Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over ZZP-ers die nog steeds geweerd worden bij schuldhulpverlening

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 21 januari
2021).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Schuldhulpverlening: «Belachelijk dat veel gemeenten
hun plicht verzuimen»»?1

Antwoord 1

Ik vind dat ZZP’ers met schulden de hulp moeten krijgen die ze nodig hebben. Wij hebben
daarom meerdere keren onderstreept dat gemeenten een brede toegang tot de schuldhulpverlening
voor ZZP’ers met schulden moeten organiseren.

Vraag 2

Herinnert u zich de aangenomen motie van het lid Jasper van Dijk die de regering verzoekt
om er in overleg met gemeenten voor te zorgen dat groepen zoals zzp'ers, jongeren
en studenten niet langer worden uitgesloten van gemeentelijke schuldhulpverlening
en tevens de Kamer te rapporteren indien gemeenten nog wel dergelijke groepen uitsluiten?2

Antwoord 2

Ja. U bent over de uitvoering van uw motie geïnformeerd in de voortgangsbrief over
de Brede Schuldenaanpak in 2019.3 Mede naar aanleiding van deze motie is de rechtspositie van mensen met schulden die
hulp vragen aan de gemeente per 1 januari 2021 in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening
verbeterd.4 Als een inwoner om hulp vraagt (mondeling of schriftelijk), geeft de gemeente een
beschikking af met daarbij een plan van aanpak schuldhulpverlening. Toegang tot hulp
kan alleen met een gemotiveerde beschikking worden geweigerd. Weigering moet een uitzondering
zijn. Ook is geïnvesteerd in ondersteuning van gemeenten en de uitwisseling van best practices tussen gemeenten. Zo heeft het programma Schouders Eronder afgelopen december een
werkwijzer voor gemeenten gepubliceerd.5

Vraag 3

Hoe kan het dat er nog steeds gemeenten zijn die zzp'ers weren bij de schuldhulpverlening?

Antwoord 3

Het is de oorspronkelijke memorie van toelichting van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening
uit 2010 die onduidelijkheid veroorzaakt over de toegang tot schuldhulpverlening aan
zelfstandigen. Ik en mijn voorganger hebben meerdere keren verduidelijkt dat dit geen
basis vormt om ZZP’ers als groep te weren.6 In de wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening wordt de onduidelijkheid
in de oorspronkelijke toelichting op de Wgs uit 2010 over de toegang van zelfstandigen
tot schuldhulpverlening rechtgezet.

Vraag 4

Waarom is niet aan de Kamer gerapporteerd dat er nog steeds gemeenten zijn die dergelijke
groepen uitsluiten?

Antwoord 4

Gemeenten zijn in de eerste plaats verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet
gemeentelijke schuldhulpverlening. Over de lokale invulling en uitvoering van de schuldhulpverlening
legt het college van burgemeester en Wethouders verantwoording af aan de gemeenteraad.

De Inspectie SZW heeft meerdere keren onderzoek gedaan naar de toegang tot en de kwaliteit
van de gemeentelijke schuldhulpverlening. U heeft deze rapporten ontvangen. Ook in
het rapport «Op weg naar financiële redzaamheid. Rode draden inspectieonderzoeken
schuldhulpverlening en aandachtspunten vervolgonderzoek» heeft de Inspectie aandacht
voor ZZP’ers met schulden.7 U heeft dit rapport ontvangen als bijlage bij de Kamerbrief over de intensivering
van de Armoede- en Schuldenaanpak.8 In deze Kamerbrief wordt daarnaast aangekondigd dat VNG-realisatie in 2021 met subsidie
van SZW een impuls geeft aan de verbetering van dienstverlening aan zelfstandig ondernemers
met Schulden.

Vraag 5

Waar kunnen zzp'ers en andere groepen zich melden indien zij ten onrechte geweerd
worden bij de gemeentelijke schuldhulpverlening?

Antwoord 5

Vanaf 1 januari 2021 geldt de gewijzigde Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Deze
wijziging geeft ZZP’ers een sterkere rechtspositie. In de wet staat duidelijk dat
iedere persoon een beschikking moet ontvangen, ook als iemand hulp wordt geweigerd.
Mensen die ten onrechte geweerd worden bij de gemeentelijke schuldhulpverlening kunnen
in bezwaar – en zo nodig in beroep – gaan tegen deze beschikking.

Vraag 6

Wat gaat u doen om te garanderen dat zzp'ers alsnog overal terecht kunnen bij de gemeentelijke
schuldhulpverlening?

Antwoord 6

Zoals u kunt lezen in de bovenstaande antwoorden, zet ik alle beschikbare middelen
in om te zorgen dat ZZP’ers overal terecht kunnen bij de gemeentelijke schuldhulpverlening.
De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is gewijzigd, meerdere subsidies zorgen dat
gemeenten ondersteund worden bij het beter inrichten van de dienstverlening en ik
communiceer actief richting gemeenten dat ze hiermee aan de slag moeten. Zo heeft
de toenmalige staatssecretaris op 12 januari jl. een brief gestuurd aan alle verantwoordelijke
wethouders met informatie over de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK),
de uitstel van terugbetaling op de lening bedrijfskapitaal Tozo, de schuldhulpverlening
aan ondernemers en de steun bij de heroriëntatie van zelfstandigen. U heeft een afschrift
van deze brief ontvangen9

De genoemde wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is daarnaast een
impuls voor de vroegsignalering van schulden. Hierbij geven woningverhuurders, zorgverzekeraars
en energie- en drinkwaterleveranciers betalingsachterstanden door op basis waarvan
gemeenten gericht aan inwoners hulp aanbieden. De betreffende inwoners kunnen ook
ondernemers met schulden zijn. In december heb ik nogmaals in het gemeentenieuws van
SZW benadrukt dat ZZP’ers niet geweigerd kunnen worden. U heeft hier een afschrift
van ontvangen.10

De landelijke campagne «Kom Jij Eruit?» is versneld en opgeschaald in verband met
de coronacrisis.11 De focus van de campagne ligt dit najaar expliciet op het bereiken van nieuwe groepen
zoals jongeren en ZZP’ers. Voor ondernemers getroffen door de coronacrisis heeft KVK
daarnaast een digitaal en telefonisch informatie en adviesloket ingericht. Op www.kvk.nl/zwaar-weer
is informatie te vinden over regelingen, financiering en stoppen of doorgaan. Voor
een persoonlijk adviesgesprek is het telefoonnummer 0800 2117 geopend. In deze maatwerk
gesprekken is ruimte voor zowel persoonlijke als zakelijke aspecten. Sommige ondernemers
gaan zelf aan de slag en anderen worden doorverwezen naar een volgende partij die
hulp kan bieden. KVK heeft met veel partijen samenwerkingsafspraken gemaakt.