Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Gerven over het bericht 'Patiënt betaalt prijs voor plannen Zorginstituut'

Antwoord van Minister Van Ark (Medische Zorg) (ontvangen 17 november 2020). Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 766.

Vraag 1 en 2

Wat is uw reactie op het bericht «Patiënt betaalt prijs voor plannen Zorginstituut»?1

Erkent u dat de uitspraak van de voorzitter van Zorginstituut Nederland dat de hooggebergtebehandeling
niet effectiever is dan longrevalidatie in Nederland feitelijk onjuist is?

Antwoord 1 en 2

Omdat de meerwaarde niet is aangetoond, wordt hooggebergtebehandeling sinds het ingaan
van het standpunt van het Zorginstituut op 10 december 2019, niet langer vergoed.
De wetenschappelijke studie waar in het artikel aan gerefereerd wordt, moest de meerwaarde
van deze behandeling aantonen in vergelijking met longrevalidatie (op zeeniveau) in
Nederland. Het standpunt van het Zorginstituut is voornamelijk gebaseerd op basis
van de uitkomsten van deze studie, die najaar 2018 is afgerond. De claim van de onderzoekers
was dat hooggebergtebehandeling beter is dan longrevalidatie in Nederland (op zeeniveau).
Omdat de twee patiëntengroepen in de studie teveel van elkaar verschilden, is dit
echter niet vast te stellen. Longrevalidatie wordt nog steeds vergoed via de basisverzekering.
Ten aanzien van hooggebergtebehandeling, reken ik erop dat partijen alert zijn en
blijven op nieuwe studies over de effectiviteit van hooggebergtebehandeling bij ernstig
refractair astma. Op basis daarvan kunnen partijen besluiten het Zorginstituut te
vragen een nieuw standpunt in te nemen.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de onrust die is ontstaan na de beoordeling van het Zorginstituut
die botste met de overheersende mening van longartsen en in strijd is met resultaten
van een mede op haar eigen verzoek verricht onafhankelijk onderzoek waaruit bleek
dat de hooggebergtebehandeling juist voor een sterkere en langdurige verbetering zorgde?

Antwoord 3

Het Zorginstituut heeft de afgelopen tien jaar samen met de relevante veldpartijen
een traject doorlopen. Het Zorginstituut werkt daarbij volgens vastgelegde werkwijzen.
Het Zorginstituut heeft over het proces om te komen tot dit standpunt zorgvuldig verslag
gedaan, hetgeen aan uw Kamer is verzonden.2 Ook heeft het Zorginstituut een evaluatie door een onafhankelijk bureau toegezegd
naar het proces rondom de totstandkoming van het standpunt hooggebergtebehandeling.
Long Alliantie Nederland, longartsenvereniging NVALT en longpatiëntenverenigingen
zijn gevraagd om input te leveren op de onderzoeksopdracht en zitting te nemen in
de begeleidingscommissie. Tot slot wordt de duiding van hooggebergtebehandeling door
het Zorginstituut betrokken bij de Kaderwetevaluatie die focust op de doeltreffendheid
en doelmatigheid van het Zorginstituut. Ik verwacht dat het proces daarmee voldoende
geëvalueerd is.

Vraag 4

Hoe staat het met de evaluatie van het Zorginstituut waartoe uw voorganger besloot?

Antwoord 4

De vijfjaarlijkse kaderwetevaluatie, waarin de doelmatigheid en doeltreffendheid van
het Zorginstituut wordt geëvalueerd, verwacht ik rondom het kerstreces aan uw Kamer
te kunnen toezenden.

Vraag 5

Wat vindt u ervan dat deze situatie nog niet heeft geleid tot een bescheidener opstelling
van het Zorginstituut, getuige recente uitspraken dat voor 50 procent van de zorg
in het basispakket de wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt?

Antwoord 5

Het klopt dat voor een groot deel van alle zorg in het zogenoemde «open systeem» van
het basispakket de effectiviteit maar beperkt bewezen is. Dat heb ik in eerdere Kamerbrieven
ook aangegeven. Om hierin verandering te brengen, bestaan er verschillende programma’s,
zoals Zorgevaluatie en Gepast Gebruik, Zinnige Zorg en verscheidene ZonMw-programma’s.
Ik vind het de verantwoordelijkheid voor alle partijen om zich in te zetten om de
kennis over de effectiviteit van behandelingen te vergroten en deze te implementeren
in de praktijk. Naast professionals, zorgaanbieders, patiënten en zorgverzekeraars,
heeft ook het Zorginstituut hier een rol in.

Het Zorginstituut is een zelfstandig bestuursorgaan dat conform de in de Zvw toebedeelde
taken handelt. Zoals in het antwoord op vraag 4 aangegeven, wordt op dit moment de
vijfjaarlijkse kaderwetevaluatie naar het functioneren van het Zorginstituut uitgevoerd,
waarin de doelmatigheid en doeltreffendheid van het Zorginstituut geëvalueerd wordt.

Vraag 6

Wat gaat u doen om de hooggebergtebehandeling toegankelijk te houden voor patiënten
met ernstig astma? Bent u bereid om de op 19 december 2019 met algemene stemmen aangenomen
kamermotie Van Gerven c.s. uit te voeren?3

Antwoord 6

Over de uitvoering van de motie Van Gerven c.s. heb ik u reeds geïnformeerd.4 Ten aanzien van de beschikbaarheid van longrevalidatiezorg voor mensen met ernstig
refractair astma, verwijs ik u naar mijn brief van 6 november jongstleden.5 Hiervan is voldoende aanbod. De NZa ziet toe op de zorgplicht van verzekeraars, en
daarmee de borging van de continuïteit van longrevalidatiezorg.