien de onderzoekers voor prijsstijgingen en hoe gaat de Minister
deze prijsstijgingen tegen?

Antwoord 7

De onderzoekers doen hier geen uitspraak over. De onderzoekers concluderen daarentegen
dat richting de toekomst, al hoewel beperkt, er mogelijkheden zijn voor prijsdalingen.

Vraag 8

Hoe en wanneer gaat de Minister de vier aanbevelingen van de onderzoekers opvolgen?

Antwoord 8

Ik neem de concrete aanbevelingen ter harte, in aanvulling op de vijftal acties die
worden uitgevoerd naar aanleiding van het amendement Koerhuis/Terpstra, waarvan in
de brief van 12 november 2021 een stand van zaken is gegeven.2 Dit betekent concreet:

• dat ik middels de actie omtrent minder significante parameters onderzoek of de prijs
gedrukt kan worden door de tijdsduur te verkorten met het omlaag brengen van het aantal
variabelen en/of het gebruik van voor-ingevulde waarden. De inventarisatie van parameters
heeft eind 2021 plaatsgevonden en de analyse zal in de eerste helft van 2022 plaatsvinden
opdat in de tweede helft van 2022 mogelijke wijzigingen meegenomen kunnen worden voor
de NTA 8800:2023 (inclusief BRL-en en opnameprotocollen).

• dat ik, indien eerst genoemde actie hier aanleiding toe geeft, een experiment opzet
om de effecten van minder variabelen, en meer voor-ingevulde waarden te onderzoeken.

• dat ik middels het uitdiepen van de mogelijkheden tot herlabelen op afstand, de aanbeveling
meeneem voor verdere verkenning van de mogelijkheden van digitalisering. De verkenning
naar het uitdiepen van herlabelen is gestart en in de eerste helft van 2022 zal duidelijk
worden in hoeverre dit wijzigingen met zich meebrengt voor de NTA 8800:2023 (inclusief
BRL- en en opnameprotocollen).

• dat ik middels het onderzoek naar labelen van nieuwbouwwoningen op afstand bij oplevering
concreet onderzoek of een bezoek van de energieadviseur ter plaatse noodzakelijk is
voor het registreren van een energielabel. Deskresearch hiernaar zal op korte termijn
worden afgerond, waarna een praktijktoets wordt ingericht om optimalisatie te onderzoeken.

Vraag 9

Is de Minister het met de leden van de VVD-fractie eens dat het hanteren van een tijdelijke
maximumprijs nog steeds nodig is om huiseigenaren niet onnodig op kosten te jagen?
Wat zijn de bezwaren tegen het invoeren van een tijdelijke maximumprijs?

Antwoord 9

Er treden nog wekelijks nieuwe energieadviseurs toe tot de markt, daarmee is eind
januari 2022 een aantal van bijna 1.700 vakbekwame energieadviseurs bereikt. Daarnaast
heeft vergelijkingssite Woninglabel.nl in december 2021 opnieuw een dalende gemiddelde
prijs voor het energielabel gemeten.3 Dit geeft geen aanleiding voor een heroverweging voor een maximumprijs. Bovendien
gelden nog steeds dezelfde bezwaren als uiteengezet in de brief van 28 juni 2021.4

D66-fractie

Vraag 10

Op welke wijze wordt toegezien en ondersteund dat het proces voor de fysieke inspectie
zo gestandaardiseerd en spoedig mogelijk verloopt?

Antwoord 10

In de Regeling energieprestatie gebouwen (Reg) wordt de BRL 9500-W aangewezen voor
het op eenduidige wijze opnemen en registreren van de energieprestatie van woningen.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van de bepalingsmethode NTA 8800, het ISSO opnameprotocol
82.1 en een geattesteerd rekenprogramma van één van de softwareleveranciers. Onderdeel
van het opnameprotocol zijn ook het opnameformulier en checklisten die het de energieadviseur
gemakkelijker maken. Tot slot zijn er momenteel ontwikkelingen omtrent opnameapps
die de adviseur verder kunnen ondersteunen ten tijde van de opname.

Vraag 11

Wat zijn de ontwikkelingen rondom het aantal opgeleide inspecteurs? Zijn er op dit
moment voldoende goed toegeruste inspecteurs om aan de vraag naar inspecties te voldoen?

Antwoord 11

Er treden nog wekelijks nieuwe energieadviseurs toe tot de markt, daarmee is eind
januari 2022 een aantal van bijna 1.700 vakbekwame energieadviseurs bereikt. In de
afgelopen 6 maanden hebben aanvullend nog bijna 800 kandidaten examens afgelegd en
zijn op deze manier bezig geweest met het behalen van de vakbekwaamheid waardoor het
aantal vakbekwame adviseurs verder op kan lopen de komende maanden. Woninglabel.nl5 meet daarnaast acceptabele levertijden en ik hoor positieve ervaringen met de labelservice
van de NVM die vaste levertijden garandeert. Met deze geluiden en aantallen is de
krapte in de markt in grote mate verminderd en zal deze verder stabiliseren wanneer
de genoemde kandidaten hun vakbekwaamheid behalen.

CDA-fractie

Vraag 12

Wat is de reactie van de Minister op de constatering dat energielabels voor individuele
appartementen in Nederland veelal duurder zijn dan in andere EU-lidstaten en welke
acties vloeien voort uit deze conclusie?

Antwoord 12

Zie antwoord 6.

Fractie van GroenLinks

Vraag 13

Deelt de Minister de opvatting dat het verstandig is dat bij het nieuwe energielabel
in principe een adviseur het huis zou moeten bezoeken omdat alleen op die manier een
zo nauwkeurig mogelijk energielabel kan worden vastgesteld en dat we niet weer terug
zouden moeten naar het Vereenvoudigd energielabel dat digitaal op afstand kan worden
aangevraagd?

Antwoord 13

Een betrouwbaar en nauwkeurig energielabel is belangrijk om de energietransitie verder
te brengen en inzicht te hebben in de staat van de gebouwde omgeving. We zullen in
Nederland niet meer teruggaan naar het vereenvoudigd energielabel (VEL) op basis van
10 gebouwkenmerken. Het energielabel per 1 januari 2021 is namelijk veel uitgebreider
en bevat daarmee meer informatie over de energieprestatie van de woning, een indicatie
van de energierekening en mogelijkheden tot verduurzaming.

Vraag 14

Kan de Minister een actueel overzicht geven van het aantal gecertificeerde energieadviseurs,
het aantal nieuwe energielabels dat inmiddels is afgegeven door energieadviseurs en
of er ten opzichte van het oude Vereenvoudigde energielabel duidelijke trends waarneembaar
zijn in de afgegeven energielabels (zijn er meer hogere of meer lagere energielabels
afgegeven dan verwacht etc.)?

Antwoord 14

Zie voor de aantallen adviseurs antwoord 11 en voor het aantal geregistreerde energielabels
in 2021 onderstaande tabel. De ontwikkelingen in de labelklassen zijn geschetst in
de bijlage van de brief van 12 november 2021.6

2021

Jan

Feb

Mrt

Apr

Mei

Jun

Jul

Aug

Sept

Okt

Nov

Dec

Totaal

NTA-W

4.529

10.226

19.582

21.812

27.752

41.842

43.591

28.109

61.702

39.818

45.896

57.371

402.230

NTA-U

392

1.143

1.451

1.503

1.612

1.741

1.998

1.151

1.842

1.970

2.469

2.986

20.258

Totaal

4.921

11.369

21.033

23.315

29.364

43.583

45.589

29.260

63.544

41.788

48.365

60.357

422.488

De tabel toont de geregistreerde energielabels (incl. vergunningaanvraag) voor woningbouw
(NTA-W), utiliteitsbouw (NTA-U) en in totaal.