Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Madlener en Kops over het artikel 'Vogels overleven vlucht langs nieuwe windmolens Tweede Maasvlakte gegarandeerd dankzij deze radar'

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat), mede
namens de Minister van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 21 juni 2021). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2665.

Alvorens de vragen hierna afzonderlijk te beantwoorden wil ik graag de verschillende
partijen en hun rollen in dit project aanduiden, wat kan bijdragen aan een beter begrip
van de antwoorden.

Vanuit de gezamenlijke ambitie van bestuurlijke partners om op de Tweede Maasvlakte
hernieuwbare energie op te wekken, heeft Rijkswaterstaat een contract voor inkoop
van groene stroom aanbesteed, waarbij de winnende partij Eneco via een opstalovereenkomst
een windpark op staatsgronden van de Tweede Maasvlakte mag ontwikkelen en voor een
bepaalde periode in eigendom mag hebben en exploiteren. Eneco is de houder van de
verschillende benodigde vergunningen, voert het plan uit en zal de windmolens exploiteren.
De gemeente Rotterdam is verantwoordelijk voor de ruimtelijke afwegingen in het kader
van het bestemmingsplan en de afgifte van de Omgevingsvergunning (afgegeven aan Eneco).
De provincie Zuid-Holland is bevoegd gezag voor het afgeven van een vergunning op
grond van de Wet natuurbescherming (aan Eneco). Zelf ben ik bevoegd gezag voor het
afgeven van een vergunning op grond van de Waterwet (aan Eneco). Rijkswaterstaat heeft
na de aanbesteding een overeenkomst afgesloten met Eneco voor de afname van de energie.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Vogels overleven vlucht langs nieuwe windmolens
Tweede Maasvlakte gegarandeerd dankzij deze radar»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Gelooft u zelf dat die radar gaat werken als er vogels of vleermuizen tegen de wieken
aan dreigen te vliegen? Gelooft u ook in sprookjes? Hoe groot moet een zwerm vogels
zijn om dit hele windturbinepark stil te leggen? Heeft u bewijs voor de effectiviteit
van dit radarsysteem en is er een milieueffectrapportage gedaan voor dit onzalige
plan?

Antwoord 2

De Wet natuurbescherming schrijft voor dat getoetst moet worden of door initiatieven,
zoals in dit geval het windmolenpark, de instandhouding van vogel- en vleermuizensoorten
niet in gevaar komt. Uit de effectbeoordeling voor het verkrijgen van de vergunning
en de ontheffing inzake de Wet natuurbescherming blijkt dat het initiatief leidt tot
minder dan 1% van de jaarlijkse natuurlijke sterfte bij alle vogel- en vleermuizensoorten,
die naar verwachting in aanvaring kunnen komen met de turbines van het nieuwe windpark.
Eneco gaat het radarsysteem voor het waarnemen van vogels en een apart systeem van
bat-detectors gebruiken om het verwachte aantal nog verder te reduceren. De effectiviteit
van het radarsysteem zal de komende jaren nader worden onderzocht. Daarbij zal worden
meegenomen bij welke aantallen vogels en vleermuizen de windturbines worden stil gezet.

Er is een uitgebreide milieueffectrapportage voor dit plan opgesteld. De resultaten
hiervan zijn meegenomen door de gemeente Rotterdam bij het maken van afwegingen ten
behoeve van goede ruimtelijke ordening.

Vraag 3

Bent u op de hoogte van de enorme betekenis van het betreffende Noordzeestrand van
de Tweede Maasvlakte voor inwoners van de regio Rotterdam? Vindt u het niet eeuwig
zonde dat dit prachtige strand waar zo veel mensen van genieten, totaal verpest wordt
door deze windturbines?

Antwoord 3

Bij de planvorming van de Tweede Maasvlakte is al uitgegaan van de mogelijkheid een
windpark te creëren in de kustlijn, mede omdat dit een goede windlocatie is. Daarom
heeft de gemeente Rotterdam in het in 2018 vastgestelde bestemmingsplan Maasvlakte
2 al rekening gehouden met de komst van het windpark. Tegelijkertijd is gekeken naar
meervoudig ruimtegebruik. Op de Tweede Maasvlakte is het mogelijk om beide belangen
te combineren.

Vraag 4

Bent u op de hoogte van de nationale en internationale faam van dit strand voor kitesurfers?
Zo ja, vindt u het niet ontzettend jammer dat dit verpest wordt door deze windturbines?

Antwoord 4

De gemeente Rotterdam is het bevoegde gezag om te bepalen waar en onder welke voorwaarden
kitesurfen wordt toegestaan. Wanneer negatieve effecten op beschermde natuurwaarden
niet op voorhand uitgesloten kunnen worden, is ook de provincie bevoegd gezag voor
de toetsing van de activiteit tegen de Wet natuurbescherming. Op basis van het Aanwijzingsbesluit
kitesurfen Maasvlakte 2 van 2012 is kitesurfen mogelijk op het strand van Maasvlakte
2. Op 19 januari 2021 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente
Rotterdam besloten dit aanwijzingsbesluit per 1 januari 2022 in te trekken. De gemeente
is in overleg met de Nederlandse Kitesurf Vereniging over een mogelijk geschikte kitesurflocatie
in de nabije omgeving. Ook is het voornemen om in de periode 1 oktober tot en met
31 mei kitesurfen mogelijk te blijven maken bij het intensieve (bad-)strand.

Vraag 5

Bent u ervan op de hoogte dat dit Noordzeestrand enorm belangrijk is voor (trek)vogels
en dat er diverse vogelrustgebieden en natuurgebieden in de buurt liggen? Zo ja, waarom
hecht u daar zo weinig waarde aan?

Antwoord 5

Uiteraard zijn alle betrokkenen bij dit project op de hoogte van de hoogwaardige natuur
in de omgeving van dit windpark alsmede de beschermingsregimes die daar gelden. Alle
betrokkenen hechten juist veel waarde aan de bescherming van vogels en vleermuizen.
De effecten van het windpark op natuur zijn uitvoerig getoetst in het kader van de
Wet natuurbescherming. Er is geen sprake is van significant negatieve effecten op
instandhoudingsdoelstellingen van nabije Natura 2000-gebieden dan wel wezenlijke effecten
op de staat van instandhouding van beschermde soorten. Voor details verwijzen wij
naar de uitgebreide Natuurtoets, de Passende beoordeling, de ontheffing en de vergunning
op grond van de Wet Natuurbescherming (zie voor de stukken: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2021-4696.html). In de ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming zijn in de voorschriften
mitigerende maatregelen opgenomen. Zo is onder meer een stilstandsvoorziening opgenomen
voor vleermuizen waarmee een aanvaringsreductie van 80% wordt bewerkstelligd. Daarnaast
zal het radarsysteem voor vogels geïnstalleerd worden en zal de werking ervan intensief
gemonitord worden.

Vraag 6

Bent u ervan op de hoogte dat dit Noordzeestrand bij de planvorming voor de Tweede
Maasvlakte juist bedoeld was ter compensatie voor de regiobewoners en de Rotterdammers?
Weet u dat tienduizenden mensen genieten van de rust en ruimte en de mogelijkheid
om lekker uit te waaien en kitesurfers te kijken? Vindt u het welzijn van de inwoners
niet belangrijk genoeg om te beschermen? Weet u dat een strandbezoek enorm ontstressend
kan werken, juist in ons veel te volle land? Wist u dat de Tweede Maasvlakte het best
bereikbare strand is van de regio Rijnmond?

Antwoord 6

In de m.e.r. die ten behoeve van het bestemmingsplan Maasvlakte 2 is opgesteld, zijn
de effecten van de windmolens op de strandrecreatie in beeld gebracht. Deze effecten
zijn meegenomen door de gemeente bij het maken van afwegingen ten behoeve van goede
ruimtelijke ordening. Met uitzondering van het kitesurfen kunnen alle vormen van huidige
recreatie doorgang blijven vinden. Zoals is aangegeven in het antwoord bij vraag 4,
is de gemeente Rotterdam in overleg met de Nederlandse Kitesurf Vereniging over een
mogelijk geschikte kitesurflocatie in de nabije omgeving.

Vraag 7

Bent u bereid om de plannen voor dit onzalige windturbinepark te heroverwegen en met
het gemeentebestuur van Rotterdam te zoeken naar alternatieven? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Zoals bij het antwoord op vraag 3 is aangegeven, is al bij de aanleg van de Tweede
Maasvlakte het voornemen uitgesproken om een windpark te creëren in de kustlijn, mede
omdat dit een goede windlocatie is. Daarom heeft de gemeente Rotterdam, met in acht
name van alle wettelijke vereisten, in het in 2018 vastgestelde bestemmingsplan Maasvlakte
2 al rekening gehouden met de komst van het windpark. Alle effecten van het bestemmingsplan,
waarin onder meer een windpark op de zeewering, zijn daarbij zorgvuldig in beeld gebracht
en afgewogen.

Vraag 8

Hoe vaak verwacht u dat deze windmolens stil komen te staan als gevolg van de overvliegende
vogels, en wat zijn hier de kosten van?

Antwoord 8

Eneco zal als eigenaar en exploitant van het Windpark, de komende jaren – op basis
van gerichte monitoringsinformatie – de noodzakelijke frequentie en duur van stilstand
bepalen. De kosten van de stilstand komen voor rekening van Eneco.

Vraag 9

Bent u ermee bekend dat windenergie voor slechts 1,7% voorziet in onze totale energiebehoefte?
En dat iedere aanpassing of uitvinding hiervoor weggegooid geld is en het veel beter
is om direct te stoppen met de bouw van subsidie slurpende windmolens?

Antwoord 9

Het aandeel windenergie binnen de Nederlandse energievoorziening stijgt. En de bouw
van windturbines past binnen de afspraken uit het Klimaatakkoord uit 2019 waarin afspraken
staan over hoe Nederland de komende decennia de transitie naar hernieuwbare energievoorziening
zal doormaken. Het windmolenpark op de Tweede Maasvlakte wordt zonder subsidie gerealiseerd
en geëxploiteerd.

Vraag 10

Bent u bekend met het bericht: «Molens in Zeeland staan stil voor vogels en dat kost
15.000 euro per maand»?2 Wat zijn de gevolgen hiervan voor de geplande windmolens op de Tweede Maasvlakte?

Antwoord 10

Met dit bericht ben ik bekend. Er zijn geen directe gevolgen voor de geplande windturbines
op de Tweede Maasvlakte.

Vraag 11

Bent u bekend met de uitspraken van Willem Bouten (onderzoeker aan de Universiteit
van Amsterdam): «Stroom gaat er aan de ene kant in en aan andere kant uit. Het kan
daarom zo zijn dat als je in de Eemshaven windmolens uitzet, in Italië het licht uit
kan gaan.»3 Hoe beoordeelt u deze uitspraken? En betekent dit dat door deze uitvinding ook het
licht in delen van Nederland uit kan gaan? Zo nee, hoe wordt dit dan ondervangen?

Antwoord 11

Ja, ik ben bekend met de uitspraak van de heer Bouten. De stilstand voorziening van
het windpark op de Tweede Maasvlakte zal voldoen aan de voorwaarden die Netbeheerder
Tennet daaraan stelt in verband met de netstabiliteit.