Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van den Berg, Amhaouch en Palland over het bericht 'Domper voor winkeliers: PostNL verlaagt vergoedingen'

Antwoord van Staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 18 maart
2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Domper voor winkeliers: PostNL verlaagt vergoedingen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat PostNL het aantal vergoede uren aan winkeliers met een pakketservicepunt
terugbrengt van acht uur naar zes uur? Op welke grondslag kan PostNL dit doen?

Antwoord 2

In het kader van de coronamaatregelen is de detailhandel per 15 december 2020 tijdelijk
gesloten. Daar zijn op dat moment enkele uitzonderingen op gemaakt. Zo kunnen winkeliers
met een servicepunt voor post en pakketten open blijven voor die functie. Onder deze
uitzondering vallen ook enkele (noodzakelijke) aanvullende diensten, zoals de verkoop
van postzegels en ook het overschrijven van kentekens door particulieren2. De maatregel van het kabinet biedt winkeliers de ruimte om zelf te besluiten om
open te blijven voor deze diensten, of om de gehele winkel (tijdelijk) te sluiten.

De twee grootste pakketvervoerders die in Nederland actief zijn (PostNL en DHL) hebben
de winkeliers met een servicepunt voor post- en pakketten naar aanleiding van de maatregelen
van het kabinet niet verplicht om open te blijven voor deze diensten. Beide pakketvervoerders
hebben op het moment dat werd aangekondigd dat de detailhandel tijdelijk werd gesloten,
vrijwillig besloten een additionele vergoeding te bieden voor het open houden van
het servicepunt. Deze tijdelijke vergoeding kwam bovenop de reguliere vergoedingen
die winkeliers van de pakketvervoerders ontvangen voor het beheren van de post- en
pakketpunten.

Op dit moment hebben winkeliers op basis van click en collect en winkelen op afspraak
weer iets meer mogelijkheden. PostNL heeft inmiddels besloten om de vergoedingsregeling
te beëindigen, gelet op deze ruimere mogelijkheden voor winkeliers en de additionele
kosten van deze regeling voor het bedrijf. In totaal heeft PostNL 20 miljoen euro
uitgekeerd aan extra vergoedingen in de periode half december tot eind februari.

Voor de volledigheid kan ik uw Kamer melden dat DHL, de op een na grootste pakketvervoerder,
half december het beleid heeft ingesteld om winkeliers met een DHL-servicepunt een
tijdelijke extra vergoeding voor drie uur per dag te bieden. Ook heeft DHL aanpassingen
doorgevoerd in de tijdelijke vergoedingsregeling door een extra vergoeding van 100%
per pakket uit te keren. Zowel DHL als PostNL zijn zelfstandige bedrijven die binnen
de geldende wet- en regelgeving hun eigen keuzes kunnen maken.

Vraag 3

Kunt u nagaan hoeveel winkeliers/afhaalpunten dit betreft?

Antwoord 3

Servicepunten voor post- en pakketten kunnen gevestigd zijn in winkels die binnen
de coronamaatregelen open konden blijven na 15 december 2020, bijvoorbeeld in de supermarkt.
Daarnaast zijn er winkeliers die, tot 3 maart 2021, als gevolg van de coronamaatregelen
alleen open konden blijven voor hun servicepunt voor post- en pakketten en enkele
andere noodzakelijke diensten.

Ik heb van PostNL begrepen dat er ongeveer 2.000 winkeliers met een PostNL-punt gebruik
hebben gemaakt van deze uitzondering en open zijn gebleven voor het beheer van een
servicepunt voor post- en pakketten. Zij hebben in dat kader tijdelijk een additionele
vergoeding ontvangen van PostNL. In totaal is ongeveer 90% van de servicepunten van
PostNL open gebleven.

Vraag 4

Is het juist dat PostNL het besluit om de vergoedingen te verlagen zonder overleg
met de retailsector heeft genomen?

Antwoord 4

Het staat post- en pakketvervoerders, net als andere bedrijven, vrij om eigen beleid
te voeren binnen de geldende wet- en regelgeving. PostNL heeft vrijwillig besloten
een tijdelijke additionele vergoeding te bieden aan de PostNL-punten. Ik heb begrepen
dat PostNL in contact staat met de winkeliers en winkelketens die als PostNL-punt
actief zijn. Gedurende de huidige crisis is het extra van belang constructief met
elkaar in gesprek te blijven.

Vraag 5

Begrijpt u de verontwaardiging bij de betreffende ondernemers, die door de verplichte
winkelsluiting het water aan de lippen staat, hun aantal vergoede uren zien afnemen,
terwijl PostNL zelf de omzet en winst als gevolg van de toegenomen pakketbezorging
flink ziet stijgen?

Antwoord 5

De economische en maatschappelijke gevolgen van het coronavirus zijn overal in Nederland
voelbaar. Ik begrijp dat de huidige situatie ook frustrerend is voor deze groep ondernemers.
Het kabinet wil werkenden en werkgevers helpen om door deze moeilijke tijd heen te
komen. Daar waar ondernemers gedwongen worden om zich (tijdelijk) aan te passen aan
de coronamaatregelen biedt het kabinet ondersteuning met de economische steun- en
herstelpakketten.

Vraag 6

Hoe weegt u het argument van PostNL dat de «rustige periode» op dit moment aanleiding
is de vergoedingen aan winkeliers met een pakketservicepunt te verlagen?

Antwoord 6

De pakketvervoerders hebben, in reactie op de coronamaatregelen eigenstandig een additionele
vergoeding geboden aan winkeliers met een servicepunt.

PostNL heeft mij laten weten dat het bedrijf bij de invulling van de vergoedingsregeling
rekening heeft gehouden met de continuïteit van de dienstverlening, het ondersteunen
van de winkeliers, een passende capaciteit voor de verwerking van post- en pakketten
en de hiermee samenhangende additionele kosten. Op het moment dat de vergoedingsregeling
werd ontworpen speelde mee dat PostNL zoveel mogelijk continuïteit wenste te bieden
aan de winkeliers met een PostNL-punt ten tijde van de hoge piek in post- en pakketbezorging
die het gevolg was van de feestdagen en de coronamaatregelen. Zoals blijkt uit het
antwoord op vraag twee is PostNL inmiddels tot een andere afweging gekomen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat solidariteit van grote bedrijven met kleine bedrijven juist
nu van belang is om met elkaar uit de coronacrisis te komen?

Antwoord 7

Het kabinet geeft vanaf het begin van de crisis aan dat solidariteit en het verdelen
van pijn in de keten belangrijk is. Om dit te bevorderen heb ik regelmatig gesprekken
gevoerd met ketenpartners. Het hoeft daarbij niet om een verdeling tussen grote en
kleine bedrijven te gaan. In de praktijk liggen de verhoudingen vaak genuanceerder.

In het concrete geval van de post- en pakketbezorging is de continuïteit van het post-
en pakkettennetwerk in algemene zin van belang voor (kleinere) ondernemers die dit
netwerk gebruiken voor de verkoop van producten, bijvoorbeeld omdat zij via een pakketpunt
hun producten aan klanten toezenden. Gezien de coronamaatregelen is het belang van
dit netwerk verder toegenomen doordat ondernemers tijdelijk niet meer in hun fysieke
winkel hun producten aan klanten konden verkopen. De inzet van de pakketvervoerders,
waaronder PostNL, om de continuïteit van het pakkettennetwerk te borgen is derhalve
van belang voor een grotere groep ondernemers.

Vraag 8

Bent u bereid deze kwestie in uw contacten met PostNL aan de orde te stellen?

Antwoord 8

Het staat bedrijven vrij om, binnen de geldende wet- en regelgeving, hun eigen beleid
in te richten of afspraken te maken met andere bedrijven. Ik acht het niet wenselijk
om mij te mengen in de bedrijfsvoering van PostNL of in de civielrechtelijke relatie
tussen de pakketvervoerder en de winkelier die een post- en pakketpunt beheert. Ik
heb er vertrouwen in dat pakketvervoerders er voldoende belang bij hebben dat de continuïteit
van de dienstverlening op het gebied van pakketvervoer geborgd blijft.