Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het Lid Laçin over het feit dat duizenden chauffeurs op dit moment stranden bij de grenzen van Duitsland, Tsjechië en Oostenrijk

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
25 februari 2021).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel waarin staat dat duizenden chauffeurs stranden bij
de grens?1

Antwoord 1

Het kabinet is verrast door het besluit over de beperkingen aan de grenzen van Duitsland,
Slowakije, Tsjechië en Oostenrijk en vindt de hinder die vrachtwagenchauffeurs daardoor
ondervinden bijzonder vervelend. Het is en blijft het standpunt van het kabinet dat
het van essentieel belang is dat het goederenvervoer onder de huidige maatregelen
doorgang kan blijven vinden. Hierover is ook beleid gemaakt in Europees verband om
zogenaamde green lanes voor vrachtvervoer in te richten bij grensovergangen. Zie daarover verder het antwoord
bij vraag 2. Als goederen te laat of niet meer op hun plaats van bestemming aankomen
kan dat grote gevolgen hebben voor de samenleving. De beperkingen aan de grenzen en
de lange files die daardoor ontstaan raken bovendien het welzijn van onder meer Nederlandse
chauffeurs, omdat zij vaak urenlang zonder uitzicht moeten wachten tot dat zij verder
kunnen. Ik ben dan ook in contact met de sector om te bezien hoe het gaat met de Nederlandse
chauffeurs in de eerder genoemde landen. Ook is er contact in Europees verband.

Vraag 2

Hoe kan het dat er nu weer duizenden chauffeurs gestrand zijn bij landgrenzen binnen
het Schengengebied, nadat vorig jaar is afgesproken dat dit niet meer zou gebeuren?

Antwoord 2

Op 12 februari jl. informeerde de Duitse Bondsregering de EU-lidstaten en de Europese
lichamen zoals de Europese Commissie dat per 14 februari jl. Slowakije, Tsjechië en
de deelstaat Tirol in Oostenrijk vanwege de epidemiologische situatie in die landen
aangemerkt worden als virusvariantgebied. Dat betekent in de praktijk dat er een vervoersverbod
geldt vanuit deze landen voor vervoer per vliegtuig, schip, trein en bus en dat vrijwel
iedereen die uit deze gebieden Duitsland in reist zich moet registreren en een negatief
testbewijs moet kunnen overleggen. In aanvulling hierop voerde Duitsland tijdelijk
binnengrenscontroles in voor deze landen om hierop te kunnen handhaven.

De Europese Commissie heeft op 23 maart 2020 op verzoek van onder andere Nederland
een mededeling gepubliceerd over de negatieve gevolgen van de grenssluitingen voor
het transport van goederen. Hierin wordt opgeroepen om het vrachtverkeer zo veel mogelijk
te ontzien door bij grensovergangen zogenaamde green lanes in te richten voor het vrachtverkeer. Controles mogen in principe daar niet langer
dan 15 minuten duren. Zo moet de hinder voor het intracommunautaire vrachtverkeer
zo beperkt mogelijk blijven.

De Commissie heeft naar aanleiding van de recente ontwikkelingen een brief gestuurd
aan alle lidstaten met de dringende oproep om afspraken uit de Raadsaanbeveling van
1 februari 2021 zo volledig mogelijk op te volgen.2 De aanbeveling schrijft onder andere voor dat lidstaten – indien zich verstoringen
van vervoer voordoen – systematische testvoorschriften moeten opheffen zodat de green lanes kunnen blijven functioneren.

Vraag 3

Welke gesprekken lopen er op dit moment en welke maatregelen komen er om ervoor te
zorgen dat gestrande chauffeurs zo snel als mogelijk hun weg weer kunnen vervolgen,
en om te voorkomen dat dit nog een keer gebeurt?

Antwoord 3

In week 7 en 8 van dit jaar zijn de ontwikkelingen aan de grenzen in relatie tot COVID-19
onderwerp van gesprek in verschillende EU-overleggen. Zo is het geagendeerd tijdens
verschillende ambtelijke overleggen, zoals de IPCR (crisisrespons van de Raad) en
de Taskforce Interne markt handhaving (SMET). De Commissie heeft daarnaast aangegeven
ook op de Europese Raad van 25 en 26 februari a.s. aandacht te vragen voor de green lanes. Het kabinet is van mening dat een goede balans moet worden gevonden tussen reisrestricties
om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan enerzijds en het belang van de interne
markt en de continuering van het goederentransport anderzijds. Zo moet in het te maken
beleid gewaarborgd worden dat het vervoer van goederen zo ongehinderd mogelijk doorgang
kan blijven vinden. Op die manier probeert het kabinet in Europees verband ervoor
te zorgen dat het goederenvervoer niet of niet te veel negatief geraakt wordt. Verder
moeten de green lanes bij de grenzen er ook voor zorgen dat gestrande chauffeurs zo snel als mogelijk hun
weg weer kunnen vervolgen. Verder onderhoudt het kabinet goede contacten met de sector
om adequaat te kunnen reageren op signalen uit de praktijk.

Vraag 4

Heeft u contact met uw collega’s in Duitsland, Tsjechië en Oostenrijk over de ontstane
situatie? Zo ja, wat is de inhoud van dit contact? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Nederland heeft contact met Duitsland, Tsjechië en Oostenrijk in verschillende EU-overleggen.
Verder is er voortdurend bilateraal overleg met onze buurlanden. De situatie aan de
grenzen is daarin een vast agendapunt. Daarnaast hebben onze ambassades en consulaten
goed contact met de autoriteiten van deze landen om de situatie ter plaatse te monitoren.
Verder houdt Nederland op alle mogelijke niveaus vinger aan de pols wat betreft eventuele
maatregelen richting Nederland en zal ik – indien de situatie daarom vraagt – contact
opnemen met mijn Duitse collega, zoals ik in eerdere situaties ook heb gedaan.

Vraag 5

Heeft u zicht op hoeveel Nederlanders er onder de gestrande chauffeurs zijn? Zo nee,
hoe gaat u dit inzicht krijgen om zo gestrande Nederlanders bij te staan?

Antwoord 5

Na navraag bij de sector is het moeilijk een inschatting te geven hoeveel Nederlandse
chauffeurs zijn gestrand. Hoofdzakelijk heeft dit te maken met het feit dat de meeste
chauffeurs na een grote vertraging vaak alsnog kunnen doorrijden naar Nederland of
de plaats van bestemming. Daarnaast kan een bedrijf ook besluiten zijn chauffeurs
niet meer naar Slowakije, Tsjechië, Oostenrijk of andere landen te laten rijden vanwege
de maatregelen in Duitsland. Cijfers of aantallen vertellen daarom niet het volledige
verhaal. Ten slotte hebben Nederlandse transportbedrijven niet alleen maar Nederlandse
chauffeurs in dienst. Zij hebben chauffeurs in dienst met nationaliteiten van verschillende
EU-lidstaten.

Vraag 6

Welke mogelijkheden biedt u op dit moment aan gestrande Nederlanders?

Antwoord 6

Nederlanders die gestrand zijn in het buitenland kunnen zich 24 uur per dag, 7 dagen
per week wenden tot het Contact Center van het Ministerie van Buitenlandse Zaken of
bij de Nederlandse ambassade in het land waar iemand zich op dat moment bevindt. Het
Ministerie van Buitenlandse Zaken bekijkt vervolgens per geval wat voor consulaire
hulp mogelijk is.

Vraag 7

Kunt u, met het oog op het verkiezingsreces en de ernst en het acute karakter van
deze situatie, deze vragen per ommegaande beantwoorden?

Antwoord 7

Ja, de antwoorden zijn zo spoedig als mogelijk aan uw Kamer gestuurd.