Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Weyenberg over werkzaamheden onder Europese aanbestedingsregels bij Schiphol

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) en
antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de
Minister van Financiën (ontvangen 1 april 2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2020–2021, nr. 1913.

Vraag 1

Klopt het dat de beveiliging op Schiphol voor ten minste vier jaar wordt aanbesteed
en er per december 2020 van aanbieder is gewisseld?1

Antwoord 1

Schiphol heeft aangegeven dat er tot december 2020 4 beveiligingsbedrijven werkzaam
op Schiphol waren: G4S, CTSN,I-SEC, Securitas en SDBV. Vanaf december zijn er 5 beveiligingsbedrijven
werkzaam op Schiphol: G4S, Securitas, Trigion, I-sec en CTSN. De minimale duur van
deze contracten is 4 jaar.

Vraag 2

Klopt het dat de werkzaamheden bij Schiphol op het gebied van beveiliging sterk zijn
teruggelopen door de coronacrisis?

Antwoord 2

Schiphol geeft aan dat alle beveiligingswerkzaamheden gerelateerd aan passagiers sterk
zijn teruggelopen.

Vraag 3

Wanneer hebben de partijen zich in moeten schrijven voor deze aanbesteding en hoeveel
tijd hebben zij om voldoende mensen te werven als de aanbesteding wordt gegund?

Antwoord 3

Schiphol geeft aan dat de inschrijving op 6-6-2019 opende en de gunning vond plaats
op 9-11-2019. Na de gunning werd via het mechanisme van minicompetities het beveiligingswerk
verdeeld over de partijen. Het streven was om deze verdeling in juni 2020 af te ronden.
Door de sterk afgenomen vraag van de aan passagiers gerelateerde beveiligingswerkzaamheden
is deze verdeling uitgesteld en in september 2020 afgerond. Indien noodzakelijk hadden
partijen 2,5 maand de tijd om te werven. In september 2020 was het aantal beveiligingsmedewerkers
in dienst van de zittende partijen op het niveau van voor de COVID-19 pandemie. Grootschalige
werving was daardoor niet aan de orde.

Vraag 4

Klopt het dat het risico voor de teruglopende vraag naar beveiligingsdiensten nu volledig
wordt neergelegd bij deze beveiligingsbedrijven?

Antwoord 4

Schiphol geeft aan dat dit voor het grootste gedeelte het geval is. Daarnaast geeft
Schiphol aan dat beveiligingsbedrijven voor een gedeelte worden gecompenseerd voor
de teruggelopen vraag. De verschillen tussen de bedrijven, betreffende de teruglopende
vraag zijn erg groot. Bedrijven werkzaam bij doorlaatposten of surveillance hebben
niet te maken gekregen met teruglopende vraag. Bedrijven werkzaam bij passagierscontrole
zijn echter wel geraakt door de teruglopende vraag.

Vraag 5

Vindt u de teruglopende vraag horen bij regulier bedrijfsrisico als de aanbesteding
van deze diensten al voor de start van de coronacrisis rond was?

Antwoord 5

Schiphol geeft aan dat de partijen tijdens de verdeling van de werkzaamheden in de
zomer van 2020 de gelegenheid hebben gehad zich terug te trekken. Dit was zoals eerder
beschreven de voornaamste reden om de verdeling uit te stellen tot september 2020.
Tijdens de periode van uitstel tot september 2020 konden de partijen de (nieuwe) bedrijfsrisico’s
inschatten. Geen van de partijen heeft uiteindelijk besloten om zich terug te trekken.

Vraag 6

Klopt het dat deze beveiligingsbedrijven dan geen gebruik kunnen maken van de Tijdelijke
noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) voor hun personeel, omdat er
geen goede vergelijking te maken is met het voorgaande jaar?

Antwoord 6

Bedrijven kunnen aanspraak maken op de NOW-regeling als ze aan de voorwaarden voldoen.
Deze voorwaarden zijn onder andere dat er een omzetverlies is van ten minste 20% ten
opzichte van de referentiemaand, geldend voor de tranche NOW die wordt aangevraagd.
Daarnaast heeft de NOW als doel om werkgelegenheid te behouden. Om dat te bereiken
is er in de NOW-1 en -2 een korting op de subsidie als er bedrijfseconomisch ontslag
wordt aangevraagd. Het uitgangspunt is uiteraard dat zo veel mogelijk bedrijven, zo
veel mogelijk werknemers in dienst houden. Binnen de NOW-3 is er iets meer ruimte
voor werkgevers om hun bedrijfsvoering aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid.
Als een bedrijf niet aan deze voorwaarden voldoet, kan zij geen aanspraak maken op
NOW-subsidie.

Vraag 7

Zou Schiphol voor het minder gebruikmaken van de beveiligingsdiensten wel van de NOW
gebruik kunnen maken?

Antwoord 7

Nee, Schiphol heeft de beveiligingsmedewerkers niet op de loonlijst staan. De NOW
is een subsidie op de loonsom. Werkgevers kunnen loonsomsubsidie aanvragen voor alle
werknemers die op de loonlijst staan en voor wie ze sociale premies betalen. Hieronder
vallen werknemers met een vast contract en werknemers met een flexibel contract, zoals
een oproep- of nul-urencontract. Voor werknemers die niet op de loonlijst staan, zoals uitzendkrachten, kan
geen tegemoetkoming aangevraagd worden. De werkgever die hen in dienst heeft, kan
uiteraard wel voor deze werknemers NOW subsidie aanvragen.

Vraag 8

Zou het mogelijk zijn om bedrijven met zulke grote nieuwe aanbestedingen aan te merken
als «startend» en zo wel in aanmerking te laten komen voor de NOW?

Antwoord 8

Startende ondernemers kunnen aanspraak maken op de NOW, mits zij voor 1 maart 2020
minstens een maand omzet hebben gedraaid. Voor bedrijven die zijn gestart na 1 januari
2019 geldt een andere meetperiode voor omzetberekening dan bedrijven die heel 2019
al bestonden. De voorwaarden voor deze startende bedrijven staan verder gespecificeerd
in de regeling. Voor bedrijven die voor 1 januari 2019 zijn begonnen gelden de algemene
voorwaarden zoals die in de regeling staan beschreven.

Ondernemingen die een andere onderneming hebben overgenomen kunnen gebruik maken van
dezelfde afwijking van de standaardregel voor omzetbepaling van startende ondernemingen
als de overname is geweest voor 2 februari 2020. Net als voor startende ondernemingen
geldt dat de overname minimaal een kalendermaand voor 29 februari 2020 ligt; er moet
immers een relevante referentiemaand overblijven.

Vraag 9

Vormt het niet (gedeeltelijk) doorbetalen van de beveiliging niet een risico op termijn
voor Schiphol, aangezien de tekorten in de beveiliging groot zijn?2

Antwoord 9

Schiphol geeft aan dat de beveiliging voldoende is gewaarborgd. Indien de bedrijven
bij toenemende passagiersaantallen niet evenredig kunnen meegroeien zou dit logistieke
problemen kunnen geven. Schiphol werkt nauw samen met beveiligingsbedrijven en luchtvaartmaatschappijen
om dit risico te minimaliseren.

Vraag 10

Deelt u de mening dat Schiphol hier verantwoordelijkheid zou moeten nemen, zeker gezien
het feit dat het een staatsdeelneming betreft?

Antwoord 10

Schiphol besteedt de werkzaamheden aan via de Europese aanbestedingsregels en neemt
daarmee de verantwoordelijkheid voor het juist aanbesteden van de beveiligingswerkzaamheden
op Schiphol zoals van een staatsdeelneming mag worden verwacht. Zoals in voorgaande
antwoorden is aangegeven, heeft Schiphol eveneens ruimte gegeven aan bedrijven om
zich terug te trekken en om zich aan te passen aan de veranderende capaciteitsvraag.
Daarnaast werkt Schiphol nauw samen met de beveiligingsbedrijven en luchtvaartmaatschappijen
om eventuele risico’s van een gebrek aan capaciteit van beveiliging te minimaliseren.