Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Ephraim over de demonstratie van 50 Waddenzee-, Noordzee- en IJsselmeerkotters op 14 augustus op de Waddenzee

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 17 september
2021).

Vraag 1

Is het bij u bekend dat vissers van de Noordzee, Waddenzee en het IJsselmeer accuut
in hun voortbestaan worden bedreigd omdat de ruimte om te vissen te klein aan het
worden is?

Antwoord 1

Het is mij bekend dat het ruimtegebruik op de Noordzee, Waddenzee en het IJsselmeer
verandert. De drie verschillende gebieden zijn echter niet vergelijkbaar met elkaar.

Voor het veranderende ruimtegebruik op de Noordzee, en de drie transities (voedsel,
energie en natuur) op de Noordzee, zijn afspraken gemaakt in het Noordzeeakkoord.
Deze transities zorgen ervoor dat de huidige vloot zich in aard en omvang zal moeten
aanpassen aan de toekomstige situatie. Ik zet mij met de Kottervisie in om de vissers
in deze transitie te ondersteunen. Voor de garnalenvisserij, die onder andere actief
is op de Waddenzee, werk ik aan een Garnalenvisie om deze vissers te ondersteunen
in de uitdagingen waar zij mee geconfronteerd worden. De IJsselmeervisserij staat
voor een transitie naar een duurzame visserijsector, waarbij de ontwikkeling van visserij
en het verbeteren van het ecologische systeem in evenwicht zijn gebracht.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat de vissers van hun visgronden worden verdreven, doordat
er steeds nieuwe natuurgebieden worden aangewezen op de Noord- en Waddenzee waar niet
gevist mag worden? Deelt u de mening dat dat bovenop de visgronden die opgeofferd
worden aan steeds meer windparken op zee, ervoor zorgt dat de vissers worden verdreven?
Kunt u dit toelichten?

Antwoord 2

Om te voldoen aan de eisen van de Europese verplichtingen die voortvloeien uit de
Vogelrichtlijn, Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie worden nieuwe
natuurgebieden aangewezen en de benodigde instandhoudingsmaatregelen getroffen. Daarnaast
worden er windparken op zee gerealiseerd om te voldoen aan de 49% emissiereductiedoelstelling
zoals vastgesteld in het Klimaatakkoord en voorbereidend op de 55% Europese emissiereductiedoelstelling.
Deze ontwikkelingen passen bij de natuur- en energietransitie zoals opgenomen in het
Noordzeeakkoord. Voor de natuurgebieden geldt dat de relevante vistechnieken worden
beperkt om de instandhoudingsdoelen te behalen. In de geplande windparken wordt de
sleepnetvisserij niet toegestaan in verband met de nautische veiligheid in het windpark
(onderhoud en continuïteit van de energieproductie). Ik zet mij in om zowel in de
natuurgebieden als in de windparken maatwerk te realiseren voor vismethoden die passen
in de nieuwe situatie. Dit doe ik bijvoorbeeld door experimenten toe te staan in windparken
en door te onderzoeken in welke mate vistechnieken effect hebben op de instandhouding
van de natuurwaarden.

Vraag 3

Wat gaat u doen om de vissers, die door het Coronajaar 2020 al zo zwaar zijn getroffen,
te helpen? Kunt u dit toelichten?

Antwoord 3

In het Coronajaar 2020 zijn noodmaatregelen specifiek voor de visserij opgetuigd om
de sector in deze moeilijke fase te ondersteunen. Dat waren een stilligregeling, een
tegemoetkoming voor kleinschalige kust- en binnenvisserij en een borgstellingsregeling
voor visserij en aquacultuurondernemers. Die laatste staat nog open tot 31 december
van dit jaar.

Vanwege de afspraken in de Handels- en Samenwerkingsovereenkomst (HSO) met het Verenigd
Koninkrijk verliest de Nederlandse vloot een aandeel van zijn quotum. Om de gevolgen
hiervan te ondervangen heeft de Europese Unie middelen beschikbaar gesteld via de
Brexit Adjustment Reserve. Om de balans tussen vangstmogelijkheden en vangstcapaciteit
structureel te herstellen werk ik een saneringsregeling uit. Voor de visserij werk
ik twee overbruggingsmaatregelen uit: een stilligregeling en een liquiditeitsregeling,
om tegemoet te komen aan omzetverlies in het eerste kwartaal van 2021. Hierover ben
ik in gesprek met de visserijsector en de Europese Commissie. De Commissie moet vanwege
staatssteunaspecten toestemming verlenen alvorens deze regelingen in werking kunnen
treden. Over de benutting van de visserijmiddelen uit de BAR heb ik uw Kamer bij brief
van d.d. 28 juni 20211 geïnformeerd.

Vraag 4 en 5

Bent u het eens met de stelling dat vissers op een normale en gezonde manier hun bedrijf
moeten kunnen runnen? Zo ja, hoe gaat u hen daarbij helpen om de regelzucht te verminderen
en vissers voldoende ondernemersruimte te geven, zodat het voor hen geen einde verhaal
wordt? Kunt u dit toelichten?

Hoe gaat u de vissers toekomstperspectief geven? Kunt u dit toelichten?

Antwoord 4 en 5

Met de afspraken in het Noordzeeakkoord, Kottervisie en de nader uit te werken Garnalenvisie
werk ik aan het toekomstperspectief van de vissers. Innovatie, sanering en efficiënt
meervoudig ruimtegebruik zijn hierin belangrijke pijlers. Vanuit de Kottervisie ligt
de focus op de ontwikkeling van een zero-impact-kotter. Daarnaast zet ik in op het
mogelijk maken van kleinschalige duurzame visserij die (ook) toelaatbaar is binnen
windparken.

Zoals onder vraag 2 toegelicht zet ik mij in op maatwerk in die gebieden waar beperkingen
gelden voor de visserij om zo ruimte te bieden aan vissers die past binnen de in deze
gebieden geldende kaders.