Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paulusma en Paternotte over de berichtgeving dat arbeidsmigranten niet allemaal een vaccin krijgen en de maatschappelijke opvang voor ongedocumenteerden wordt afgebouwd

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 31 mei 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving dat arbeidsmigranten niet allemaal een vaccin krijgen
en de maatschappelijke opvang voor ongedocumenteerden en dak- en thuislozen wordt
afgebouwd?1, 2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u de berichtgeving dat zowel arbeidsmigranten als ongedocumenteerden
niet in de Basisregistratie Personen (hierna: BRP) staan en om die reden niet of niet
op de gebruikelijke wijze een uitnodiging krijgen voor vaccinatie?

Antwoord 2

Personen die niet in de BRP staan met hun correcte contact- en adresgegevens kunnen
niet op de gebruikelijke wijze een uitnodiging krijgen voor vaccinatie. Dat betekent
niet dat mensen geen vaccinatie kunnen krijgen. In mijn brief van 11 mei jl. aan uw
Kamer ben ik reeds op deze doelgroepen ingegaan.

Ik bestrijd de suggesties dat álle arbeidsmigranten niet in de BRP staan. Alle arbeidsmigranten
die in Nederland aan het werk zijn, staan in de BRP. Een deel van de totale groep
arbeidsmigranten staat ingeschreven op een Nederlands woonadres. Die groep krijgt
op de reguliere manier een uitnodiging in de brievenbus. Een ander deel van de (kort-verblijvende)
arbeidsmigranten staat niet ingeschreven op een Nederlands woonadres, waardoor zij
geen brief kunnen ontvangen. We zijn op dit moment bezig om die groep op een andere
manier te bereiken.

Vraag 3

Kunt u aangeven wanneer en hoe u samen met werkgeversorganisaties, uitzendbureaus
en de vakbonden de arbeidsmigranten alsnog wilt bereiken om hen te kunnen laten vaccineren?

Antwoord 3

Samen met het Ministerie van SZW en het RIVM ben ik reeds in gesprek met betrokken
maatschappelijke, werknemers- en werkgeversorganisaties, om ook het deel van de arbeidsmigranten
dat niet op de gebruikelijke wijze een uitnodiging kan krijgen, te kunnen informeren
en een vaccinatie aan te bieden.

Vraag 4

Gaat u voor ongedocumenteerden en dak- en thuislozen eveneens een oplossing zoeken
om hen te kunnen laten vaccineren? Zo niet, hoe wilt u het risico wegnemen dat het
virus kan blijven rondgaan in deze groep en er daardoor onnodig gezondheidsschade
wordt geleden en het risico van heropleving van het virus blijft bestaan?

Antwoord 4

Uiteraard wordt ook de groep ongedocumenteerden en dak- en thuislozen de mogelijkheid
om te vaccineren geboden. Het Ministerie van VWS heeft GGD-en verzocht – in samenwerking
met regionale partners zoals gemeenten, opvanginstellingen en straatdokters – een
regionaal uitvoeringsplan te maken voor de vaccinatie van dakloze mensen, mensen die
verblijven in de vrouwenopvang en ongedocumenteerde mensen. Omdat voor deze mensen
een uitnodiging via de reguliere route niet mogelijk is, vindt vaccinatie plaats op
locaties waar de doelgroep vindbaar is, zoals in inloophuizen en locaties van de maatschappelijke
opvang. Regio’s bepalen zelf vaccinatiemomenten waarop ze zo veel mogelijk mensen
kunnen bereiken. Inmiddels zijn de plannen in een vergevorderd stadium en is een aantal
GGD-regio’s al gestart met de vaccinatie van deze groepen. De overige GGD-regio’s
volgen zo snel mogelijk.

Vraag 5

Kunt u toelichten waarom u een richtlijn heeft gemaakt om de eerdere uitbreiding van
de maatschappelijke opvang af te bouwen nu het aantal gevaccineerden toeneemt? Erkent
u dat de besmettingen vooralsnog op hoog niveau blijven en de meeste gebruikers van
de opvang ook nog helemaal niet gevaccineerd zijn?

Antwoord 5

De Staatssecretaris van VWS heeft sinds het begin van de pandemie, via de richtlijn
«Opvang dak- en thuisloze mensen», gemeenten opgeroepen om, vanuit humanitaire overwegingen,
alle dak- en thuisloze mensen opvang te bieden zo lang sprake is van een landelijke
lockdown. Vanaf 19 mei is stap 2 van het openingsplan ingegaan. Dat betekent dat vanaf
deze datum de afbouwperiode van de noodopvang is ingegaan. De afbouwperiode duurt
twee weken; van 19 mei tot 2 juni. Het Rijk roept gemeenten op om in overleg met de
GGD regio de afbouw zoveel mogelijk aan te laten sluiten op het moment van vaccinatie.
Daarnaast kunnen mensen in de afbouwperiode geïnformeerd worden over de mogelijkheid
zich vanaf 24 mei te laten vaccineren. Ook na de sluiting van de noodopvang blijft
vaccinatie – op andere locaties – mogelijk voor deze doelgroep.

Het RIVM heeft eerder aangegeven dat het niet aannemelijk is dat er op straat een
groter risico is op verspreiding van COVID-19 onder dak- en thuisloze mensen dan in
de opvang. De opvang gedurende de lockdown vindt dan ook plaats op basis van humanitaire
overwegingen, omdat we dan van iedereen in Nederland vragen zo veel mogelijk thuis
te blijven.

Zie ook de beantwoording van Kamervragen van het lid Simons op dit onderwerp.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat er in diverse gemeenten al sinds 1 april geen nieuwe mensen
meer worden toegelaten in de noodopvang voor illegalen en Oost-Europeanen en deze
opvangcentra in mei geheel sluiten? Zo ja, om hoeveel gemeenten gaat het?

Antwoord 6

Ja dit kan ik bevestigen. Dit is ook conform de richtlijn d.d. 12 maart 2021 die is
gepubliceerd naar aanleiding van bestuurlijk overleg met de VNG en wethouders. Het
is niet bekend in hoeveel gemeenten zich na 1 april nog niet-rechthebbende dakloze
mensen hebben gemeld die geen toegang hebben gekregen tot de opvang. We monitoren
signalen op dit thema via het tweewekelijkse clusteroverleg met partijen uit het veld
en passen op basis daarvan de landelijke richtlijn indien nodig aan.

Vraag 7

Acht u de timing van de afbouw nog altijd passend, ook gelet op de problemen bij het
bereiken van deze groepen voor vaccinatie doordat zij (grotendeels) niet in de BRP
staan?

Antwoord 7

Ja, ik acht de timing voor de start van de afbouw van de noodopvang vanaf stap 2 nog
steeds passend. Op dit moment verkeren we niet meer in een landelijke lockdown waarbij
we iedereen oproepen om thuis te blijven en gelden de reguliere regels voor de maatschappelijke
opvang.

Voor de vaccinatiestrategie ten aanzien van deze doelgroep, zie vraag 4.

Vraag 8 en 9

Kunt u aangeven of, en zo ja, hoe lange afstandsgeliefden die hier langere tijd verblijven
in aanmerking kunnen komen voor vaccinatie?

Zijn er andere groepen dan de hierboven genoemden die wel langere tijd in Nederland
verblijven maar niet binnen het vaccinatieprogramma vallen? Zo ja, welke groepen zijn
dit en bent u van plan vaccinatie voor deze mensen te bevorderen?

Antwoord 8 en 9

Volgens de RIVM-richtlijn heeft iedereen die langer dan één maand in Nederland verblijft
recht op een vaccin. Voor afstandsgeliefden, maar ook voor personen die om een andere
reden (bijvoorbeeld gezondheid of familieomstandigheden) langer dan een maand in Nederland
verblijven geldt dus dat zij in aanmerking komen voor een vaccin. Omdat zij niet in
het BRP bij een gemeente staan ingeschreven, kunnen deze mensen vooralsnog echter
geen uitnodigingsbrief ontvangen. Samen met het RIVM, de GGD’en en het Ministerie
van Buitenlandse Zaken wordt hard gewerkt aan de uitvoering en communicatie van de
mogelijkheid tot vaccinatie voor deze groep, waarbij het Register Niet-Ingezetene
(RNI) zo veel als mogelijk benut zal worden. Zodra hier meer over bekend is, wordt
hierover via de website van de rijksoverheid, ambassades en relevante instanties gecommuniceerd.

Voor de groep mensen die hier momenteel langer verblijft en een Nederlands paspoort
en BSN heeft (bijvoorbeeld geëmigreerde Nederlanders), geldt dat zij zich ook zonder
uitnodiging voor vaccinatie kunnen melden met hun DigiD, zodra hun leeftijdscohort
aan de beurt is.

Vraag 10

Kunt u deze vragen ieder afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 10

Ja.