Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over de werkdruk van gevangenispersoneel bij de Rijks Justitiële Jeugdinrichtingen

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 15 november 2021). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 388.

Vraag 1

Bent u bekend met signalen van capaciteitstekorten bij de Rijksjeugdinrichtingen?
Zo ja, hoe lang bent u hier al mee bekend?

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met de druk op de (personele) capaciteit. Ik heb 8 september jl.
gereageerd op VKC-vragen, waarbij uitgebreid is ingegaan op de personele bezetting.1 Ik gaf onder andere aan dat de huidige ervaren druk in de JJI’s onder meer verband
heeft met de hoge bezettingsgraad in de JJI’s. Met de opening van Horsterveen wil
ik bereiken dat de druk op de overige JJI’s vermindert.2

De inspecties hebben ook hun zorgen geuit, laatstelijk op 28 oktober jl. Dezelfde
dag heb ik richting uw Kamer gereageerd op deze signalen.3 Ik heb aangegeven dat ik de door de inspecties geuite zorgen deel. Aan de hand van
eerdere bevindingen van de inspecties heeft DJI direct maatregelen getroffen, maar
er is meer nodig. In de verdere beantwoording ga ik hier op in.

Vraag 2

Wat vindt u van de brief van FNV-DJI waarin wordt aangegeven dat de veiligheid van
het personeel steeds meer in het geding komt en de behandeling van de jeugdige gevangenen
hieronder lijdt? Trekt u zich dit aan?4

Antwoord 2

Ik trek mij dit uiteraard aan. Ik voel me verantwoordelijk voor de aan DJI toevertrouwde
jongeren en het personeel en heb daarom ook aanvullende maatregelen getroffen. De
FNV-DJI is kritisch op tijdelijke noodmaatregelen zoals de inzet van inhuurkrachten
en personeel van de Dienst Vervoer & Ondersteuning (DV&O). Ik wil onderstrepen dat
dit altijd gebeurt in combinatie met ervaren personeel. Dit is niet optimaal, maar
wel veilig en verantwoord voor deze tijdelijke situatie.

Vraag 3 en 5

Klopt het dat de commissie van toezicht bij Rijks Justitiële Jeugdinrichting (RJJI)
De Hunnerberg in Nijmegen onlangs aan de bel heeft getrokken en heeft gewaarschuwd
dat de situatie in De Hunnerberg aan het verslechteren is? Zo ja, welke acties heeft
u, dan wel Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), hierop genomen?

Klopt het dat personeelstekorten op dit moment worden opgevangen door inhuurkrachten
en mensen van de Dienst Vervoer en Ondersteuning? Zo nee, hoe worden de personeelstekorten
dan opgevangen?

Antwoord 3 en 5

Op 15 september jl. heeft de CvT van Rijks-JJI De Hunnerberg een brief gestuurd waarin
zorgen worden geuit over de situatie in de inrichting. Daarop zijn drie gesprekken
gevoerd door DJI met de CvT. Zelf heb ik inhoudelijk gereageerd bij brief van 27 september
jl. en aangegeven dat ik de zorgen deel.

Op 28 oktober jl. heb ik, naar aanleiding van de brief van de inspecties, uw Kamer
geïnformeerd over de volgende genomen korte termijn maatregelen:

• Extra capaciteit door tijdelijke opening van JJI Horsterveen;

• Extra ondersteunende personele capaciteit door de DV&O en ondersteuning voor de gedragswetenschappers
bij onder meer screening en schriftelijke rapportages voor alle JJI locaties;

• Bij uitval van personeel door bijvoorbeeld ziekte, worden gespecialiseerde uitzendkrachten
ingezet;

• Extra ondersteuning op het gebied van verzuimbegeleiding en re-integratie om verzuim
terug te dringen.

Voor de middellange termijn heb ik daarbij de volgende maatregelen aangekondigd:

• Van twee naar drie op een groep: op elke groep in de JJI’s wordt gedurende de dag
een extra groepsleider op mbo-niveau ingezet. Naar verwachting kunnen de eerste mbo
krachten begin 2022 starten;

• DJI voert een medewerkersonderzoek uit met de thema’s bevlogenheid, betrokkenheid,
werkdruk en veiligheid. De uitkomsten leveren een bijdrage voor gerichte vervolgstappen;

• Voor de lange termijn werkt DJI aan loopbaanpaden ten behoeve van een duurzame en
flexibele inzet van personeel;

• Tot slot brengt DJI de bonus voor het werven van een nieuwe collega onder de aandacht
om werving door medewerkers te stimuleren.

In de brief aan uw Kamer heb ik de maatregelen toegelicht.

Vraag 4

Klopt het dat niet in alle RJJI’s de wettelijk verplichte 77 uur gemeenschappelijke
activiteiten of verblijf in groepen geboden kan worden? Wat vindt u hiervan, zeker
ook in het licht van een succesvolle re-integratie van de gevangenen in de maatschappij?

Antwoord 4

Het klopt dat soms niet aan de wettelijke norm van minimaal 77 uur dagprogramma kan
worden voldaan. Dit vind ik uiteraard onwenselijk. Daarom treft DJI bovengenoemde
maatregelen om ervoor te zorgen dat de JJI’s zo spoedig mogelijk weer aan hun wettelijke
verplichting kunnen gaan voldoen.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoeveel personeel dat eerst bij ofwel justitiële jeugdinrichting (JJI)
Via Het Keerpunt dan wel JJI Het Poortje Juvaid werkte, na de sluiting van deze instellingen
is uitgestroomd bij DJI?

Antwoord 6

Nee. In tegenstelling tot de RJJI, die onder mijn beheer valt, heb ik geen inzicht
in het personeelsverloop van particuliere inrichtingen. In reactie op VKC-vragen van
8 september jl. van uw Kamer ben ik hier op ingegaan.5

Vraag 7

Wat heeft u de afgelopen jaren gedaan om meer personeel te werven voor specifiek de
jeugdgevangenissen? Kunt u uiteenzetten hoeveel fte in de (R)JJI’s en Kleinschalige
Voorzieningen (KV) werkzaam en inzetbaar was op 1 januari 2019 en hoeveel fte op dit
moment werkzaam en inzetbaar is in de (R)JJI’s en KV’s?

Antwoord 7

Werving is in een organisatie als DJI een continu proces. In een eerder gezonden brief
aan uw kamer van 5 maart jl. gaf ik onder meer aan dat binnen DJI een programma genaamd
«nieuw personeel» is gestart, waarbij actief wordt geworven voor nieuw personeel.6 Ook gaf ik aan dat het werving- en selectieproces efficiënter is ingericht, DJI meeloopdagen,
stages, en gastcollege’s organiseerde en een speciale recruiter voor Jeugd en Zorg
werd ingezet. Verder heb ik u toen geantwoord dat het vinden van goed gekwalificeerd
personeel een behoorlijke uitdaging is in de huidige arbeidsmarkt. Dit is helaas ongewijzigd.
De krapte op de arbeidsmarkt is groot, en raakt meer sectoren dan de JJI’s alleen.
Binnen de sectoren is vaak behoefte aan hetzelfde personeel, wat de uitdaging voor
DJI groter maakt. Met de maatregel extra groepsleiders op mbo-niveau te werven, wordt
het bereik voor werving vergroot.

Overzicht bezetting personeel Rijks-JJI’s

Jaar

Bezetting

2019

567

2020

606

2021 (tot op heden)1

596

X Noot

1

Exclusief locatie Horsterveen, deze inrichting is in ontwikkeling en wordt gefaseerd
in gebruik genomen.

In tegenstelling tot de RJJI heb ik geen inzicht in de bezetting van particuliere
inrichtingen, waaronder de KVJJ’s.

Vraag 8

Wat gaat u concreet doen om de situatie van jongeren én medewerkers in de RJJI’s te
verbeteren?

Antwoord 8

In het antwoord op vraag 3 en 5 benoem ik maatregelen die moeten bijdragen aan een
verbetering voor het personeel en de jongeren. Dit is ook nodig. Veiligheid in een
JJI staat voorop.

Met deze maatregelen wil ik bereiken dat DJI een aantrekkelijke werkgever blijft en
erin slaagt personeel aan zich te binden én te behouden.