Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Madlener en Wilders over de toename van incidenten met asielzoekers in de Nederlandse treinen

Antwoord van Staatssecretaris Van Weyenberg (Infrastructuur en Waterstaat) mede namens
de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (ontvangen 7 december 2021).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Treinpersoneel schrijft brandbrief na toename
incidenten met asielzoekers: «Er wordt naar ze gespuugd»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3

Wat gaat u doen om het treinpersoneel, nu en in de toekomst, te beschermen tegen criminele
asielzoekers?

Wanneer gaat u de treinen bemannen met bijvoorbeeld veiligheidsteams, boa’s en/of
politie om de veiligheid van het treinpersoneel maar ook de reiziger te kunnen garanderen?

Antwoord 2, 3

De veiligheid van reizigers en personeel moet te allen tijde geborgd worden. Overlastgevend
of gewelddadig gedrag, door wie dan ook, is dan ook volstrekt onacceptabel. In alle
gevallen van overlast kan aangifte worden gedaan die kan leiden tot strafrechtelijke
maatregelen, ongeacht of de overlastgever een Nederlander of asielzoeker is, ofwel
op andere titel in Nederland verblijft. Vervoerders geven aan dat in principe altijd
aangifte wordt gedaan, maar de werknemer moet het wel zelf willen. In het specifieke
geval van de Vechtdallijn zijn door de vervoerder extra maatregelen genomen voor de
veiligheid van de reizigers en personeel. Arriva zet extra toezichthoudende medewerkers
in als duo’s. Deze medewerkers zijn voorzien van bodycams. Ook is er toezichthoudend
personeel ingezet voor de toegangscontroles op de perrons in Zwolle en Emmen en zijn
er camera’s geplaatst op station Zwolle. Onlangs is door Arriva bij het ministerie
Justitie en Veiligheid toestemming aangevraagd om een deel van de toezichthoudende
medewerkers beperkte geweldsbevoegdheid te geven. Dit verzoek is inmiddels door Justitie
en Veiligheid toegekend en wordt nu verder uitgewerkt. Het is aan de vervoerder om
ervoor te kiezen de maatregelen voor veiligheid van reizigers en personeel verder
uit te breiden, bijvoorbeeld door veiligheidsteams en/of boa’s mee te laten reizen
op de treinen.

Vraag 4

Bent u inmiddels met de vervoerder in gesprek om de situatie veiliger te maken? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 4

Ja, met alle betrokken partijen wordt gesproken over welke maatregelen nog extra ingezet
kunnen worden. Al zullen nooit alle incidenten kunnen worden voorkomen.

Vraag 5

Bent u bereid om dit asieltuig linea recta naar het land van herkomst te sturen? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 5

Zoals vermeld in de beantwoording van eerdere vragen van uw Kamer, biedt het veroorzaken
van overlast in het openbaar vervoer wettelijk gezien onvoldoende grond om over te
gaan tot afwijzing van een asielaanvraag en tot directe uitzetting. Deze wettelijke
regels en de daarin opgenomen normen vloeien voort uit Europese richtlijnen. Indien
sprake is van een (bijzonder) ernstig misdrijf en een strafrechtelijke veroordeling
daarvoor, dan wordt dit wel meegenomen in de beoordeling van de asielaanvraag.2

Vraag 6

Wanneer gaat u de Nederlandse inwoner beschermen en de grenzen sluiten voor asielzoekers?

Antwoord 6

Zoals eerder aangegeven is het kabinet van mening dat het sluiten van de Nederlandse
grenzen geen realistische, laat staan een structureel wenselijke oplossing is voor
het complexe migratievraagstuk.3 Dat laat onverlet dat elke vorm van overlast en criminaliteit volstrekt onacceptabel
is. Samen met onder meer het COA, de DT&V, de IND, de politie, het Openbaar Ministerie
en gemeenten zet het Ministerie van Justitie en Veiligheid in op een harde aanpak.
Zie hiervoor ook de toolbox met maatregelen die op 10 november 2020 met uw Kamer is
gedeeld.4 In het kader van de aanpak van overlastgevende asielzoekers zijn vier ketenmariniers
aangesteld. Zij hebben de taak aan te sturen op een gezamenlijkezero-toleranceaanpak van overlastgevende en criminele asielzoekers en een goede samenwerking tussen
alle betrokken partijen. Dit geldt ook voor de aanpak van overlast in het ov.