Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over onveiligheid onder buschauffeurs rondom Ter Apel

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 30 april
2021).

Vraag 1 en 2

Wat is uw oordeel over het artikel «Buschauffeurs Emmen-Ter Apel voelen zich onveilig
door veiligelanders» van 8 april 2021?1

Wat vindt u van de enquete van de FNV, waaruit blijkt dat negen op de tien buschauffeurs
zich onveilig voelt? Deelt u de mening dat dit volstrekt onacceptabel is?

Antwoord 1 en 2

De berichtgeving en de uitkomst van de enquête dat het overgrote deel van de buschauffeurs
op de lijnen Emmen-Ter Apel zich onveilig voelt, vind ik vanzelfsprekend niet acceptabel.
Iedereen moet op een gezonde en veilige manier zijn werk kunnen doen. Agressie en
overlastgevend gedrag tegen deze buschauffeurs en in het openbaar vervoer in zijn
algemeen zijn niet toelaatbaar.

Vraag 3

Erkent u dat dit probleem al jaren speelt? Hoe kan het dat het aantal boa’s is verminderd,
waardoor het toezicht zienderogen is afgenomen?

Antwoord 3

In Ter Apel is onder andere een aanmeldcentrum gevestigd. Hierdoor komen er regelmatig
nieuwe asielzoekers aan die voor hun reis naar Ter Apel gebruik maken van het openbaar
vervoer. In de meeste gevallen doen de asielzoekers dit zonder problemen, maar in
sommige gevallen zijn er helaas problemen en wordt overlast ervaren. Om deze overlast
tegen te gaan wordt een pendelbus tussen Emmen en Ter Apel ingezet en heb ik via een
eenmalige subsidie aan het OV Bureau Drenthe en Groningen financieel bijgedragen aan
de inzet van boa’s op de buslijnen tussen Emmen en Ter Apel. De beslissing over de
inzet van het aantal boa’s ligt niet bij mij en valt ook niet binnen mijn verantwoordelijkheid,
maar binnen de verantwoordelijkheid van de werkgever en gezagsdriehoek.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de (lokale) overheid verantwoordelijk is voor de veiligheid
van haar mensen, zoals het bus- en treinpersoneel?

Antwoord 4

De werkgever is in eerste instantie verantwoordelijk voor het creëren van een veilige
werkomgeving. De verantwoordelijkheid voor de openbare orde ligt in beginsel bij de
lokale gezagsdriehoek. Waar het overlast van bewoners van het azc betreft, is er een
breed palet aan maatregelen beschikbaar die door de ketenmariniers zijn gebundeld
in een toolbox2.

Afhankelijk van de locatie waar de overlast plaatsvindt, zijn diverse partijen aan
zet om maatregelen in te zetten. Ik zet hierbij in op een integrale aanpak tussen
de migratieketen en andere betrokken partijen zoals gemeenten, de strafrechtketen
en vervoerders. Ik hecht eraan om het belang van het doen van aangifte in geval van
criminele gedragingen te benadrukken.

Vraag 5

Bent u bereid om de veiligheid te waarborgen, bijvoorbeeld door de permanente inzet
van boa’s? Zo nee, waarom niet? Zo ja, gaat u hierover in gesprek met de belanghebbenden?

Antwoord 5

Zoals aangeven in mijn antwoord op vraag 4 ligt de verantwoordelijkheid voor de veiligheid
bij de werkgever en de lokale overheid. Zij gaan over de inzet van boa’s en beveiligers.
De ketenmariniers zijn overigens wel regelmatig met de belanghebbenden in gesprek
over de mogelijkheden om de overlast die door asielzoekers wordt veroorzaakt tegen
te gaan.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de overlast van asielzoekers zo veel mogelijk beperkt moet worden
om het draagvlak voor de opvang te behouden? Wat onderneemt het Centraal Orgaan opvang
asielzoekers (COA) tegen deze overlast, zoals intimidatie, agressie en zwartrijden?

Antwoord 6

Ja, ik deel de mening dat overlast van asielzoekers zoveel mogelijk beperkt moet worden.
Om die reden heb ik al diverse maatregelen genomen, waarover ik uw Kamer ook meerdere
keren uitgebreid heb geïnformeerd1. Zo zijn er (inmiddels 4) ketenmariniers aangesteld, is er een toolbox opgesteld,
wordt er gewerkt met een Top-X lijst om de meest hardnekkige overlastgevende en criminele
asielzoekers dicht op de huid te zitten en is er de mogelijkheid om asielzoekers in
de speciale Handhavings- en Toezichtlocatie (htl) te plaatsen. Ook is er een financiële
regeling ingesteld waarmee lokale overheden geld kunnen krijgen voor maatregelen om
de overlast van asielzoekers tegen te gaan.

De bewoners van de opvanglocatie in Ter Apel krijgen voorlichting over het gebruik
van het OV en de vervoersbewijzen. Bij de bushalte voor de opvanglocatie staat de
beveiliging van het COA om toe te zien op de orde bij het instappen en indien noodzakelijk
ondersteuning te bieden aan de buschauffeur. Ook is er periodiek overleg over de incidenten
en wat we daar in gezamenlijkheid tussen COA, Q bus, gemeente en politie aan kunnen
doen.

Vraag 7

Vinden vergelijkbare problemen plaats op de treinen en de stations van Zwolle en Emmen?
Gaat u ook hier de veiligheid verbeteren?

Antwoord 7

Ook op de treinlijn Zwolle-Emmen wordt overlast ervaren. Natuurlijk is dit net zo
ontoelaatbaar als de overlast op de buslijnen. De provincies Overijssel en Drenthe
zijn op dit moment met vervoerder Arriva in gesprek om tot een structurele oplossing
te komen.