Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Ojik, Jasper van Dijk en Kuiken over de bureaucratie waarmee Ranov-vergunninghouders worden tegengewerkt bij het verkrijgen van het Nederlanderschap

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 3 februari
2021).

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van Op1, waarin de 29-jarige Yosef vertelt over hoe
hij op zijn tweede naar Nederland kwam, maar nog steeds geen volwaardig Nederlander
kan zijn?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

Is het de bedoeling van uw beleid dat mensen als Yosef, die verreweg het grootste
deel van hun leven in Nederland hebben geleefd en een aanspraak hebben gemaakt op
het Generaal Pardon (Ranov), niet kunnen naturaliseren vanwege een onrealistisch strenge
documentatie-eis?

Kunt u aangeven wat iemand als Yosef nog meer zou moeten doen naast een verzoek op
documentatie bij de ambassade om aan de documentatie-eis te voldoen?

Antwoord 2 en 3

Om te kunnen naturaliseren gelden op grond van de daartoe strekkende wet- en regelgeving
voorwaarden. Onder meer om zeker te zijn van de juistheid van de gegevens die op het
naturalisatiebesluit worden vermeld, wordt verlangd dat de naturalisatieverzoeker,
die in het bezit is van een reguliere verblijfsvergunning, zijn persoonsgegevens en
nationaliteit in beginsel aantoont met buitenlandse documenten.

In een individueel geval kan bij een vreemdeling, die in het bezit is van een reguliere
verblijfsvergunning, aanleiding bestaan om de voorwaarden voor het overleggen van
identiteits- en/of nationaliteitsdocumenten niet te handhaven. Daartoe overgaan is
mogelijk na het hebben vernomen en hebben gewogen van de reden(en) waarom betrokkene
niet in het bezit is van het gevraagde document. Het is aan betrokkene om deze reden(en)
naar voren te brengen, in beginsel bij het indienen van zijn naturalisatieverzoek.
Ook van jongvolwassenen, die een regulier verblijfsrecht hebben, mag een inspanning
worden verwacht om aan documenten te komen. Ook als daarvoor nodig is dat zij zich
voor het eerst bekendmaken aan het herkomstland van hun ouder(s).

Ambassades zijn in de regel bevoegd om een nationaal paspoort af te geven. Het bezit
door de paspoorthouder van de nationaliteit van het land dat het paspoort heeft verstrekt,
wordt daarmee gewoonlijk aangenomen. Voor gegevens uit het brondocument omtrent de
geboorte geldt dat ambassades bij de meeste landen niet de bevoegde instantie zijn
waar gegevens kunnen worden verkregen. Van elke vreemdeling met een regulier verblijfsrecht
wordt verwacht dat hij of een door hem gemachtigde derde zich ten minste heeft gewend
tot een tot verstrekken van het bewuste bewijsstuk van geboorte (bijvoorbeeld een
uittreksel van een geboorteakte) bevoegde instantie.

Vraag 4

Erkent u dat onder de mensen aan wie een Ranov-vergunning is verstrekt ook mensen
zitten die naar Nederland waren gekomen met een asielmotief?

Antwoord 4

Houders van een Ranov-vergunning hebben in de regel een asielprocedure doorlopen.
Bij hen is vastgesteld dat zij niet in aanmerking komen voor asielrechtelijke bescherming
door de Nederlandse overheid. De door hen destijds aangedragen asielmotieven zijn
in de regel als onvoldoende zwaarwegend of niet geloofwaardig beoordeeld. Daarbij
hebben deze personen ook steeds de mogelijkheid gehad dit oordeel rechterlijk te laten
toetsen.

Vraag 5

Wat is de gemiddelde verblijfsduur in Nederland van de circa 11.000 Ranov-vergunninghouders
die nog niet zijn genaturaliseerd?

Antwoord 5

Ranov-vergunninghouders zijn ten minste sinds 2001 in Nederland. De Ranov-regeling
betreft een regularisatiemaatregel voor vreemdelingen die voor 1 april 2001 een asielaanvraag
hebben ingediend en die in 2007 nog immer in Nederland zijn zonder te zijn toegelaten
op grond van de Vreemdelingenwet 2000. De regeling sloot op 1 juni 2009.

Vraag 6

Hoeveel Ranov-vergunninghouders hebben gepoogd om te naturaliseren, maar zijn afgewezen
op grond van de documentatie-eis?

Antwoord 6

De gevraagde cijfers kunnen niet worden gegenereerd uit de geautomatiseerde informatie-
en registratiesystemen van de IND.

Vraag 7

Heeft het feit dat aan Ranov-vergunninghouders een documentatie-eis voor naturalisatie
wordt opgelegd en aan asielvergunninghouders niet, naast bureaucratische redenen ook
redenen die zijn gebaseerd op beleidslogica? Zo ja, welke?

Antwoord 7

De reden dat aan houders van een verblijfsvergunning asiel andere eisen worden gesteld
met betrekking tot documentatie bij naturalisatie is erin gelegen dat bij hen is vastgesteld
dat zij bescherming nodig hebben tegen de autoriteiten van het land van herkomst.
Van hen wordt in een naturalisatieprocedure als uitgangspunt niet verlangd dat zij
zich wenden tot de autoriteiten van het land van herkomst om documenten te krijgen.
Blijkt evenwel ten tijde van het indienen van het naturalisatieverzoek dat er na het
verkrijgen van de asielstatus contact is geweest met de autoriteiten van het land
van herkomst of dat men is teruggereisd naar het land van herkomst dan wordt ervan
uitgegaan dat het overleggen van identiteitsdocumenten uit het land van herkomst ook
mogelijk is.

Zoals uit mijn antwoord op vraag 4 blijkt, is bij houders van een vergunning op grond
van de Ranov vastgesteld dat zij geen asielrechtelijke bescherming nodig hebben. Dit
betekent dat van Ranov-vergunninghouders mag worden verwacht dat zij zich wenden tot
de autoriteiten van het land van herkomst om de benodigde documenten te verkrijgen.
De Ranov-regeling is in 2007 met uw Kamer gedeeld.

Vraag 8 en 9

Welke meerwaarde heeft het in uw ogen dat een grote groep Ranov-vergunninghouders
door de strenge documentatie-eis niet kunnen naturaliseren en daardoor niet volwaardig
kunnen deelnemen aan de samenleving?

Waarom houdt u in eerdere antwoorden op over dit onderwerp gestelde vragen zo halsstarrig
vast aan het bestaande beleid, terwijl overduidelijk is dat mensen als Yosef hier
niets mee opschieten? Waarom biedt u mensen als Yosef niet de gelegenheid om volwaardig
mee te doen?2

Antwoorden 8 en 9

In een individueel geval kan bij een vreemdeling, die in het bezit is van een reguliere
verblijfsvergunning, aanleiding bestaan om de voorwaarden voor het overleggen van
identiteits- en/of nationaliteitsdocumenten niet te handhaven. Daartoe overgaan is
mogelijk na het hebben vernomen en hebben gewogen van de reden(en) waarom betrokkene
niet in het bezit is van het gevraagde document. Het is aan betrokkene om deze reden(en)
naar voren te brengen. In de naturalisatieprocedure zijn asielgerechtigden ontheven
van de documenteneis.

Naast een juiste en zorgvuldige toepassing van de naturalisatiebepalingen, waaronder
bijvoorbeeld het vaststellen van een geslachtsnaam in het geval de vreemdeling door
zijn eigen rechtstelsel geen geslachtsnaam heeft gekregen alsmede het kunnen beoordelen
of na de naturalisatie afstand moet worden gedaan van de oorspronkelijke nationaliteit,
is er een verplichting om een zo zorgvuldig mogelijk voorbereid naturalisatiebesluit
aan de Koning te kunnen voorleggen. Er bestaat bovendien een rechtsbelang bij het
zoveel mogelijk zorgen dat naturalisatie tot Nederlander plaatsvindt op basis van
juiste persoonsgegevens en juiste nationaliteit. Mocht binnen twaalf jaar na de naturalisatie
blijken dat sprake is geweest van valse verklaringen, bedrog of het verzwijgen van
enig voor de verkrijging van het Nederlanderschap relevant feit dan dient te worden
onderzocht of de verkrijging van het Nederlanderschap moet worden ingetrokken.

Vraag 10

Bent u bereid om de Ranov-vergunningen om te zetten in asielvergunningen? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 10

Nee. Zoals blijkt uit mijn antwoord op vraag 4 betreft het hier personen van wie eerder
in de asielprocedure is vastgesteld dat zij niet in aanmerking komen voor asielrechtelijke
bescherming.

Er is daarom geen grond deze personen een verblijfsvergunning asiel te verstrekken.
De geldende EU-regelgeving en jurisprudentie bieden ook geen ruimte verblijfsvergunningen
asiel te verstrekken indien niet is vastgesteld dat aan de voorwaarden daarvoor wordt
voldaan.

Vraag 11

Bent u bereid om de documentatie-eis voor naturalisatie voor Ranov-vergunninghouders
te laten vervallen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

Het beleid borgt dat in de naturalisatieprocedure zo goed als mogelijk de persoonsgegevens
en het actueel bezit van de vreemde nationaliteit bekend en aangetoond zijn van vreemdelingen
met een regulier verblijfrecht. Dat is van belang voor de vraag of wel of niet afstand
moet/kan worden gedaan van de oorspronkelijke nationaliteit en het naturalisatiebesluit.
In 2015 zijn door de IND en door het WODC twee separate onderzoeken gehouden, waarvan
de uitkomsten zijn gedeeld met uw Kamer.

Dit uitgangspunt laat onverlet dat nader onderzoek door het WODC naar door Ranov-vergunninghouders
ervaren knelpunten wenselijk is. Ik heb dan ook besloten om nogmaals te laten onderzoeken
in hoeverre het huidige beleid dan wel de uitvoering daarvan leidt tot situaties waarin
van de Ranov-vergunninghouder meer wordt gevraagd dan redelijkerwijs van betrokkene
kan worden verwacht. Over de uitkomsten van dit nieuwe WODC onderzoek wordt uw Kamer
vanzelfsprekend geïnformeerd.

Vraag 12

Kunt u deze vragen beantwoorden voorafgaand aan het geplande algemeen overleg vreemdelingen-
en asielbeleid van 21 januari 2021?

Antwoord 12

Het AO vreemdelingen en asielbeleid heeft niet plaatsgevonden op 21 januari. Om te
komen tot een zorgvuldige beantwoording is extra tijd nodig gebleken.