Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte en Hagen over het Duitse vliegverbod voor Portugal en Rusland

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat), mede
namens Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 7 juli 2021).

Vraag 1

Kent u het bericht «COVID: Germany restricts travel to Russia, Portugal»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is er contact geweest met Nederland voordat de Duitse regering besloot tot het instellen
van een vlieg- en reisverbod voor Portugal en Rusland? Zo ja, heeft Duitsland de overwegingen
gedeeld die hebben geleid tot het instellen van deze reisbeperking?

Antwoord 2

Voor zover bekend heeft de Duitse regering geen contact gezocht met Nederland voor
het instellen van een vlieg- en reisverbod voor Portugal en Rusland.

Vraag 3

Klopt het dat Nederland momenteel (26 juni) voor het grootste deel van Portugal (m.u.v.
regio Lissabon) een geel reisadvies heeft en bij terugkeer in Nederland dus geen negatieve
coronatest nodig is?

Antwoord 3

Ja. De reisadviezen worden bepaald op basis van de wekelijkse adviezen van het RIVM
en informatie van Nederlandse ambassades. Het RIVM baseert zich hierbij mede op de
informatie van het ECDC, maar ook op eigen informatie over bijvoorbeeld het aantal
reizigers dat besmet uit een land is teruggekeerd. Het RIVM concludeert vooralsnog
dat het grootste gedeelte van Portugal geen hoogrisicogebied is, waardoor het reisadvies
momenteel geel is. Voor de regio Lissabon heeft het RIVM het advies gegeven dit gebied
als hoogrisicogebied aan te wijzen, waardoor het reisadvies momenteel oranje is. Vanaf
1 juli geldt dan dat men bij terugkeer uit een hoogrisicogebied naar Nederland een
test-, vaccinatie- of herstelbewijs moet hebben. Het RIVM monitort de situatie in
Portugal nauwgezet en indien hiertoe aanleiding is kan het RIVM gevraagd en ongevraagd,
ook tussentijds, adviseren de risicoaanduiding aan te passen. Indien de risicoaanduiding
wordt aangepast kan dit ook gevolgen hebben voor het reisadvies.

Vraag 4

Deelt u de mening van de vragenstellers dat Duitsland (met zowel vliegverbod, negatieve
testplicht én verplichte quarantaine) en Nederland (geen van deze drie regels) hiermee
totaal verschillend reisbeleid hebben voor Portugal?

Antwoord 4

Het is een feitelijke constatering dat er verschillen zijn.

Vraag 5

Herinnert u zich de volgende passage in de Kamerbrief van vorige week, waarin u verwijst
naar het OMT-advies: «Het is van groot belang voor de volksgezondheid om eventuele vliegverboden en andere
maatregelen rondom reizen in Europees verband af te stemmen, om te voorkomen dat via
landen met een minder stringent beleid risico’s op introductie van nieuwe varianten
ontstaan.»? Zo ja, hoe beoordeelt u de huidige situatie ten aanzien van reisbeperkingen in
het licht van dit advies?

Antwoord 5

Het is uit het oogpunt van dit OMT-advies wenselijk om verschillen in reisbeleid tussen
EU-landen zoveel mogelijk te beperken. Daarom zijn in Europees verband afspraken gemaakt
over inreisregels. Deze zijn vastgelegd in zogenoemde Raadsaanbevelingen. Nederland
volgt deze aanbevelingen zoveel mogelijk bij het vaststellen van inreisregels en reisadviezen.
Het reisadvies voor Portugal is in lijn met de Europese Raadsaanbevelingen tot stand
gekomen en naar aanleiding van het RIVM-advies vastgesteld, waarbij onder andere de
virusincidentie in Portugal doorslaggevend is. Op basis van het advies was het mogelijk
om het reisadvies aan te passen naar een geel reisadvies, met uitzondering van de
regio Lissabon.

Vraag 6

Deelt u de indruk van de vragenstellers dat de Duitse reisbeperking een stuk minder
effectief is nu alle EU-burgers zonder coronatest van Portugal via Schiphol naar Duitsland
kunnen reizen?

Antwoord 6

Het kabinet is van mening dat de Europese inreisbeperkingen het meest effectief zijn
als ze door alle lidstaten eenduidig worden ingevoerd. Met het oog op de gewenste
coördinatie heeft Nederland de Europese Raadsaanbevelingen geïmplementeerd. Het is
echter zo dat lidstaten de vrijheid hebben om hiervan af te wijken en bijvoorbeeld
reisbeperkingen in kunnen stellen voor landen waarvoor dat op grond van de Raadsaanbevelingen
niet wordt geadviseerd. Daarnaast bieden deze Raadsaanbevelingen de lidstaten ook
de vrijheid om voor oranje gebieden volgens de ECDC-kaart, zoals Portugal, al dan
niet extra maatregelen te treffen. Omdat we zien dat de incidentie in de regio Lissabon
de afgelopen weken snel gestegen is, heeft Nederland die regio ook als hoogrisico
aangemerkt en moet men een test-, vaccinatie- of herstelbewijs hebben als ze daarvandaan
naar Nederland reizen.

Vraag 7

Is er sprake van structureel overleg met onze buurlanden over het instellen van reisbeperkingen
deze zomer? Zo ja, hoe ziet dit overleg eruit? Zo nee, bent u bereid hier wel met
buurlanden afspraken over te maken?

Antwoord 7

Er is wekelijks overleg met de buurlanden over coronagerelateerde zaken. In de zogeheten
Taskforce Corona delen Nederland, België en de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen,
Nedersaksen en Rijnland-Palts informatie en signaleren knelpunten die in de grensregio's
spelen. In Beneluxverband vinden eveneens overleggen plaats ter afstemming en coördinatie
van maatregelen. Er wordt in deze fora en bilateraal op ambtelijk en bestuurlijk niveau
ook gesproken over het vrij verkeer van personen en over reisbeperkingen tussen de
betrokken landen. Deze fora zijn vanwege hun samenstelling niet geschikt om te spreken
over reisbeperkingen ten aanzien van derde landen. Nederland en zijn buurlanden nemen
daarnaast deel aan het (momenteel) wekelijkse EU-overleg in het kader van de geïntegreerde
regeling politieke crisisrespons van de Raad (IPCR) waar gesproken wordt over de coronasituatie
in verschillende landen en waar ook de genomen maatregelen van individuele lidstaten
ter sprake komen.

Vraag 8

Kunt u aangeven hoe snel Nederland inspeelt op zorgelijke virusvarianten, en wanneer
dit kan leiden tot het vragen van een Digital Corona Certificate als voorwaarde voor
inreizen in Nederland?

Antwoord 8

Gebieden met zorgelijke virusvarianten vallen in de categorie zeer hoogrisicogebieden
waarbij de uitzondering voor het inreizen met een vaccinatiebewijs niet geldt. Voor
deze gebieden zijn de quarantaineplicht en de testplicht (maximaal 24 uur oud bij
boarding) van kracht. Wekelijks adviseert het RIVM over de COVID-19 situatie in landen
binnen en buiten de EU. Op basis daarvan wordt de risicostatus van een land, bijbehorende
inreismaatregelen voor de verschillende landen en eventueel veranderingen daarin vastgesteld.
Daarnaast informeert het RIVM tussentijds als er een urgente situatie optreedt met
een zorgwekkende virusvariant. Als dit het geval is, kunnen er op zeer korte termijn
aanpassingen plaatsvinden in de risicostatus van een land en bijbehorende nieuwe maatregelen.
Daarnaast blijft ook het vliegverbod als noodmaatregel in de instrumentenkoffer, zoals
aangegeven bij de behandeling van het wetsvoorstel quarantaineplicht in uw Kamer.

Het Digitaal COVID-19 Certificaat is niet voorwaardelijk voor het inreizen naar Nederland,
maar is een instrument waarmee reizigers hun COVID-status kunnen aantonen. Daarbij
blijft het mogelijk dat reizigers hun COVID-status in papieren variant kunnen tonen,
bijvoorbeeld in de vorm van een negatieve testuitslag.

Vraag 9

Kunt u deze vragen elk afzonderlijk binnen 5 dagen beantwoorden?

Antwoord 9

De vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord, maar helaas is het niet gelukt om dit
binnen vijf dagen te verzorgen, vanwege de noodzakelijke afstemming.