Schriftelijke vragen : Ernstige misstanden bij ‘duurzame’ palmoliebedrijven in Liberia

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «De trieste oogst van de oliepalm»?1

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat bedrijven die lid zijn van de Roundtable on Sustainable Palm
Oil (RSPO) of financiering krijgen van de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO, in dit
geval palmolieplantages Golden Veroleum en Maryland Oil Palm Plantation (MOPP), systematisch
beschuldigd worden van ernstige mensenrechtenschendingen, arbeidsrechtenschendingen,
ontbossing en landroof? Herkent u dat vele mensenrechten- en milieuorganisaties de
realiteit bij de bedrijven sterk veroordelen? Waarom wel of niet? Wat bent u van plan
om aan deze misstanden te doen?

Vraag 3

Klopt het dat de RSPO heeft vastgesteld dat Golden Veroleum inderdaad palmolieplantages
heeft aangelegd op grond die al in gebruik was door lokale boeren, en tropisch regenwoud
heeft gekapt voor de aanleg van plantages? Hoe rijmt u dit met uw bewering dat RSPO-palmolie
duurzaam is?

Vraag 4

Klopt het dat Golden Veroleum de bewoners van Butaw (Liberia) een nieuwe school heeft
beloofd met pennen en schriften en volledige sanitaire voorzieningen? Klopt het dat
de school geen stromend water heeft, er geen pennen en schriften zijn en de leraren
sinds januari niet meer zijn betaald? Bent u het ermee eens dat de maatschappelijke
belofte van de RSPO niet kan zijn dat bedrijven de lokale bevolking erin luizen met
allerlei beloftes die ze niet nakomen? Wat doet de RSPO eraan om ervoor te zorgen
dat hun leden hun beloftes wel nakomen, in dit geval het betalen van de salarissen
en het leveren van pennen, schriften en sanitaire voorzieningen?

Vraag 5

Op welke manier bewerkstelligt de RSPO dat het land dat gestolen is door Golden Veroleum,
terug wordt gegeven aan de rechtmatige eigenaren?

Vraag 6

Hoeveel plantages hebben Golden Veroleum en moederbedrijf Golden Agri-Resources? Hoeveel
van deze plantages leveren RSPO-gecertificeerde palmolie?

Vraag 7

Wanneer kreeg de RSPO de eerste signalen van misstanden bij Golden Veroleum? Wat is
er sindsdien gedaan om deze mistanden op te lossen?

Vraag 8

Wat waren de bezwaren van de inwoners van Butaw en de betrokken NGO’s tegen de door
de RSPO aangewezen nieuwe bemiddelaar? Wanneer zal er een nieuwe bemiddelaar benoemd
worden?

Vraag 9

Welke beperkingen heeft de RSPO opgelegd aan de productie van palmolie door Golden
Veroleum nadat de aanklachten jegens deze plantage gegrond werden geacht, op het niet
mogen uitbreiden van de plantage na? Wordt productie onder de huidige erbarmelijke
omstandigheden gewoon voortgezet tot nadere orde?

Vraag 10

Waarom heeft de RSPO na jaren van misstanden op de plantage en wijdverbreide schade
aan de natuur het lidmaatschap van Golden Veroleum niet opgezegd?

Vraag 11

Klopt het dat Golden Agri-Resources leningen heeft ontvangen van de Rabobank en ABN
Amro? Bent u bereid om Rabobank en ABN Amro te wijzen op hun duurzaamheidsbelofte
en maatschappelijke plicht en erop aan te dringen om informatie over deze leningen
openbaar te maken?

Vraag 12

Wat vindt u ervan dat de MOPP land probeert af te pakken van aangrenzende kleine plantages
en de eigenaren van deze plantages intimideert? Wat vindt u van de beschreven werkomstandigheden
op de MOPP, waar arbeiders onbeschermd met pesticiden moeten werken en hun uren niet
krijgen uitbetaald als ze het quota niet halen? Past dit binnen de voorwaarden van
het FMO met betrekking tot Internationaal Maatschappeljk Verantwoord Ondernemen (IMVO)?

Vraag 13

Worden er op de plantages van MOPP pesticiden gebruikt die in Nederland verboden zijn?

Vraag 14

Klopt het dat het moederbedrijf van de MOPP, SIFCA, financiering heeft gekregen van
FMO? Om hoeveel financiering gaat dit? Welke vorm had de financiering? Hoeveel van
deze financiering is terechtgekomen bij de MOPP?

Vraag 15

Hoe kan het dat FMO deze financiering heeft toegezegd ondanks jarenlange kritiek van
NGO’s op de omstandigheden op de MOPP?

Vraag 16

Welke voorwaarden zijn er gesteld aan de financiering die SIFCA ontving van FMO? Is
er naar uw mening voldaan aan deze voorwaarden?

Vraag 17

Klopt het dat de MOPP ook lid wil worden van de RSPO? Loopt er al een toelatingsprocedure?
Zo ja, in welk stadium bevindt de procedure zich? Bent u bereid er bij de RSPO op
aan te dringen om de MOPP niet toe te laten? Waarom wel of niet?

Vraag 18

Is FMO inmiddels in gesprek getreden met de MOPP en Milieudefensie? Wat kwam er uit
deze gesprekken?

Vraag 19

Hoe kan het dat dit het zoveelste bedrijf is waar FMO roekeloos financiering aan verleent,
waarna er ernstige misstanden worden geconstateerd?

Vraag 20

Erkent u dat er klaarblijkelijk grote problemen zitten in de IMVO-analyses die door
FMO worden uitgevoerd alvorens het toezeggen van financiering? Kunt u deze vraag met
ja of nee beantwoorden, gevolgd door een toelichting?

Vraag 21

Past dit bij het aangescherpte IMVO-beleid voor staatsdeelnemingen dat in het jaarverslag
staatsdeelnemingen 2019 werd aangekondigd? Kunt u deze vraag met ja of nee beantwoorden,
gevolgd door een toelichting?

Vraag 22

Wat bedoelt FMO met de uitspraak dat «elk verhaal meerdere perspectieven heeft en
de realiteit soms anders is dan op papier»? Op welke manier hebben de misstanden bij
MOPP meerdere perspectieven volgens FMO? Bent u het eens met deze uitspraak?

Vraag 23

Hoelang geleden is het verbeterplan door SIFCA opgesteld? Waarom is er sindsdien zo
weinig van terecht gekomen? Welke sancties heeft SIFCA opgelegd gekregen voor het
tot nu toe niet voldoende uitvoeren van het verbeterplan?

Vraag 24

Waarop baseert FMO het vertrouwen dat het heeft dat SIFCA het verbeterplan nu wel
zal gaan implementeren?

Vraag 25

Deelt u de mening dat als het journalistieke werk van het FD de misstanden bij deze
palmolieplantages niet boven tafel had gekregen, de plantages dit soort praktijken
nog jarenlang ongestoord voort zouden kunnen zetten?

Vraag 26

Waarom heeft FMO de misstanden zelf niet opgemerkt? De hoeveelste zaak is dit waarbij
journalistiek speurwerk ervoor zorgt dat misstanden openbaar worden gemaakt, terwijl
FMO niks doorhad of niks communiceerde?

Vraag 27

Hoeveel van dit soort zaken moeten er nog volgen voordat het beleid bij FMO echt op
de schop gaat?

Vraag 28

Bent u het eens met de uitspraak van FMO dat «het verbeteren van omstandigheden in
landen zoals Liberia een zaak van de lange adem is»? Wat is uw advies aan de bewoners
van deze landen, wiens mensen- en arbeidsrechten en recht op een gezond leefmilieu
stelselmatig geschonden worden met financiering van de Nederlandse overheid? Moeten
zij die lange adem volgens u en FMO maar gewoon uitzitten?

Vraag 29

Waarom zorgt FMO er niet voor dat er vanaf het begin al toereikende en bindende hervormingsvoorwaarden
worden gesteld aan de financiering, met streng toezicht en handhavings- en monitoringsmechanismen,
zodat die adem niet zo lang hoeft te duren?

Vraag 30

Importeert Nederland ook palmolie dat van Golden Veroleum of de MOPP komt? Zo ja,
hoeveel?

Vraag 31

Wat is het aandeel van Nederland in de Liberiaanse export van palmolie?

Vraag 32

Klopt het dat u meermaals heeft beweerd dat 89% van de in Nederland verwerkte palmolie
duurzaam is omdat het RSPO-gecertificeerd is? Blijft u bij de bewering dat RSPO-gecertificeerde
palmolie duurzaam is? Zo ja, hoe verklaart u de beschuldigingen van landroof, ontbossing
en mensenrechtenschendingen aan het adres van RSPO-leden?

Vraag 33

Herinnert u zich dat u certificeringssystemen keer op keer verdedigde met de bewering
dat duurzaamheid op vrijwillige basis veel betere resultaten kan bereiken dan bindende
duurzaamheidsdoelstellingen? Gelooft u dit na de vele misstanden die in het afgelopen
jaren zijn geconstateerd bij bedrijven die lid zijn van onder andere de RSPO nog steeds?
Kunt u dit toelichten?

Vraag 34

Kunt u bevestigen dat alle staatsdeelnemingen, inclusief FMO, is gevraagd om drie
tot zes concrete doelstellingen te formuleren op het gebied van de thema’s mensenrechten,
veilige werkomgeving, klimaat en milieu en financiële transparantie en anti-corruptie,
zoals aangekondigd in het jaarverslag staatsdeelnemingen 2019?

Vraag 35

Hoe kan het dat in het jaarverslag staatsdeelnemingen 2020 vinkjes staan bij alle
internationale richtlijnen (de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen,
UN Global Compact, UN Guiding Principles on Business and Human Rights, Corporate Governance
Code, Transparantie-benchmark, GRI-standaard, en UN Guiding Principles Reporting Framework)
terwijl FMO grove schendingen van basisrechten mede mogelijk maakt, wat o.a. besproken
is tijdens het AO Staatsdeelnemingen van 2 februari 2021?

Vraag 36

Vindt u het logisch dat FMO in het jaarverslag staatsdeelnemingen 2020 een vinkje
krijgt voor UN Global Compact, wat een wereldwijd duurzaamheidsinitiatief is dat oproept
om strategieën en activiteiten af te stemmen op wereldwijde principes voor mensenrechten,
arbeid, milieu en anti-corruptie, terwijl in dit jaarverslag ook staat dat FMO geen
officiële deelnemer is van het UN Global Compact? Kunt u antwoorden met ja of nee,
gevolgd door een toelichting?

Vraag 37

Hoe kan het dat in het jaarverslag staatsdeelnemingen 2020 deze conclusie wordt getrokken
over FMO: «Ten aanzien van haar diensten en producten onderschrijft en handelt FMO
naar internationaal geaccepteerde conventies, principes en standaarden voor impact
en risicomanagement met betrekking tot milieu, maatschap­pij en bestuur («ESG»)»,
terwijl FMO grove misstanden op palmolieplantages mede mogelijk maakt?

Vraag 38

Klopt het dat FMO zichzelf maar drie duurzame ontwikkelingsdoelen heeft gesteld, namelijk
fatsoenlijke banen en economische groei (SDG 8), minder ongelijkheid (SDG 10) en klimaatverandering
aanpakken (SDG 13)?

Vraag 39

Bent u het ermee eens dat het mede-financieren van palmolieplantages waar basisrechten
worden geschonden en er sprake is van ernstige schade aan de natuur een groot terugkerend
probleem is van FMO? Kunt u deze vraag beantwoorden met ja of nee, gevolgd door een
toelichting?

Vraag 40

Hoe kan het dat er in het jaarverslag staatsdeelnemingen 2020, niet gereflecteerd
wordt op de doelen t.a.v. ernstige misstanden op palmolieplantages?

Vraag 41

Bent u het ermee eens dat er op deze manier geen volledig beeld ontstaat van het IMVO-gedrag
van FMO? Kunt u reageren met ja of nee, gevolgd door een toelichting?

Vraag 42

Heeft FMO zichzelf wel doelen gesteld op dit gebied? Zo ja, welke en waarom is er
niet op gereflecteerd in het jaarverslag staatsdeelnemingen 2020? Zo nee, waarom niet?

Vraag 43

Bent u van mening dat het acceptabel is om deze misstanden op dit gebied te negeren?
Kunt u reageren met ja of nee, gevolgd door een toelichting?

Vraag 44

Indien u van mening bent dat dat deze misstanden niet genegeerd zouden mogen worden,
bent u dan ook van mening dat FMO zichzelf doelen zou moeten stellen op dit gebied?
Kunt u reageren met ja of nee, gevolgd door een toelichting?