Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Wassenberg over ernstig gewonde varkens bij een exportverzamelplaats

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 31 mei
2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2245.

Vraag 1

Heeft u de beelden gezien die Eyes on Animals afgelopen week maakte van zeugen in
een vrachtwagen bij een exportverzamelplaats in Gelderland?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat een aantal van deze zeugen zeer ernstige verwondingen had, zoals
de zeug met een grote open wond op haar rug? Zo nee, waarom niet en waar blijkt dit
uit?

Antwoord 2

Afgaande op de beelden zoals aangeleverd door Eyes on Animals, is te constateren dat
tenminste één dier een duidelijke wond heeft. Dit lijkt een ernstige open wond te
zijn. Óf, en hoe ernstig andere dieren gewond zouden zijn geweest, is op basis van
deze beelden niet te beoordelen.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat alleen dieren die zijn geïdentificeerd en voldoen aan bepaalde
gezondheidsvoorwaarden volgens het «Handboek Verzamelcentrum evenhoevigen» van de
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) mogen worden toegelaten op een verzamelcentrum
en dat dit bij aankomst op het verzamelcentrum moet worden gecontroleerd?2

Antwoord 3

Ja. De controle op deze identificatie en gezondheidsvoorwaarden bij aankomst op het
verzamelcentrum is een verantwoordelijkheid van de exploitant van het verzamelcentrum,
die uitgevoerd dient te worden volgens het Handboek Verzamelcentrum evenhoevigen.
De exploitant moet dit vastleggen in het «in- en uitslagregister».

Vraag 4

Is het bij u bekend of deze controle bij de aangetroffen zeugen heeft plaatsgevonden?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, door wie en wat waren de bevindingen?

Antwoord 4

Nee. Er kon niet vastgesteld worden dat deze dieren zijn aangevoerd op het verzamelcentrum
en dus ook niet of deze dieren zijn aangeboden en gekeurd voor export.

Vraag 5

Is het bij u bekend wat de bestemming was van deze vrachtwagen en zouden deze zeugen
worden geëxporteerd naar een slachthuis in het buitenland?

Antwoord 5

Nee, dat is niet bekend.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat wanneer het betreffende transport een bestemming had in het
buitenland, de zeugen voor vertrek goedgekeurd hadden moeten worden door een NVWA-dierenarts
en is dat in dit geval ook gebeurd en zo ja, hoe beoordeelt u dit?

Antwoord 6

Ja, als dit transport een bestemming zou hebben gehad in het buitenland, zouden de
zeugen voor vertrek beoordeeld moeten worden door een NVWA-dierenarts. Voor zover
bekend zijn deze dieren niet voor exportcertificering aangeboden en gekeurd.

Vraag 7

Erkent u dat de zeugen in dermate slechte conditie waren dat zij ongeschikt waren
voor transport volgens de Transportverordening en dus niet naar een verzamelplaats
gebracht hadden mogen worden, laat staan geëxporteerd hadden mogen worden?3

Antwoord 7

Het dier dat in de beelden zichtbaar gewond is, had in deze conditie inderdaad niet
getransporteerd mogen worden, en dus ook niet naar een verzamelplaats of voor export.
Van de overige dieren is op basis van deze beelden geen uitspraak te doen.

Vraag 8

Kunt u verklaren waarom dit hier dan toch is gebeurd?

Antwoord 8

Nee, dit kan ik niet verklaren.

Vraag 9

Kunt u bevestigen dat de erkenning van deze verzamelplaats eerder om redenen van onder
andere dierenwelzijn door de NVWA tijdelijk is opgeschort?

Antwoord 9

Nee, de huidige erkenning van dit verzamelcentrum is verleend in 2014. Deze erkenning
van het verzamelcentrum is nog nooit tijdelijk opgeschort door de NVWA om redenen
van dierenwelzijn of vanwege andere redenen.

Vraag 10

Vormen deze nieuwe misstanden volgens u aanleiding om de erkenning van de verzamelplaats
opnieuw te schorsen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Nee. Het is door de NVWA niet vastgesteld dat deze dieren op het verzamelcentrum zijn
aangevoerd, de dieren konden niet geïdentificeerd worden op de beelden. Daarmee is
ook niet vastgesteld of het verzamelplaats de voorwaarden van de verlening van de
erkenning overtreden heeft.

Vraag 11

Kunt u bevestigen dat de NVWA heeft laten weten niet te willen handhaven op basis
van het overgedragen bewijsmateriaal door Eyes on Animals? Zo ja, hoe beoordeelt u
deze weigering van handhaving door de NVWA?

Antwoord 11

De NVWA kan alleen handhavend optreden wanneer een verdenking onderbouwd kan worden
door bewijzen. Er waren op de toegezonden beelden geen identificatienummers van de
varkens zichtbaar noch was er een kenteken zichtbaar van het vervoermiddel. Er kon
niet vastgesteld worden of de dieren daadwerkelijk gelost en daarmee aangevoerd zijn
op het verzamelplaats, genoemd in de melding. Wel heeft de NVWA bijkomende inspecties
uitgevoerd en nader onderzoek ingesteld, maar dit heeft geen bewijslast opgeleverd.

Vraag 12

Kunt u zich herinneren dat het bericht dat NVWA-dierenartsen tientallen keren per
jaar goedkeuring gaven voor de export van ernstig zieke en kreupele dieren voor u
nog aanleiding was om het 2Solve-onderzoek naar de tekortkomingen in het toezicht
bij de noordelijke slachthuizen uit te breiden naar het toezicht bij exportverzamelplaatsen?4

Antwoord 12

Naar aanleiding van berichten in de media over meldingen rondom mogelijke misstanden
op het gebied van dierenwelzijn bij export van vee naar België en Duitsland was een
vraag hierover toegevoegd aan het onderzoek naar de meldingen van misstanden bij de
noordelijke slachthuizen van 2Solve.

Vraag 13

Deelt u de mening dat deze constateringen uit de afgelopen jaren reden zijn om extra
alert te zijn op signalen van misstanden bij exportverzamelplaatsen? Zo nee, kunt
u dit toelichten?

Antwoord 13

De NVWA is alert op signalen van misstanden, ook bij verzamelplaatsen.

Vraag 14

Hoeveel diertransporten hebben plaatsgevonden in 2019 en 2020, hoeveel inspecties
zijn hierbij uitgevoerd en hoeveel van deze inspecties waren niet akkoord? Hoeveel
dierenwelzijnsovertredingen zijn er geconstateerd en hoeveel en welke maatregelen
zijn hiervoor opgelegd?

Antwoord 14

Het is niet bekend hoeveel diertransporten hebben plaatsgevonden in 2019 en 2020;
van nationale diertransporten wordt geen registratie bijgehouden.

In 2019 hebben 1750 inspecties plaatsgevonden op diertransporten, waarvan een deel
administratief is uitgevoerd. Bij deze inspecties waren 679 niet akkoord; bij 544
ervan zijn dierenwelzijnsovertredingen geconstateerd. De overtredingen m.b.t. dierenwelzijn
zijn als volgt afgedaan: 31 mondelinge waarschuwingen, 427 schriftelijke waarschuwingen,
64 rapporten van bevindingen die tot een bestuurlijke boete hebben geleid en 22 processen-verbaal.

De resultaten met betrekking tot 2020 zijn op dit moment nog niet geanalyseerd.

Vraag 15

Hoeveel meldingen zijn er in 2019 en 2020 gedaan door Duitse of Belgische instanties
over zieke en kreupele dieren die vanuit Nederland naar deze landen zijn geëxporteerd
en op welke wijze zijn deze meldingen opgevolgd?

Antwoord 15

Vanuit Duitsland zijn in 2019 en 2020 respectievelijk 43 en 40 meldingen binnengekomen.
Dit betrof respectievelijk 22 en 17 meldingen van «mishandeling of verwaarlozing».
Vanuit België zijn in 2019 en 2020 15 respectievelijk 13 meldingen binnengekomen.
Dit betrof respectievelijk 14 en 9 meldingen van «mishandeling of verwaarlozing dieren».

Alle meldingen worden geregistreerd en teruggekoppeld naar de betrokken teams en de
certificerende dierenartsen wordt gevraagd om een verklaring op te maken. Afhankelijk
van de melding worden deze ook doorgezet voor het opleggen van eventuele maatregelen
bij bedrijf van herkomst, organisator van transport, transporteur of chauffeur, indien
daar aanleiding en voldoende bewijs voor is.

Indien er een melding vanuit het buitenland komt dat het welzijn van de dieren bij
aankomst niet in orde is, betekent dit niet altijd dat de dieren niet transportwaardig
zijn bij exportcertificering voor het vertrek. De toestand van dieren kan verslechteren
tijdens het transport door allerlei oorzaken.

De bevindingen en eventuele opvolging wordt vervolgens teruggekoppeld naar de meldende
lidstaat. Deze meldingen zijn verder gebruikt voor het selecteren van verzamelcentra
voor intensiveren van het toezicht (onder andere 4-ogen principe). De meldingen zijn
daarnaast opgenomen in het dossier van vervoerder ter dossiervorming. In alle gevallen
zijn de meldingen, inclusief beeldmateriaal, gebruikt als intervisie voor de certificerende
dierenartsen om de uniformiteit van de beoordeling van transportwaardigheid te bevorderen.

Vraag 16

Erkent u dat het houden van dieren op zo’n manier dat er sprake is van diepe ingroei
door banden waardoor dieren het uitkrijsen van de pijn, onverantwoord is en deelt
u de mening dat hier een houdverbod op zijn plaats is voor de betreffende varkenshouder?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 16

De oorzaak van het letsel is op basis van de beelden niet vast te stellen.

Daarbij is, zoals reeds genoemd bij vraag 4, de identiteit van de dieren, en het bedrijf
van herkomst op basis van de beelden niet vast te stellen.

Vraag 17

Erkent u dat de conditie van de zeugen aanleiding vormt voor een bezoek aan het bedrijf
van herkomst? Zo ja, gaat u hier ook voor zorgdragen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 17

Het bedrijf van herkomst van de dieren op de beelden van Eyes on Animals is niet bekend,
en op basis van de beschikbare gegevens niet te achterhalen.

Vraag 18

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden binnen de gebruikelijke termijn?

Antwoord 18

Ik heb mij ingespannen de beantwoording binnen de gestelde termijn gereed te hebben.