Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Belhaj en Sjoerdsma over het bericht 'Leger Ethiopië neemt hoofdstad van Tigray in'

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), Minister voor Buitenlandse Handel
en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 12 januari 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Leger Ethiopië neemt hoofdstad van Tigray in»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe duidt u de recente ontwikkelingen in Ethiopië, waar gewapende strijd is uitgebroken
tussen het regeringsleger en het Tigray Volksbevrijdingsfront (TPLF) met als gevolg
velen doden, gewonden en vluchtelingen?

Antwoord 2

De situatie en de gebeurtenissen in de regio Tigray zijn op dit moment nog steeds
onduidelijk en onoverzichtelijk, als gevolg van het slechte verbindingen en het feit
dat het gebied nog altijd slecht toegankelijk is voor humanitaire hulpverleners, journalisten
en onafhankelijke waarnemers. Het gewapend conflict volgde op een periode van toenemende
spanningen tussen het Tigray Volksbevrijdingsfront (TPLF) en de federale overheid.
Het TPLF was tot 2018 oververtegenwoordigd in de politieke en militaire elite van
Ethiopië, maar moest die centrale rol in de machtsstructuur prijsgeven na het aan
de macht komen van de huidige premier Abiy. Deze machtswisseling volgde op massale
protesten tegen het autoritaire bestuur onder leiding van de TPLF en vormde het startpunt
van een ambitieuze hervormingsagenda.

Vraag 3

Klopt het dat het conflict nu al aan honderden, mogelijk duizenden mensen het leven
heeft gekost? Heeft u hier betrouwbare informatie over?

Antwoord 3

Vanwege het gebrek aan toegang voor humanitaire hulpverleners, media en waarnemers
tot het gebied beschikt het kabinet niet over betrouwbare, onafhankelijke informatie
over slachtoffers. De berichten in de media die onder andere zijn gebaseerd op getuigenissen
van mensen die het gebied zijn ontvlucht geven aanleiding om uit te gaan van verontrustende
aantallen slachtoffers.

Vraag 4

Bent u bekend met de berichtgeving van Amnesty’s Crisis Evidence Lab dat er op 9 november
2020 mogelijk honderden burgers zijn afgeslacht in Tigray? Heeft u nadere informatie
over de verantwoordelijken voor deze slachtpartij?

Antwoord 4

Ik ben bekend met die berichtgeving die zonder meer zorgelijk is. Ik beschik echter
momenteel niet over nadere onafhankelijke informatie waaruit conclusies kunnen worden
getrokken over de verantwoordelijken. Volgens de Ethiopische mensenrechtencommissie
zijn de slachtoffers vooral Amhara, en de schuldigen aan de TPLF gelieerde strijders.
Er zijn overigens ook mediaberichten die het tegenovergestelde beweren.

Vraag 5

Hoeveel burgers in Tigray verkeren op dit moment in (voedsel)nood?

Antwoord 5

Voorafgaand aan het conflict waren reeds 850.000 inwoners en in het gebied aanwezige
vluchtelingen afhankelijk van een vorm van humanitaire hulp. De VN schat dat als gevolg
van het conflict dit aantal zal toenemen met 1,1 miljoen mensen (in Tigray en aangrenzende
regio’s).

Vraag 6

Klopt het dat er inmiddels meer dan 40.000 mensen gevlucht zijn naar Soedan?

Antwoord 6

Dat klopt. Volgens de huidige beschikbare gegevens zijn er tenminste 60.000 mensen
gevlucht naar Soedan.

Vraag 7

Klopt het dat meerdere internationale organisaties, waaronder de Verenigde Naties
(VN) en de Afrikaanse Unie (AU), en ook de Europese Unie (EU) al hebben gepleit voor
een staakt-het-vuren? Klopt het ook dat de premier van Ethiopië al deze oproepen af
heeft geslagen?

Antwoord 7

De VN, AU en EU hebben inderdaad opgeroepen tot een staakt het vuren. Premier Abiy
heeft zich op het standpunt gesteld dat het leger een binnenlandse militaire operatie
heeft uitgevoerd om de rechtsorde in het land te herstellen. Na inname van de regionale
hoofdstad Mekelle kondigde premier Abiy op 28 november een eind van de militaire operatie
aan. Er is echter nog geen einde aan gevechten in de regio gekomen, en VN, AU en EU
hebben de oproep om via dialoog tot een vreedzame uitweg uit het conflict te komen
herhaald.

Vraag 8

Bent u bereid zich bij deze oproepen aan te sluiten, en op te roepen tot een staakt-het-vuren
in Ethiopië?

Antwoord 8

Zowel Minister Kaag als ikzelf hebben in bilaterale gesprekken de Ethiopische regering
opgeroepen tot een staakt het vuren, het voorkomen van burgerslachtoffers, het naleven
van mensenrechten en het verlenen van volledige en vrije toegang voor hulpverleners
en journalisten. Zowel de Hoge Vertegenwoordiger van de EU als Minister Kaag en ikzelf
hebben het aanbod van de Afrikaanse Unie om dialoog te faciliteren van harte ondersteund.

Vraag 9

Welke humanitaire hulp is volgens uw informatie nodig in de grensregio met Soedan?
Welke humanitaire hulpacties ondernemen de VN, AU en andere organisaties op dit moment?
Op welke manier bent u van plan daar aan bij te dragen?

Antwoord 9

UNHCR en partnerorganisaties hebben in Soedan gewaarschuwd voor de dringende additionele
behoefte aan extra vestigingsplaatsen voor vluchtelingen. Met tenminste 60.000? nieuwkomers
die sinds 7 november asiel hebben aangevraagd, hebben de vluchtelingenkampen aan het
grensgebied hun maximale capaciteit bereikt. Verder berichtte de VN dat er een tekort
is aan water, voedsel, brandstof en medicijnen in Mekelle en andere delen van Tigray.

ICRC levert medische hulp waar toegang is; UNHCR coördineert de respons voor vluchtelingenopvang;
OCHA coördineert de noodhulprespons van VN-organisaties en (I)NGO’s (o.a. water, sanitatie
en noodopvang). Een Humanitarian Preparedness Planà USD 96.9 miljoen is gelanceerd door OCHA.

Via de ongeoormerkte bijdragen aan de Dutch Relief Alliance (DRA), het Rode Kruis
en de VN draagt Nederland bij aan de humanitaire respons in Ethiopië en Soedan. Middels
het Central Emergency Response Fund (CERF) – een groot VN multidonorfonds – is USD 35.6 miljoen vrijgemaakt in december
2020. Met een aandeel van 17,3% heeft Nederland ruim USD 6 miljoen bijgedragen aan
humanitaire hulp in de regio. Naast de bijdrage uit het CERF, heeft de DRA USD 180.000
vrijgemaakt voor een noodhulprespons. Deze middelen worden aangewend voor de opvang
van vluchtelingen in Soedan.