Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kröger over het COVID-19 reproductiegetal (R)

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 2 december
2020).

Vraag 1

Deelt u de zorgen van het Outbreak Management Team (OMT) over het feit dat «niet te
beoordelen is in hoeverre deze cijfers [percentage positieve testuitslagen] een onderschatting
zijn door gebruik van het toenemend aanbod van commerciële teststraten en andere aanbieders
waarvan de aantallen testen niet bekend zijn?»

Antwoord 1

We moeten inderdaad rekening houden met een onderschatting van het aantal positief
geteste personen, maar die onderschatting is beperkt. Er is immers wel degelijk informatie
over testen die niet door de GGD worden uitgevoerd. Dat is ook te zien aan de cijfers
die het RIVM rapporteert, in week 44 werden er ruim 48 duizend positieve testen gemeld
vanuit de GGD-testlocaties. In dezelfde week zijn er ruim 64 duizend nieuwe meldingen
bij het RIVM binnengekomen. Naast de GGD-testlocaties is er goed zicht op testen die
gedaan worden in zorginstellingen en is er steeds beter zicht op de testen die uitgevoerd
worden in de commerciële teststraten.

De IGJ heeft alle bij haar bekende commerciële testlocaties die antigeen sneltesten
gebruiken (178) aangeschreven en hen uitdrukkelijk gewezen op de meldplicht voor positieve
testresultaten aan de GGD. Ook tijdens toezichtbezoeken heeft dit specifieke aandacht.
Tijdens de eerste toezichtbezoeken heeft IGJ overigens gezien dat goed aan die meldplicht
wordt voldaan.

Vraag 2

Wat zijn de implicaties van het feit dat het aantal besmette personen op dit moment
niet volledig in beeld is? Wat betekent dit voor het hanteren van signaalwaarden in
de routekaart?

Antwoord 2

Het OMT adviseert geregeld hoe om te gaan met de signaalwaarden nu steeds meer mensen
zich laten testen.

Vraag 3

Bent u bekend met de passage van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM) in de Epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland, dat het reproductiegetal
(R) geschat wordt op basis van het aantal gemelde COVID-19 gevallen per dag in Nederland?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Kunt u, deze passage in achtnemend, toelichten waarom u tijdens het plenaire debat
over de ontwikkelingen rondom het coronavirus op 28 oktober beargumenteerde dat de
R berekend wordt op basis van de ziekenhuisopnames? Kunt u uitleggen hoe uw uitspraak
tijdens dit debat te verenigen is met de voornoemde passage van het RIVM? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 4

De R wordt berekend op basis van het aantal positieve gevallen. Ook de R op basis
van ziekenhuisopnamen wordt berekend. Omdat deze minstens twee weken achter loopt,
wordt deze alleen gebruikt om de R die berekend is op basis van aantal positieve gevallen
te confirmeren.

Vraag 5

Kunt u toelichten hoe de R berekend wordt?

Antwoord 5

Voor de schatting van dit reproductiegetal gebruikt het RIVM het aantal gemelde COVID-19
gevallen per dag in Nederland. Met deze informatie wordt de waarde van het reproductiegetal
berekend zoals beschreven in Wallinga & Lipsitch 2007. Een uitgebreide beschrijving
vindt u in de door u genoemde «Epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland». Tot
12 juni jl. werd het reproductiegetal berekend op basis van COVID-19 ziekenhuisopnames.

Vraag 6

Wat zegt het feit dat niet alle commerciële teststraten hun positieve testuitslagen
doorgeven volgens u over de betrouwbaarheid van de R, in achtnemend dat volgens het
RIVM de R wordt gebaseerd op het aantal gemelde COVID-19 gevallen per dag in Nederland?

Antwoord 6

Hoe completer het overzicht, hoe minder klein de onzekerheidsmarge rond de R. Mijn
inspanningen zijn er dus op gericht om alle positieve uitslagen van commerciële teststraten
te ontvangen. Ik heb daartoe de uitgangspunten voor commerciële teststraten gepubliceerd2. Bovendien worden de teststraten door de IGJ gewezen op de plicht die ze hebben ten
aanzien van het doorgeven van positieve testuitslagen aan de regionale GGD en houdt
de IGJ toezicht.

Vraag 7

Doet het feit dat niet alle positieve testuitslagen van commerciële teststraten in
beeld zijn, volgens u af aan de betrouwbaarheid van de R? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Mijn inspanningen zijn erop gericht om alle positieve testuitslagen van commerciële
teststraten in beeld te hebben. De betrouwbaarheid van de R die gebaseerd is op de
positieve testen wordt gecontroleerd door deze te vergelijken met de R die berekend
kan worden op basis van ziekenhuisopnamen. Zolang deze goed overeen komen heeft het
berekenen van de R op basis van positieve uitslagen grote voordelen. Ziekenhuisopnamen
lopen immers ongeveer 2 weken achter.

Vraag 8

Kunt u in kaart brengen hoeveel commerciële testen er op dit moment in Nederland wekelijks
worden afgenomen? Kunt u zorgen dat we zo snel mogelijk zicht krijgen op het aandeel
positieve testuitslagen vanuit de commerciële teststraten? Kan dit binnen twee weken
zodat een besluit over verdere maatregelen genomen kan worden op basis van volledige
gegevens?

Antwoord 8

Zie hiervoor mijn antwoord bij vraag 1en 7. Mijn inspanningen zijn erop gericht een
zo compleet mogelijk overzicht te hebben van positieve uitslagen, ook uit commerciële
teststraten.

Vraag 9

Wordt er bij positieve testuitslagen van commerciële teststraten bron- en contactonderzoek
uitgevoerd?

Antwoord 9

Indien de commerciële teststraten aan de eisen voldoen wordt bron- en contactonderzoek
op dezelfde manier uitgevoerd als bij de andere teststraten. Alleen bij een onbekende
status van de test of twijfel hieraan, en bij twijfel aan de kwaliteit van uitvoering,
wordt de diagnostiek in een reguliere teststraat herhaald.

Vraag 10

Kunt u deze schriftelijke vragen afzonderlijk beantwoorden voor aanvang van het volgende
plenaire debat over het coronavirus?

Antwoord 10

Ik heb mijn uiterste best gedaan uw vragen zo snel mogelijk te beantwoorden.