Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bruins over het bericht waarin wordt gewaarschuwd voor interferentie van de nieuwe 5G frequentieband met de frequentieband voor altimeters in de burgerluchtvaart

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
25 januari 2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 1243

Vraag 1

Bent u bekend met de brief die op 17 november jl. is gestuurd door een groot aantal
luchtvaartorganisaties aan het Amerikaanse congres, waarin wordt gewaarschuwd voor
interferentie van de nieuwe 5G-frequentieband met de frequentieband voor altimeters
in de burgerluchtvaart?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de 5G-frequentieband opereert net onder de 4 GHz, terwijl de radar-altimeters
in de burgerluchtvaart wereldwijd net opereren boven de 4 GHz (4.2–4.4 Ghz)?

Antwoord 2

Het klopt dat de radio altimeter opereert in de frequentieband 4,2–4,4 GHz.

In Europa is de 3,5 GHz band (3,4–3,8 GHz) aangewezen als één van de drie pioneerbanden
voor 5G. In Nederland zal het middelste deel hiervan (3,45–3,75 GHz) landelijk worden
geveild en vanaf 1 september 2022 in gebruik worden genomen. In de Verenigde Staten
zijn de 5G bandgrenzen anders, deze lopen van 3,1–3,55 GHz en van 3,7–3,98 GHz. Het
onderzoek van de luchtvaartorganisaties is gericht op de frequentieband 3,7–3,98 GHz
welke in de Verenigde Staten wordt toegepast. Deze frequentieband heeft minder afstand
tot de toepassing van de frequentieband voor de radio altimeter.

Vraag 3

Wat is er wetenschappelijk en technisch bekend over mogelijke interferentie tussen
deze frequentiebanden en het mogelijke gevaar dat dit oplevert voor de veiligheid
van de burgerluchtvaart?

Antwoord 3

De Europees geharmoniseerde 3,5 GHz band en de frequentieband die voor radio altimeter
wordt gebruikt liggen verder uit elkaar dan in de Verenigde Staten. Hierdoor is er
minder kans op interferentie van mobiele communicatie op radioaltimeters.

De 3,5 GHz-band wordt ook op dit moment in Nederland gebruikt voor lokale mobiele
toepassingen. Het Agentschap Telecom constateert dat het huidige gebruik van deze
band geen verstoringen levert voor de radio altimeter. Concluderend heb ik geen aanwijzingen
dat er een potentieel gevaar is voor de vliegveiligheid.

Wel volg ik nauwgezet internationaal onderzoek dat hiervoor wordt verricht. Zo adviseert
het Radio Technical Commission for Aeronautics om diepgaander onderzoek te doen naar
de mogelijke verstoring door mobiele communicatie op de radio altimeter in de Verenigde
Staten. Ik zal mij over de resultaten van dit onderzoek goed laten informeren.

Vraag 4

Is meer onderzoek nodig? En bent u bereid daartoe in overleg te gaan en zonodig opdracht
te geven?

Antwoord 4

Dit betreft een internationaal vraagstuk en onderzoek vindt daarom plaats in internationaal
verband. Nederland is actief lid in de gremia waarin de resultaten van het onderzoek
worden gedeeld. Ik wil deze Nederlandse bijdrage doorzetten om zo de stand van het
onderzoek te kunnen volgen.

Vraag 5

Heeft de introductie van 5G consequenties voor de veiligheid van vliegtuigbewegingen
op of rondom Nederlandse luchthavens? Zijn er extra maatregelen nodig, al dan niet
uit voorzorg?

Antwoord 5

Ik heb geen aanwijzingen dat de introductie van 5G in de 3,5 GHz-band in Nederland
consequenties heeft voor de vliegveiligheid. Ik volg echter wel samen met het Ministerie
van Economische Zaken en Klimaat en Agentschap Telecom nauwlettend de ervaringen in
andere Europese landen, zoals Duitsland en Frankrijk, waar inmiddels is gestart met
de uitrol van 5G in de 3,5 GHz band.