Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Alkaya en Laçin over de staatssteun aan KLM

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) (ontvangen 15 oktober 2020).

Vraag 1

Herinnert u zich de aangenomen motie Alkaya/Nijboer, welke u verzoekt waar mogelijk
in de komende tijd uw invloed als aandeelhouder in de holding Air France-KLM uit te
breiden?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe hebt u tot op heden uitvoering gegeven aan deze motie? Hoe gaat u uitvoering geven
aan deze motie? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 2

De afspraken die de Nederlandse staat heeft gemaakt met de ondernemingen (Holding
en KLM) hebben de invloed van de Nederlandse staat vergroot. Omdat de Nederlandse
staat heeft besloten om een directe lening en een garantie voor een kredietfaciliteit
te verschaffen en haar zeggenschap in KLM en Air France-KLM in deze fase niet te vergroten,
is de directe zeggenschap op de aandeelhoudersvergadering en in het bestuur niet vergroot.

Verlenging van de staatsgaranties

Daarnaast hebben we nu ook de opzegtermijn van de staatsgaranties weten te verlengen
van 9 maanden naar 5 jaar, waardoor we de Nederlandse publieke belangen nog beter
kunnen borgen.

In de staatsgaranties is onder andere opgenomen dat KLM in Nederland blijft gevestigd
en vanuit Nederland opereert, met behoud van Nederlandse vergunningen en verkeersrechten.
Ook is vastgelegd dat Air France-KLM met een multi-hub systeem opereert met zowel Parijs Charles de Gaulle als Schiphol als hubs en hoekstenen.

Herstructureringsplan

Zowel de Franse staat als de Nederlandse staat hebben eisen aan het bedrijf gesteld
qua herstructurering om de concurrentiepositie te versterken. Er is besloten tot een
kostenreductie van 15% omdat het kabinet gelooft dat dit nodig is om KLM concurrerender
te maken.

State agent

De state agent krijgt verschillende bevoegdheden. Allereerst krijgt de state agent
informatierechten, zoals het verkrijgen van relevante informatie die ook met de raad
van commissarissen zal worden gedeeld, naast de periodieke kwartaalrapportages die
de state agent zal ontvangen. Daarnaast heeft de state agent ook het recht onderwerpen
te agenderen bij (commissies van) de raad van commissarissen van KLM. Ook heeft de
state agent het recht om aanwezig te zijn bij de vergaderingen van de raad van commissarissen
en over bepaalde onderwerpen te overleggen met de raad van bestuur van KLM. Tot slot
is er in een escalatiemechanisme voorzien, mocht de state agent signaleren dat een
bepaalde voorwaarde niet (volledig) wordt nagekomen.

Vraag 3

Klopt het dat de aandelen van Air France-KLM momenteel laag gewaardeerd worden en
dat het opkopen van meer aandelen daardoor voordelig is geworden?

Antwoord 3

Het klopt dat de aandelen momenteel lager gewaardeerd worden dan de afgelopen jaren.

Vraag 4

Zijn de mediaberichten over een op handen zijnde kapitaalinjectie van de Nederlandse
Staat op waarheid berust? Zo ja, om welk bedrag gaat het mogelijk?2

Antwoord 4

De afgelopen periode hebben wij ons gericht op het steunpakket voor KLM. Bij de bekendmaking
van het steunpakket aan KLM heb ik richting uw Kamer aangegeven een kapitaalinjectie
niet uit te sluiten. Omdat Air France – KLM een beursgenoteerde onderneming betreft,
kan ik hier op dit moment verder niets over delen. Ik heb de vaste commissie voor
Financien op 13 oktober in een vertrouwelijke briefing bijgepraat over AFKL.

Vraag 5

Hoeveel zou het kosten om een meerderheidsbelang in Air France-KLM te nemen?

Antwoord 5

De marktwaarde van Air France – KLM bedraagt ca. € 1,4 miljard per 9 oktober 2020.
De theoretische kosten van een meerderheidsbelang bedragen zodoende ongeveer € 0,7
miljard.

Vraag 6, 8

Kunt u uitsluiten dat de Franse overheid een meerderheidsbelang in Air France-KLM
neemt, nu de aandelen goedkoop zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 6, 8

De Nederlandse staat heeft nauw contact met zowel de Franse staat als de onderneming
zelf over de toekomst van Air France – KLM. Hierbij gaat de aandacht van de Nederlandse
staat uiteraard uit naar het Nederlands publiek belang. Zoals ook aangegeven bij vraag
4 heb ik de vaste commissie voor Financien op 13 oktober in een vertrouwelijke briefing
bijgepraat over AFKL.

Vraag 7

Is het waar dat de Franse overheid meermaals heeft gezinspeeld op het opkopen van
meer aandelen teneinde de invloed in de onderneming te verstevigen?

Antwoord 7

Op dit moment zijn er geen ontwikkelingen te melden over een mogelijke kapitaalinjectie.
In het persbericht van Air France-KLM van 24 april 2020 valt te lezen dat de Franse
staat overweegt om mogelijk te participeren indien Air France-KLM besluit tot kapitaalverhoging.

Vraag 9

Klopt het dat KLM voornemens is medewerkers die minder dan modaal verdienen te laten
meebetalen aan de reorganisatie? Is dit in lijn met de voorwaarden die u heeft gesteld
aan overheidssteun? Zo ja, kunt u dit onderbouwen? Indien neen, wat zijn daarvan de
consequenties?3

Antwoord 9

Op 1 oktober hebben we het herstructureringsplan van het management van KLM ontvangen
en we zijn dit momenteel aan het beoordelen met behulp van een externe adviseur. Ik
zal de Kamer hier conform afspraken over informeren.

Het kabinet vindt het belangrijk dat KLM sterker uit deze crisis komt. Er is daarom
besloten om de arbeidsvoorwaarden van KLM onderdeel te maken van de voorwaarden voor
steun van de Nederlandse staat, zodat de competitiviteit van het bedrijf toeneemt.
De bijdrage wordt gebaseerd op de combinatie van alle arbeidsvoorwaarden. Dit kan
dus naast de primaire arbeidsvoorwaarden ook de secundaire arbeidsvoorwaarden beslaan.

Vraag 10

Is het, gezien de risico’s voor onder andere de hubfunctie van Schiphol en de werkgelegenheid
die KLM direct en indirect biedt, nog langer verantwoord om dit bedrijf aan de markt
over te laten? Zo ja, waarom?

Antwoord 10

Het steunpakket helpt KLM de gevolgen van COVID-19 te doorstaan, waarmee ook het publiek
belang in de toekomst geborgd blijft.

Vraag 11

Deelt u de mening dat het vergroten van de invloed van de samenleving op bepaalde
bedrijven die van vitaal belang zijn, een kans kan zijn op verduurzaming, fatsoenlijke
arbeidsvoorwaarden, klantgerichtheid en uiteindelijk op dividend dat naar de samenleving
vloeit?

Antwoord 11

Ik ben het met u eens dat het vergroten van de invloed van de samenleving op bepaalde
bedrijven die van vitaal belang zijn bepaalde kansen kan opleveren.