Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Segers en Bisschop over invoer van producten uit de Westelijke Sahara via Marokko naar de EU

Antwoord van Minister Kaag (Buitenlandse Zaken) en Minister Van Ark (Medische Zorg)
(ontvangen 16 juli 2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021,
nr. 3050.

Vraag 1

Kunt aangeven waarom het Israël Producten Centrum uit Nijkerk is beboet voor de etikettering
van hun wijn uit de Westelijke Jordaanoever? Kunt u aangeven waarom de manier waarop
zij de herkomst van het product omschrijven niet in overeenstemming is met geldende
regels en voorschriften?1

Antwoord 1

Aan het Israël Producten Centrum is door de NVWA, na herinspectie in juli 2020, een
bestuurlijke boete opgelegd omdat het wijn verhandelde met de aanduiding «Afkomstig
uit een Israëlisch dorp in Judea en Samaria». Deze aanduiding moet worden beschouwd
als misleidende voedselinformatie in de zin van artikel 7, lid 1, onder a van de Voedselinformatieverordening,
Verordening 1169/2011, omdat deze aanduiding verhult dat de wijnen afkomstig zijn
uit een in strijd met het internationaal recht gevestigde Israëlische nederzetting,
in de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Daardoor ontstaat ten onrechte
de indruk dat de wijnen afkomstig zijn uit een plaats in Israël binnen de internationaal
erkende grenzen van het land. De NVWA handelt hiermee overeenkomstig de uitspraak
van het Europees Hof van Justitie «dat op levensmiddelen die afkomstig zijn uit een
door de Staat Israël bezet gebied, niet alleen dit gebied maar tevens, wanneer die
levensmiddelen afkomstig zijn uit een plaats die of een geheel van plaatsen dat een
Israëlische nederzetting binnen dat gebied vormt, deze herkomst moet worden vermeld.»2

Vraag 2

Is het eerder voorgekomen dat een bedrijf is beboet voor een verkeerde omschrijving
van de herkomst van een product? Zo ja, kunt u deze gevallen omschrijven?

Antwoord 2

Het komt zeer incidenteel voor dat een bedrijf wordt beboet voor een verkeerde omschrijving
van de herkomst van een product. Zo heeft de NVWA in 2016 een boete aan een bedrijf
opgelegd omdat de indruk werd gewekt dat een product (gerookte forelfilet) in Nederland
was geproduceerd, terwijl dat in Turkije was gebeurd.

Vraag 3

Voor welke gebieden met een betwistte of bezette status in de wereld gelden de regels
en voorschriften op grond waarvan het Israël Producten Centrum nu beboet is? Gelden
deze bijvoorbeeld ook voor producten afkomstig uit het door Turkije bezette deel van
Cyprus die mogelijk via Turkije ingevoerd worden? Gelden deze bijvoorbeeld ook voor
producten afkomstig uit de Krim die mogelijk via Rusland ingevoerd worden? Kunt u
een uitputtend overzicht geven van alle bezette gebieden waarvoor deze regels en voorschriften
van toepassing zijn?

Antwoord 3

De EU-wetgeving met betrekking tot etikettering van levensmiddelen, en in het bijzonder
de juiste en niet-misleidende herkomstaanduiding is algemeen van toepassing, ongeacht
het land of gebied waar het product vandaan komt. Er is dan ook geen sprake van ongelijke
behandeling van Israël en de door Israël bezette gebieden. Indien een consument meent
– of een vermoeden heeft – dat de herkomstaanduiding op een product verkeerd is, kan
hij of zij een klacht indienen bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
Daar is geen beperking op voor welk land of gebied dan ook, dus deze gelden ook voor
producten afkomstig uit de in deze vraag genoemde gebieden (zie ook de Kamerbrief
van 26 november 2019, kamerstuk 23 432, nr. 475). Overigens merkt het kabinet op dat ten aanzien van bepaalde gebieden, zoals de
Krim, specifieke EU-maatregelen van kracht zijn, waaronder een importverbod van goederen.

Een overzicht zoals gevraagd bestaat niet. Zie ook de beantwoording van de feitelijke
vragen van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken over de brief van de Minister
van Buitenlandse Zaken inzake Reactie op de motie van het lid Ten Broeke, over richtsnoeren
voor een etiketteringsbeleid voor de herkomst van producten, van 17 maart 2016, kamerstuk
23 432 nr. 419).

Vraag 4

Kunt u een document verstrekken met daarin de gegevens over de uitvoer van producten
die van oorsprong uit de Westelijke Sahara komen, zoals onderdeel is van de overeengekomen
informatie-uitwisseling tussen de EU en Marokko?3 Kunt u deze gegevens specificeren voor die producten die in Nederland zijn ingevoerd?

Antwoord 4

In het kader van het Associatie Akkoord met de EU, heeft Marokko in 2019 een database
opgesteld met informatie over export vanuit de gebieden die onder de geografische
reikwijdte van het Associatie Akkoord vallen, waaronder de Westelijke Sahara, naar
de EU lidstaten. Zie de tabellen onderaan het document voor de beschikbare informatie.
Voor het opstellen van deze tabellen is de geografische benadering van de Europese
Commissie overgenomen uit het rapport over de voordelen van preferentiële exporttarieven voor inwoners van de Westelijke
Sahara (p. 7).

Vraag 5

Hoe zouden dergelijke producten geëtiketteerd moeten worden?

Antwoord 5

Voor de wijze waarop de herkomst van producten uit de Westelijke Sahara moeten worden
aangeduid verwijst het Kabinet naar de antwoorden op Kamervragen van het lid van Bommel,
Aanhangsel van de Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 2791 d.d. 10 juni 2016.

Vraag 6

Kunt u dergelijke gegevens ook overleggen over de overige gebieden waar vraag 3 op
doelt?

Antwoord 6

Zie ook het antwoord op vraag 3: een overzicht van gebieden zoals gevraagd in vraag
3 bestaat niet. Het is derhalve niet mogelijk dergelijke gegevens te overleggen.

Vraag 7

Welke gevolgen hebben de aangenomen moties-Voordewind c.s.4 en Bisschop-Van der Plas5 voor het handhavingsbeleid van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
op dit punt?

Antwoord 7

Het kabinet is van mening dat het interventiebeleid op een objectieve manier moet
worden toegepast, om de onafhankelijkheid van de handhaving te kunnen blijven garanderen.
De motie Bisschop-Van der Plas roept op tot gelijke behandeling van gelijke gevallen.
De verplichting tot juiste en niet-misleidende herkomstaanduiding is algemeen van
toepassing, ongeacht het land of gebied waar het product vandaan komt. Indien een
consument meent dat de herkomstaanduiding op een product verkeerd is, ongeacht uit
welk land of gebied het afkomstig is, kan hij of zij een klacht indienen bij de Voedsel-
en Warenautoriteit NVWA. Voor de uitvoering van de motie Voordewind verwijst het kabinet
u naar de Kamerbrief daaromtrent (Kamerbrief van 26 november 2019, met kenmerk 23 432, nr. 475).

Tabellen behorende bij vraag 4

Tabel 1: Export naar NL 2019

Regio

Product

Hoeveelheid (in ton)

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

CALAMARS NON VIVANTS FRAIS OU REFRIGERES

2,250

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

HUILES DE POISSONS

6163,040

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

SARDINES ENTIERES A LA SAUCE TOMATES

71,500

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

SEICHES SEPIOLES ET ENCORNETS CONGELES

24,000

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

HARICOTS DECOUPES

2,235

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES ENTIERES A L HUILE PIMENTEES

11,994

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES ENTIERES A L HUILE VEGETALE

8,000

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

TOMATE FRAICHE

1104,572

Tabel 2: Export naar NL 2020

Regio

Product

Hoeveelheid (in ton)

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

HUILES DE POISSONS

6210,5

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

POULPES OU PIEUVRES CONGELES

40,016

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

SARDINES ENTIERES A L HUILE ET A LA TOMATES

270,050

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

SARDINES ENTIERES A LA SAUCE TOMATES

60,000

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

FILETS D ANCHOIS ALLONGES A L HUILE VEGETALE

8,000

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

HUILES DE POISSONS

613,620

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

POULPES OU PIEUVRES CONGELES

25,072

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES ENTIERES A L HUILE PIMENTEES

12,000

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES ENTIERES A L HUILE VEGETALE

20,312

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES ENTIERES A L HUILE VEGETALE ET PIMENT

20,312

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES SANS PEAU SANS ARETES A L HUILE D OLIVE

54,432

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SEICHES SEPIOLES ET ENCORNETS CONGELES

24,200

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

TOMATE FRAICHE

667,374

Tabel 3: Export naar NL 20211

Regio

Product

Hoeveelheid (in ton)

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

FILETS DE SARDINES A L HUILE D OLIVE

15,036

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

HUILES DE POISSONS

2506,140

LAAYOUNE-SAKIA EL HAMRA

POULPES OU PIEUVRES CONGELES

10,000

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES SANS PEAU SANS ARETES A L HUILE D OLIVE

68,040

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES SANS PEAU SANS ARETES A L HUILE D OLIVE ET PIMENT

13,608

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

SARDINES SANS PEAU SANS ARETES A L HUILE D OLIVE PIMENTEES

13,608

DAKHLA-OUED ED-DAHAB

TOMATE FRAICHE

717,513

X Noot

1

De gegevens over 2021 beslaan enkele maanden, en zijn nog niet compleet.