Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuiken en Nijboer over de plannen van het Ommelander Ziekenhuis Groningen om deel te willen nemen in een zonnepark

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius
(Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 9 november 2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2021–2022, nr. 364. Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 447.

Vraag 1

Bent u bekend met de plannen van het Ommelander Ziekenhuis Groningen (OZG) om deel
te willen nemen in een zonnepark?1

Antwoord 1

Naar aanleiding van het artikel en deze Kamervragen is contact opgenomen met OZG en
PowerField om meer informatie over het betreffende plan te verkrijgen. Het ziekenhuis
laat weten door projectontwikkelaar PowerField benaderd te zijn om de ontvangende
partij te zijn van een schenking ter waarde van € 20 miljoen indien het zonnepark
daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Het ziekenhuis investeert zelf niet in het zonneproject.
PowerField geeft aan dit aanbod te hebben gedaan om invulling te geven aan de verplichting
om opbrengsten van zonneparken deels terug te laten stromen naar de omgeving. De schenking
wordt alleen gedaan als het zonnepark daadwerkelijk tot stand komt. Er zou geen sprake
zijn van een al uitgewerkte juridische «deal».

Het ziekenhuis heeft tevens laten weten niet afhankelijk te zijn van deze schenking
en niet failliet te gaan als het zonnepark niet doorgaat. Wel zou de financiële bijdrage
volgens het ziekenhuis van grote betekenis kunnen zijn voor het meerjarenplan «Ommelander
op koers» dat medio 2020 in uitvoering is genomen om de duurzame financiële toekomst
van het ziekenhuis zeker te stellen.

Overigens is er geen sprake van een wettelijke verplichting om opbrengsten terug te
laten stromen naar de omgeving. Wel is er in het Klimaatakkoord een algemeen streven
voor 2030 vastgelegd van 50% lokaal eigendom bij projecten voor hernieuwbare elektriciteit
op land. Het lijkt erop dat PowerField deze schenking als een alternatieve invulling
beschouwt van dit algemeen streven.

Vraag 2

Vindt u het tot de taken van een ziekenhuis behoren om op welke manier dan ook financieel
betrokken te zijn bij het ontwikkelen van een zonnepark?

Antwoord 2

Het behoort niet tot de taken van een ziekenhuis om financieel betrokken te zijn bij
een te ontwikkelen zonnepark op gronden van derden. Iets anders is het zorgen voor
zonnepanelen op het eigen dak of eigen gronden direct grenzend aan het ziekenhuis
(zoals bijvoorbeeld boven het parkeerterrein). Dit wordt van Rijkswege ondersteund,
via de aanpak van verduurzaming maatschappelijk vastgoed.

Vraag 3

Deelt u de mening dat ziekenhuizen zorg moeten leveren en geen energieleverancier
moeten zijn?

Antwoord 3

Ja, het is uiteraard de primaire taak van ziekenhuizen om zorg te leveren. Daarbij
wel de volgende kanttekening. In het kader van de energietransitie (minder fossiele
en meer duurzame energie), de afspraken uit het klimaatakkoord Gebouwde Omgeving en
de Green Deal Duurzame Zorg voor een Gezonde Toekomst, beraden steeds meer ziekenhuizen
zich over hun huidige en toekomstige behoefte aan energie en levering daarvan. Het
zelf opwekken van hernieuwbare energie in of rond de eigen gebouwen, bijvoorbeeld
door middel van zonnepanelen, warmtepompen of technieken voor koude-en warmteopslag,
past daar bij. Daarbij kan zich de situatie voordoen dat in bepaalde perioden meer
energie wordt opgewekt dan het ziekenhuis zelf nodig heeft en de restenergie aan andere
partijen wordt geleverd. In het kader van de energietransitie waar Nederland voor
aan de lat staat is het kabinet niet tegen dit soort ontwikkelingen, zolang de primaire
taak van een zorgaanbieder hier niet onder lijdt.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er geen koehandel mag plaatsvinden in de zin dat alleen als
het zonnepark er komt, het ziekenhuis openblijft?

Antwoord 4

Ja. Zoals ook aangegeven in het antwoord op vraag 1 heeft het OZG laten weten niet
afhankelijk te zijn van deze schenking en niet failliet te gaan als het zonnepark
niet doorgaat.

Vraag 5

Deelt u de mening dat zonnepanelen zoveel mogelijk op daken geplaatst moeten worden
en niet in het open landschap? Wat vindt u van de plannen om een park van maar liefst
500 voetbalvelden in de prachtige Graanrepubliek te plaatsen? Bent u bereid zich hiertegen
uit te spreken?

Antwoord 5

Het is primair de verantwoordelijkheid van het lokale bevoegd gezag om een afweging
te maken met betrekking tot locatiekeuzes voor zonnepanelen. Wel heeft het Rijk een
voorkeursvolgorde voor zon-PV (fotovoltaïsche zonnepanelen) vastgelegd in de NOVI
(Nationale Omgevingsvisie) waarmee de voorkeur uitgaat naar meervoudig ruimtegebruik
zoals zon op daken om daarmee vruchtbare landbouwgronden en natuur zoveel mogelijk
te ontzien. Met de voorkeursvolgorde kan het lokaal bevoegde gezag mogelijkheden voor
het toepassen van zon-PV tegen elkaar afwegen op het moment dat men invulling wil
geven aan de regionale en lokale opgave voor hernieuwbare energie. Om die reden heeft
de voorkeursvolgorde zon een nadrukkelijke plaats in het proces van de Regionale Energiestrategieën
(RES). Deze voorkeursvolgorde houdt echter geen volgtijdelijkheid in. De verkenning
kan uitwijzen dat er ook zon-PV op gronden nodig zijn om de opgave te realiseren en
in dat geval kan worden begonnen met het gelijktijdig benutten van gekozen mogelijkheden
op veld en op dak.

Vraag 6

Bent u bereid het OZG financieel te steunen, zodat dit gloednieuwe ziekenhuis uit
de financiële gevarenzone komt?

Antwoord 6

Het kabinetsbeleid met betrekking tot zorgaanbieders in financiële problemen is uiteengezet
in de Kamerbrief «Doorontwikkeling beleid rond zorgaanbieders in financiële problemen»
van 11 oktober 20192. Dit beleid is gericht op continuïteit van zorg voor patiënten en cliënten. Zorgaanbieders
zijn zelf verantwoordelijk voor hun financiële bedrijfsvoering. Zorgverzekeraars hebben
zorgplicht. Als een aanbieder financiële problemen heeft moet hij in gesprek gaan
met de zorgverzekeraars en andere betrokkenen, zoals financiers, om een passende oplossing
zoeken. Betrokkenheid van het Ministerie van VWS is daarbij normaal gesproken niet
nodig en niet aan de orde.

Zoals ook aangegeven in het antwoord op vraag 1, heeft het OZG laten weten niet afhankelijk
te zijn van deze schenking en niet failliet te gaan als het zonnepark er niet komt.
Wel vinden er gesprekken plaats tussen het OZG en de zorgverzekeraars over het toekomstbestendig
maken van de bedrijfsvoering van het ziekenhuis. Uw Kamer is hier eerder over geïnformeerd3. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), die toezicht houdt op de zorgplicht van zorgverzekeraars,
heeft mij desgevraagd laten weten dat deze gesprekken constructief verlopen.

Vraag 7

Snapt u dat de terugkomende berichten over financiële zorgen leiden tot zorgen bij
personeel en inwoners in Oost-Groningen, temeer daar de aanrijtijden nu al niet worden
gehaald? Bent u bereid te garanderen dat het OZG niet sluit?

Antwoord 7

Uiteraard begrijpt het kabinet dat berichten over financiële problemen bij een ziekenhuis
leiden tot zorgen bij personeel en inwoners. Zoals ook in de antwoorden op de vorige
vragen aangegeven is er bij het OZG echter geen sprake van een dreigend faillissement.
In algemene zin kunnen wij nooit garanderen dat een individueel ziekenhuis voor altijd
in zijn huidige vorm blijft bestaan. Wat we wel kunnen garanderen, is dat er altijd
genoeg kwalitatief goede en bereikbare zorg beschikbaar is voor de inwoners van Oost-Groningen.