Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Omtzigt over de onderhandelingen over het toekomstig partnerschap tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister-President
(ontvangen 27 december 2020).

Vraag 1

Klopt het dat er nog steeds geen Brexit-deal is tussen het Verenigd Koninkrijk en
de Europese Unie, terwijl de overgangstermijn op 1 januari 2021 afloopt en dus geen
raamwerk is voor handel en andere zaken daarna met een van onze belangrijkste handelspartners
en buurlanden?

Antwoord 1

De onderhandelaars hebben op 24 december 2020 een akkoord bereikt over het toekomstig
partnerschap tussen de EU en het VK en de juridische tekst van dit akkoord is inmiddels
ook gepubliceerd. Voor een inhoudelijke appreciatie verwijst het kabinet naar de brief
die gelijktijdig met de beantwoording op deze vragen naar uw Kamer is verstuurd.

Vraag 2

Heeft de Nederlandse regering zelf al de beschikking over de uitonderhandelde teksten
en bijlagen bij het akkoord? Zo ja, kunt u dan precies vertellen over welke teksten
u nu beschikt?

Antwoord 2

De juridische tekst van het op 24 december bereikte akkoord is inmiddels gepubliceerd.

Vraag 3

Herinnert u zich dat het uittredingsakkoord eigenlijk zonder fatsoenlijke discussie
en bestudering aan beide zijden geratificeerd is en dat de Britse regering zelf niet
duidelijk leek te beseffen wat zij hadden getekend over Noord-Ierland?

Antwoord 3

Gedurende de onderhandelingen over de terugtrekking van het VK uit de EU heeft het
kabinet zich er steeds voor ingespannen om het Nederlandse parlement zo snel en volledig
mogelijk te informeren over de stand van zaken. Het conceptterugtrekkingsakkoord werd
gepubliceerd op 14 november 2018. Hierover heeft uw Kamer een schriftelijke appreciatie
ontvangen op 18 november 2018.1 Ook heeft toen een schriftelijk overleg plaatsgevonden waarin op 18 november 2018
door het kabinet 88 vragen zijn beantwoord over het toen bereikte akkoord.2 Op 21 november 2018 vond een technische briefing plaats over het conceptterugtrekkingsakkoord.
Vervolgens heeft er op 22 november 2018 een notaoverleg plaatsgevonden in aanwezigheid
van de Minister-President in aanloop naar de Europese Raad van 25 november 2018 waar
het Terugtrekkingsakkoord en de Politieke Verklaring over de toekomstige betrekkingen
tussen de EU en het VK werden bekrachtigd. Uiteindelijk is na verdere onderhandelingen
met de regering van de nieuwe Britse premier Johnson op 17 oktober 2019 een akkoord
bereikt over een aangepaste versie van het Terugtrekkingsakkoord, met vooral aanpassingen
in het Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland. Hierover heeft uw Kamer een schriftelijke
appreciatie ontvangen op 19 oktober 2019.3 Na ratificatie door zowel de EU als het VK is dit akkoord in werking getreden op
1 februari 2020.

Vraag 4

Klopt het dat de luchtvaart deel uitmaakt van de onderhandelingen en dat luchtvaart
een gemengde competentie is tussen de EU en de Lidstaten?

Antwoord 4

Luchtvaart vormt één van de onderwerpen in het bereikte akkoord. De onderwerpen die
onderdeel uitmaken van het akkoord zijn onder te verdelen in de volgende categorieën,
waarbij steeds sprake is van een EU bevoegdheid: 1) onderwerpen die vallen onder de
exclusieve EU bevoegdheden; 2) onderwerpen die vallen onder tussen de EU en de lidstaten
gedeelde bevoegdheden; en 3) onderwerpen die vallen onder ondersteunende, coördinerende
of aanvullende bevoegdheden van de EU.

Vraag 5

Klopt het dat het akkoord dus een gemengd akkoord zal zijn, dat alle nationale parlementen
(waaronder de Tweede Kamer en de Eerste Kamer) moeten ratificeren voordat het formeel
ingaat?

Antwoord 5

De onderwerpen die onderdeel uitmaken van het akkoord zijn onder te verdelen in de
volgende categorieën, waarbij steeds sprake is van een EU bevoegdheid: 1) onderwerpen
die vallen onder de exclusieve EU bevoegdheden; 2) onderwerpen die vallen onder tussen
de EU en de lidstaten gedeelde bevoegdheden; en 3) onderwerpen die vallen onder ondersteunende,
coördinerende of aanvullende bevoegdheden van de EU. Er is derhalve in dit geval geen
juridisch dwingende reden om een gemengd akkoord te sluiten. Voor een appreciatie
van de juridische aard van het akkoord verwijs ik u naar de brief die uw Kamer op
25 december heeft ontvangen.4

Vraag 6

Indien u (nu nog steeds) niet zeker weet of het akkoord een gemengd akkoord is, bent
u dan bereid om na ontvangst van het akkoord onmiddellijk een brief aan de Kamer te
doen toekomen met de appreciatie of het akkoord een gemengd akkoord is of niet en
waarop die opvatting is gebaseerd?

Antwoord 6

De onderhandelaars hebben op 24 december 2020 een akkoord bereikt over het toekomstig
partnerschap tussen de EU en het VK en de juridische tekst van dit akkoord is inmiddels
ook gepubliceerd. Voor een appreciatie van de juridische aard van het akkoord verwijs
ik u naar de brief die uw Kamer binnen 24 uur van het verschijnen van het akkoord
heeft ontvangen, zoals verzocht door de Vaste Kamercommissie Europese Zaken in de
procedurevergadering d.d. 18 december jl.5

Vraag 7

Indien luchtvaart niet geregeld is in het akkoord, hoe wordt het dan wel geregeld?
Wordt daarvoor een separaat akkoord afgesloten?

Antwoord 7

Luchtvaart maakt onderdeel uit van het bereikte akkoord over het toekomstig partnerschap
tussen de EU en het VK.

Vraag 8

Kunt u, indien er een akkoord is, een precieze appreciatie geven van ieder hoofdstuk
en iedere bijlage bij het akkoord, voordat u instemt (of niet) met het akkoord in
de Raad?

Antwoord 8

De onderhandelaars hebben op 24 december 2020 een akkoord bereikt over het toekomstig
partnerschap tussen de EU en het VK en de juridische tekst van dit akkoord is inmiddels
ook gepubliceerd. Voor een inhoudelijke appreciatie verwijst het kabinet naar de brief
die gelijktijdig met de beantwoording op deze vragen naar uw Kamer is verstuurd.

Vraag 9

Indien het akkoord nu nog niet rond is, bent u dan wel in staat om de tekst van het
akkoord goed te bestuderen en te beoordelen en te delen met het Nederlandse parlement
voordat u instemming gaat verlenen?

Antwoord 9

De onderhandelaars hebben op 24 december 2020 een akkoord bereikt over het toekomstig
partnerschap tussen de EU en het VK en de juridische tekst van dit akkoord is inmiddels
ook gepubliceerd. Voor een inhoudelijke appreciatie verwijst het kabinet naar de brief
die gelijktijdig met de beantwoording op deze vragen naar uw Kamer is verstuurd.

Vraag 10

Hoeveel tijd heeft de Nederlandse regering nodig om een ingewikkeld akkoord van honderden
pagina’s zoals het Brexit-akkoord, te doorgronden op al haar gevolgen?

Antwoord 10

De onderhandelaars hebben op 24 december 2020 een akkoord bereikt over het toekomstig
partnerschap tussen de EU en het VK en de juridische tekst van dit akkoord is inmiddels
ook gepubliceerd. Voor een inhoudelijke appreciatie verwijst het kabinet naar de brief
die gelijktijdig met de beantwoording op deze vragen naar uw Kamer is verstuurd.

Vraag 11

Is het Europees parlement in staat om het akkoord goed te bestuderen in de korte tijd
die zij krijgt?

Antwoord 11

Aangezien het Europees parlement (EP) heeft aangegeven een bereikt akkoord niet meer
voor het aflopen van de overgangsperiode goed te kunnen keuren, is voorlopige toepassing
de enige manier om het akkoord over het toekomstig partnerschap tussen de EU en het
VK per 1 januari 2021 van toepassing te laten worden. Hiertoe dient aan EU-zijde de
Raad een besluit tot ondertekening en voorlopige toepassing van het akkoord vast te
stellen op grond van artikel 218(5) VWEU. Het akkoord zal vervolgens in het nieuwe
jaar ter goedkeuring aan het Europees parlement voorliggen. Daarbij gaat het EP over
zijn eigen agenda.

Vraag 12

Vindt u dat het van burgers en bedrijven verwacht mag worden dat zij zich vanaf 1 januari
aanstaande aan een juridische tekst van een akkoord van honderden pagina’s moeten
gaan houden, terwijl die tekst twee weken eerder nog niet beschikbaar is?

Antwoord 12

Gezien het verloop van de onderhandelingen is het akkoord helaas pas kort voor het
aflopen van de overgangsperiode gepubliceerd. Het kabinet had liever gezien dat een
akkoord al eerder was bereikt, om zo vroeg mogelijk voor het aflopen van de overgangsperiode
helderheid en duidelijkheid te verschaffen voor belanghebbenden. Het kabinet zorgt
zo snel als mogelijk voor een vertaling van voor burgers en bedrijven relevante onderdelen
van het akkoord in de communicatie via websites en andere kanalen en zal ook de daarop
benodigde aanpassingen in systemen van overheden zo snel mogelijk uitvoeren. In alle
gevallen zijn de voorbereidingen erop gericht geweest dat een akkoord met het VK vanaf
1 januari kan worden toegepast en geïmplementeerd. Het bereiken en per 1 januari 2021
van toepassing worden van het bereikte akkoord is verkieslijk boven een no deal situatie die voor belanghebbenden tot veel verstoringen en (economische) schade zou
leiden.

Vraag 13

Bent u bereid om, bijvoorbeeld gebruik makend van artikel 24 van het WTO-verdrag,
ervoor te zorgen dat er voldoende tijd is voor regeringen, parlementen, bedrijven
en burgers om dit akkoord te bestuderen, goed te keuren en te implementeren voordat
het ingaat?

Antwoord 13

De overgangsperiode kon tot 1 juli 2020 worden verlengd middels een gezamenlijk besluit
van de EU en het VK in het Gemengd Comité van het Terugtrekkingsakkoord. Het VK heeft
ervoor gekozen de overgangsperiode niet te verlengen. Verlenging van de overgangsperiode
is op basis van het terugtrekkingsakkoord zodoende niet langer mogelijk. Met het aflopen
van de overgangsperiode zullen er veranderingen in de handel tussen het VK en de EU
optreden, ongeacht of een akkoord van toepassing is. Het VK treedt op dat moment uit
de douane-unie en het EU-acquis is niet langer van toepassing in het VK. Als het juridisch
en politiek gezien al een begaanbare weg zou zijn om artikel XXIV van het GATT-verdrag
te gebruiken, dan zou dit geen uitkomst bieden om de verstoringen die op een breed
aantal terreinen voortvloeien uit het aflopen van de overgangsperiode te voorkomen.
Het bereiken en per 1 januari 2021 van toepassing worden van het bereikte akkoord
is verkieslijk boven een no deal situatie die voor belanghebbenden tot veel verstoringen en (economische) schade zou
leiden.

Vraag 14

Kunt u deze vragen een voor een en binnen een week beantwoorden?

Antwoord 14

Deze vragen zijn binnen de daarvoor geldende termijn beantwoord.