Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Wassenberg en Van Esch over de dreigende slacht van honderdduizenden haaien voor coronavaccins

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (ontvangen 10 februari 2021).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving rond de mogelijke slacht van honderdduizenden
haaien voor de productie van coronavaccins?1

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Is het juist dat squaleen uit haaienlevers gebruikt wordt in sommige COVID-vaccins?

Antwoord 2

Ja, dat klopt.

Vraag 3

Is het juist dat squaleen ook gewonnen kan worden uit planten en dan ook bewezen effectief
is?2

Antwoord 3

Ja. Het is juist dat squaleen ook gewonnen kan worden uit planten. Hier wordt ook
gebruik van gemaakt voor een vaccin tegen COVID-19 dat nu wordt getest bij mensen.

Vraag 4

Bevatten de door Nederland aangeschafte vaccins squaleen, afkomstig van haaien? Zo
ja, welke vaccins zijn dat?

Antwoord 4

Ja, het vaccin van Sanofi / GSK bevat deze stof.

Vraag 5

Vindt u het gewenst dat haaien, waar het (internationaal) zeer slecht mee gaat en
die op grote schaal worden bevist en bovendien worden gevangen en gedood vanwege een
bestanddeel uit hun lever (squaleen) dat ook kan worden verkregen uit plantaardige
bronnen, massaal hiervoor gevangen en geslacht worden?

Antwoord 5

Als bij de productie van vaccins (tegen COVID-19 of andere vaccins) een duurzaam alternatief
beschikbaar is met vergelijkbare of betere eigenschappen dan squaleen uit haaienlevers,
is het gewenst dat deze bronnen worden ingezet als alternatief waardoor het bevissen
van haaien voor het bestandsdeel squaleen niet nodig is.

Het doelbewust bevissen van kwetsbare of bedreigde haaiensoorten is ongewenst. Nederland
zet zich actief in voor de bescherming van deze soorten.

Vraag 6

Bent u bereid om, bij gelijke geschiktheid en gelijke beschikbaarheid van vaccins,
te kiezen voor een vaccin waarvoor geen beschermde dieren worden gebruikt?

Antwoord 6

Nederland heeft reeds via de Europese Unie contracten met een zestal fabrikanten afgesloten.

Ik ben wel bereid om in geval van nieuwe overeenkomsten aan de contractpartij te vragen
of ze gebruik maken van beschermde dieren bij het productieproces en indien dit zo
is, zo spoedig mogelijk alternatieven aan te wenden.