Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over Nederlandse betrokkenheid bij luchtaanvallen in Afghanistan

Antwoord van Minister Kamp (Defensie) (ontvangen 2 december 2021). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 3946.

Vraag 1

Kent u het bericht «Dit zijn de vier superdrones die het Nederlandse leger heeft gekocht»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hebt u toestemming gegeven de informatie in het artikel over Nederlandse betrokkenheid
bij de inzet van een onbemand vliegtuig, een drone, naar buiten te brengen? Zo ja,
waarom?

Antwoord 2

Ja. Naar aanleiding van de invoering van vier MQ-9 verkenningsvliegtuigen die op afstand
bestuurd gaan worden2, heeft het Algemeen Dagblad het Ministerie van Defensie verzocht enkele militairen
te interviewen die tijdens eerdere (internationale) missies beelden geanalyseerd en
verwerkt hebben tot inlichtingenproducten. Defensie heeft aan dit verzoek meegewerkt
om transparant te zijn over haar activiteiten en te laten zien welke kaders en procedures
voor een zorgvuldige inzet gevolgd worden. Daarnaast vindt het Ministerie van Defensie
het van belang om persoonlijke ervaringen van militairen te delen.

Vraag 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

Wanneer en waar werd de in het artikel beschreven luchtaanval in Afghanistan, die
volgde op het (mede) door Nederland verzamelen van inlichtingen, uitgevoerd?

Wat waren de gevolgen van de luchtaanval? Hoeveel mensen werden gedood? Wat is bekend
over de identiteit van de slachtoffers? Zaten er ook burgers tussen? Zo nee, hoe is
dat dan vastgesteld?

Sinds wanneer draagt Nederland door middel van betrokkenheid bij inzet van drones
bij aan bombardementen in Afghanistan?

In hoeveel gevallen heeft Nederland via betrokkenheid bij de inzet van een of meerdere
drones bijgedragen aan luchtaanvallen in Afghanistan?

Kunt u een beeld schetsen van de gevolgen van deze luchtaanvallen, ook wat (mogelijke)
burgerslachtoffers betreft?

Zijn bij deze of andere acties reeds Nederlandse drones ingezet?

Wanneer en hoe, in welke brief, is de Kamer geïnformeerd dat Nederland luchtaanvallen
in Afghanistan mede mogelijk maakt?

Heeft Nederland op enigerlei wijze ook bijgedragen aan aanvallen met drones in andere
landen dan Afghanistan? Zo ja, welke?

Antwoord 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

De vragen van het lid Jasper van Dijk (SP) betreffen «Nederlandse betrokkenheid bij
luchtaanvallen in Afghanistan». Het krantenartikel waar hij naar verwijst gaat over
de inzet door Nederland van een onbemand vliegtuig. Deze inzet betrof echter niet
Afghanistan en werd evenmin uitgevoerd door Nederland.

Vanaf 2018 zette Nederland Processing Exploitation & Dissemination (PED-)capaciteit samen met een Target Support Cell (TSC) in voor de missie Inherent Resolve boven Irak. Vanaf 2019 werd deze capaciteit ook ingezet voor de missie Resolute Support in Afghanistan. Uw Kamer is hierover geïnformeerd op respectievelijk 14 september
2018 (Kamerstuk 27 925, nr. 637) en 5 juli 2019 (Kamerstuk 28 676, nr. 321). De inzet van de Nederlandse PED-capaciteit is inmiddels beëindigd (Kamerstuk 27 924, nr. 784 van 19 mei jl.).

De Nederlandse PED-capaciteit voorzag in een behoefte aan tijdige beschikbaarheid
van gevalideerde inlichtingen. Informatievergaring vanuit de lucht of de ruimte biedt
de mogelijkheid een groot gebied te bekijken en vervolgens belangrijke objecten in
meer detail te onderzoeken. Deze informatie is belangrijk voor de kennisopbouw over
het operatiegebied en voor het targeting proces dat vooraf gaat aan luchtaanvallen van de coalitie. De noodzaak om tijdens operaties
met grote precisie op te treden en materiële nevenschade of civilian harm zoveel mogelijk te voorkomen, maakt informatievergaring vanuit de lucht belangrijk.
Nederlandse militairen analyseerden hierbij beelden afkomstig van onbemande vliegtuigen
van coalitiepartners. Nederland is een van de weinige landen die in deze specifieke
capaciteit kan voorzien.