Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Werner en Inge van Dijk over het bericht 'Fort uit Tachtigjarige Oorlog staat op instorten'

Antwoord van Minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), mede namens
de Minister van Defensie (ontvangen 10 november 2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2021–2022, nr. 321.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Fort uit Tachtigjarige Oorlog staat op instorten»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat Fort Crèvecoeur bij ’s-Hertogenbosch een voorbeeld is van een
historische plaats die het verhaal van onze geschiedenis vertelt?

Antwoord 2

Ja, die mening deel ik en dat is ook mede de reden dat dit fort is aangewezen als
Rijksmonument.

Vraag 3

Is het waar dat het fort is voorgedragen voor de Europese lijst van zeven meest bedreigde
erfgoedlocaties?

Antwoord 3

Ik heb inderdaad vernomen dat het fort door Erfgoedvereniging Bond Heemschut is voorgedragen
bij haar zustervereniging Europa Nostra, voor de Europese lijst van zeven meest bedreigde
erfgoedlocaties.

Vraag 4

Is het waar dat de gemeente ’s-Hertogenbosch en het Ministerie van Defensie met elkaar
overhoop liggen over het behoud van het fort?

Antwoord 4

Het Ministerie van Defensie en het Rijksvastgoedbedrijf hebben sinds een aantal jaren
contact met de gemeente ‘s-Hertogenbosch over het militaire object Fort Crèvecoeur.
Tevens hebben zij hierover contact met diverse andere partijen. Deze contacten hebben
geleid tot een aantal concrete ontwikkelingen, die ik verder toelicht in het antwoord
op vraag 6.

De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft kenbaar gemaakt ontevreden te zijn met het tempo
van het behoud en herstel van het fort (met name de kruithuizen) door het Rijk.

Vraag 5

Wat is de inhoud van de overeenkomst die in 2010 is gesloten om het rijksmonument
in stand te houden?

Antwoord 5

De doelstelling van de intentieovereenkomst uit 2010 is dat partijen zich inspannen
om te komen tot een duurzame samenwerking ten behoeve van het behoud, het herstel,
de ontwikkeling respectievelijk de verbetering van de cultuurhistorische, landschappelijke,
natuurwetenschappelijke en extensieve recreatieve waarden in en rondom het fort met
behoud van het militaire gebruik van het fort.

Vraag 6

Welke stappen zijn tot dusverre gezet in de uitvoering van deze overeenkomst?

Antwoord 6

Dankzij de samenwerking tussen het Ministerie van Defensie en de gemeente ’s-Hertogenbosch
zijn al diverse ontwikkelingen mogelijk gemaakt op Fort Crèvecoeur. Voorbeelden zijn
het verlenen van medewerking aan onderzoeken door de gemeente op het fort, rondleidingen
over het fort, het toestaan van medegebruik op het fort, kleinschalige waterverruiming
projecten en het beter toegankelijk maken van het binnenfort. Er bestaat ook een fietsroute
naar het binnenfort tot aan de kazemat en de kruithuizen.

Op verzoek van het Ministerie van Defensie heeft het Rijksvastgoedbedrijf in 2020
een inspectie uitgevoerd naar de bouwkundige conditie van de kruithuizen de kazemat
en de damsluizen van het Fort Crèvecoeur.

Begin juli van dit jaar heeft het Rijksvastgoedbedrijf een definitief advies gegeven
aan het Ministerie van Defensie om op korte termijn consoliderende en beschermende
maatregelen te treffen om verder verval te voorkomen in de aanloop naar constructief
herstel op basis van een restauratieplan. Met de resultaten van dit onderzoek en het
advies van het Rijksvastgoedbedrijf bereidt het Ministerie van Defensie momenteel
besluitvorming voor, rekening houdend met overige waarden, zoals natuurwaarden. Hierover
worden de betrokken partijen uiteraard geïnformeerd.

Vraag 7

Is het waar dat de gemeente geen bevoegdheid heeft om de eigenaar van het rijksmonument
te dwingen om maatregelen te nemen, omdat het een militair oefenterrein betreft?

Antwoord 7

Dat klopt. Het bevoegd gezag op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
ligt voor Fort Crèvecoeur om redenen van nationaal veiligheidsbelang bij de Minister
van Infrastructuur en Waterstaat.

Vraag 8

Welk bedrag is naar schatting gemoeid met de noodzakelijke werkzaamheden om instorting
van het fort te voorkomen?

Antwoord 8

Zoals gemeld in het antwoord op vraag 6 heeft het Rijksvastgoedbedrijf begin juli
van dit jaar een definitief advies gegeven aan het Ministerie van Defensie om op korte
termijn consoliderende en beschermende maatregelen te treffen om verder verval te
voorkomen in de aanloop naar constructief herstel op basis van een restauratieplan.
Met het advies van het Rijksvastgoedbedrijf bereidt het Ministerie van Defensie momenteel
besluitvorming voor, rekening houdend met overige waarden, zoals natuurwaarden. De
te verwachten kosten zijn vooralsnog commercieel vertrouwelijk.

Vraag 9

Bent u bereid om over het behoud van Fort Crèvecoeur in gesprek te gaan met het Ministerie
van Defensie en de gemeente ’s-Hertogenbosch?

Antwoord 9

Ik ben al in gesprek met deze partijen en zal dit gesprek vervolgen.