Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Wassenberg over de uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland dat technische lapmiddelen geen oplossing vormen voor de stikstofproblematiek

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 13 april
2021).

Vraag 1

Kent u de uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland in een beroep van Mobilisation
for the Environment en Vereniging Leefmilieu tegen een natuurvergunningbesluit van
de provincie Friesland?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de rechter heeft geoordeeld dat de effecten van technische stalaanpassingen
op de stikstofuitstoot zo onzeker zijn dat een uitbreiding van het aantal dieren er
niet mee te legitimeren is?

Antwoord 2

Nee. De uitspraak van de rechtbank Noord Nederland van 12 maart 2021 gaat uitsluitend
over de diercategorie van de Regeling ammoniak en veehouderij (Rav) code A.1.28, niet
over de Rav-factoren in het algemeen.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat de verkenningen in het kader van de stikstofproblematiek door
ABDTOPConsult concluderen dat een forse krimp van het aantal dieren onvermijdelijk
is om aan de verplichtingen uit de Habitatrichtlijn te voldoen?2

Antwoord 3

In de onafhankelijk uitgevoerde verkenningen van ABDTopconsult wordt inderdaad ingegaan
op betekenis van de omvang en reductie van het aantal dieren in relatie tot de stikstofopgave.
Een inhoudelijke reactie op de onafhankelijke verkenningen met betrekking tot de stikstofproblematiek
is aan het volgende kabinet, evenals de keuzes die al dan niet op basis daarvan worden
gemaakt.

Vraag 4

Deelt u het inzicht dat het zeer inefficiënt is om boeren zich nu in de schulden te
laten steken met dure technieken, om die boerderijen vervolgens mogelijk uit te moeten
kopen?

Antwoord 4

Dat inzicht deel ik. Om die reden zijn de bronmaatregelen voor de landbouw gebalanceerd
tussen maatregelen voor stoppers en blijvers. Daarmee wordt voorkomen dat nu geïnvesteerd
wordt in bedrijven die later opgekocht moeten worden.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat er tot 2030 € 678 miljoen gereserveerd is vanuit het Rijk voor
technische lapmiddelen voor de veehouderij, onder andere de totale Subsidie brongerichte
verduurzaming stal- en managementmaatregelen (Sbv), subsidies voor waterbassins (voor
het verdund uitrijden van mest) en voor het verlagen van het ruw eiwitgehalte in veevoer
en voor mestverwerking?

Antwoord 5

In het structurele pakket voor de aanpak van de stikstofproblematiek (Kamerbrief 35 334, nr. 82) is een pakket aan maatregelen voor de landbouw opgenomen, met daarin een balans
voor boeren die willen blijven en boeren die gaan stoppen. Deze zijn gericht op zowel
de korte als de lange termijn.

Voor de blijvende boeren heeft het kabinet een maatregelpakket opgesteld dat gericht
is op innovatie en ondersteuning van eerste investeringen in staltechniek:

Subsidiemodules brongerichte verduurzaming stal- en managementmaatregelen (Sbv), € 280 mln.
voor de ondersteuning van boeren bij het doorvoeren van de benodigde stalaanpassingen

Emissiearme mestaanwending, € 105 mln.

Weidegang, € 3 mln.

Omschakelfonds, € 175 mln.

Verlaging ruweiwit in veevoer, € 73 mln. waarvan een deel wordt ingezet voor coaches
en advies

Mestverwerking, € 15 mln.

Voor de boeren die willen stoppen zet het kabinet ook in op meerdere maatregelen:

Landelijke beëindigingsregeling (Lbv) bestaande uit twee tranches: een van € 750 mln.
en een van € 250 mln.

Gericht opkoop, waarvoor in totaal € 350 mln. beschikbaar is.

Daarnaast heeft het kabinet ook de warme sanering varkenshouderij in het kader van
stikstof verhoogd met € 275 mln.

Vraag 6

Deelt u het inzicht dat dit weggegooid belastinggeld is, omdat het ten eerste onzeker
is dat de natuur er iets mee opschiet en ten tweede omdat de rechter heeft geoordeeld
dat dit een onvoldoende basis is voor intern salderen, waardoor boeren er ook niks
aan hebben?

Antwoord 6

Dit inzicht deel ik niet. Het pakket aan natuurmaatregelen en stikstofreducerende
maatregelen van de structurele aanpak stikstof bevat een combinatie van maatregen.
Elke maatregel leidt ertoe dat depositiereductie wordt gerealiseerd. Dat is zonder
voorbehoud gunstig voor de natuur. Boeren en andere initiatiefnemers hebben hier profijt
van doordat de mogelijkheden voor toestemmingverlening groter worden als de natuur
op orde is gebracht. Bovendien kan een gedeelte van de gerealiseerde reductie via
de ontwikkelreserve worden uitgegeven om meldingen en projecten met nationale belangen
mogelijk te maken.

Vraag 7

Welke gevolgen heeft de genoemde uitspraak voor de beleidsregels betreffende intern
en extern salderen en welke gevolgen heeft het voor de stikstofaanpak van het kabinet?

Antwoord 7

De uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland heeft vooralsnog geen gevolgen voor
de provinciale beleidsregels intern en extern salderen, en ook niet voor de stikstofaanpak
van het kabinet.