Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Jasper van Dijk en Hijink over een commandant die zijn bemanning niet wil laten testen

Antwoord van Minister Kamp (Defensie), mede namens de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (ontvangen 18 november 2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2021–2022, nr. 480.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht in de Telegraaf over een commandant die weigert
om zijn bemanning met coronaklachten te testen?1

Antwoord 1

De commandant heeft samen met zijn medische team een overwogen keuze gemaakt vanuit
zijn verantwoordelijkheid voor zijn bemanning. De medische zorg die wordt geboden
aan de bemanning aan boord van een schip is in beginsel de verantwoordelijkheid van
de commandant en wordt uitgevoerd door het medische team aan boord. De commandant
heeft geen zeggenschap over het wel of niet uitvoeren van medische behandelingen,
inclusief het testen van bemanningsleden. Daarmee lijkt de berichtgeving in de Telegraaf
op dit punt onjuist.

Vraag 2

Klopt het dat 65 opvarenden met klachten te maken hebben en dat 11 procent niet gevaccineerd
is?

Antwoord 2

Over de exacte medische situatie van operationele eenheden doet Defensie geen uitspraak.
Wel kan ik aangeven dat op het moment van vertrek van Zr.Ms. Rotterdam een hoge vaccinatiegraad
is vastgesteld vanuit de medische systemen van Defensie. Van de bemanningsleden waarvan
geen vaccinatie geregistreerd is, kan niet met zekerheid worden vastgesteld of zij
wel of niet gevaccineerd zijn of genezen zijn van een Covid-19 infectie, omdat registratie
daarvan nog moet plaatsvinden of in enkele gevallen door militairen niet gewenst wordt.
Bovendien gaat personeel conform het Rijksoverheidsbeleid niet aan boord wanneer zij
Covid-19 gerelateerde klachten vertonen, tenzij, conform de Covid-19 maatregelen,
een negatieve PCR-test kan worden voorgelegd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat Defensie verantwoordelijk is voor de gezondheid van het personeel
en dat optreden nodig is om een uitbraak te voorkomen?

Antwoord 3

Defensie is verantwoordelijk voor de gezondheid van het personeel en stelt alles in
het werk om het personeel veilig en gezond te houden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de houding van de commandant onaanvaardbaar is en dat de bemanning
zo spoedig mogelijk getest moet worden?

Antwoord 4

Defensie volgt het Rijksoverheidsbeleid en maakt alleen bij operationele inzet of
voorbereiding op operationele inzet hierop een gemotiveerde uitzondering. Zr.Ms. Rotterdam
was varende in een oefening ter voorbereiding op operationele inzet. De medische zorg
voor de bemanning aan boord van een varend schip valt onder de verantwoordelijkheid
van de commandant en wordt uitgevoerd door het medische team aan boord. Het medische
team heeft de Covid-19 gerelateerde klachten continue gemonitord en hierover ruggenspraak
gehad met medische deskundigen in Nederland. Op basis van de vastgestelde zwaarte
van de Covid-19 gerelateerde klachten en het feit dat het schip varende was op volle
zee en daarmee vergelijkbaar is met een huishouden dat in quarantaine zit, was het
niet noodzakelijk om de voorbereiding op operationele inzet voortijdig af te breken.
Tijdens het havenbezoek, na de voorbereiding op de operationele inzet, is de quarantaine
zolang als medisch noodzakelijk voortgezet. Alleen mensen die negatief getest waren,
zijn van boord gegaan. Dit was in overeenstemming met de voorschriften van lokale
autoriteiten. Zie ook mijn antwoord bij vraag 6 over het beleid.

Vraag 5

Wat onderneemt u om dit alsnog te realiseren?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Wat is het beleid van Defensie omtrent Covid-19 besmettingen op schepen? Is de opstelling
van de commandant in lijn met het beleid van Defensie?

Antwoord 6

Defensie volgt het Rijksoverheidsbeleid en maakt alleen bij operationele inzet of
voorbereiding op operationele inzet hierop een gemotiveerde uitzondering. Het geldende
medische beleid, RIVM-adviezen, nationale en internationale regelgeving zijn hierin
leidend. De specifieke situatie wanneer een schip op volle zee is, wordt hierbij ook
in ogenschouw genomen. Immers, is men eenmaal aan boord, dan zit de bemanning in een
eigen bubbel. Uit de opgedane ervaring door de marine met Covid-19 is gebleken dat
wanneer het virus eenmaal aan boord is, testen, isolatie en bron- en contactonderzoek
de verspreiding onvoldoende kan beperken. Daarom kiest Defensie ervoor om, ook vanwege
de hoge vaccinatiegraad, niet standaard te testen, maar patiënten te behandelen op
basis van het daadwerkelijke ziektebeeld. Daarvoor beschikken de schepen over eigen
medische teams.

Vraag 7

Komt de bemanning van dit schip in aanraking met mensen buiten dit schip? Zo ja, wat
wordt er gedaan om te voorkomen dat de bemanning hen besmet?

Antwoord 7

De bemanning komt zeer beperkt in aanraking met mensen buiten het schip. Tijdens het
havenbezoek van Zr.Ms. Rotterdam heeft de commandant op basis van een aantal positieve
testuitslagen besloten de bemanning niet van boord te laten gaan en conform het Rijksoverheidsbeleid
de volledige bemanning in quarantaine te laten gaan. Hierbij houdt Defensie zich ook
aan de internationaal en lokaal geldende richtlijnen. Bij binnenkomst in Nederland
gelden de nationale richtlijnen eveneens onverkort. Immers bij binnenkomst is operationele
inzet of voorbereiding op operationele inzet niet meer van toepassing. Bij aankomst
is de bemanning dringend geadviseerd zich te laten testen en is de mogelijkheid zich
te laten testen ook aangeboden vanuit Defensie. Gezien regelgeving omtrent medisch
geheim is niet bekend hoeveel mensen van deze mogelijkheid gebruik gemaakt hebben.